De politie houdt zich al lang niet meer alleen bezig met het vangen van boeven.
Er moeten targets worden gehaald en budgetten veiliggesteld.
De informatie-voorziening van de politie moet je als journalist dan ook met achterdocht tot je nemen.
Ergens gaat er iets jeuken als een onlangs opgericht speciaal politie-team ineens op de eigen website melding maakt van het oplossen van misdrijven.
Opeens uiterst succesvol blijkt te zijn.
En voor de volledigheid maar even vergeet dat de politie helemaal geen zaken oplost. Dat doet uiteindelijk de rechtbank.
Dat kun je een wel heel juridisch en wellicht wat al te theoretisch standpunt vinden, maar verdachten worden nu eenmaal wekelijks (deels) vrijgesproken van zaken waarvan de politie eigenhandig meent dat ze al bewezen zijn. En dat ook via soms hyperige persconferenties de wereld in stuurt.
Denk aan de verdachten in de hiv-zaak of de ‘pyromaan’ van ’t Zandt (die volgens de politie bijna op heterdaad werd betrapt…alsof je bijna zwanger bent…)
Een voorbeeld van afgelopen week. Zo van de website van de politie:
Politie lost maar liefst 70 misdrijven op
Stadskanaal, 10-03-2009 • De politie heeft met de aanhouding van tien verdachten zeventig misdrijven in Stadskanaal opgelost. Het onderzoek kreeg vorm na een vechtpartij in een horecagelegenheid aan de Korte Hemenweg in Stadskanaal. Het geweldsincident vond op 10 januari van dit jaar plaats. Acht hoofdverdachten in de leeftijd van 18 tot en met 20 jaar worden verdacht van diverse inbraken, diefstallen en mishandelingen in Stadskanaal.
Hoezo opgelost? Zijn ze al schuldig bevonden en afgestraft? Heb ik iets gemist? Gek genoeg volgt op de ongemakkelijke en onjuiste term ‘opgelost‘ wel weer de wel zuivere woorden ‘verdachten‘.
Maar hoe kun je verdacht worden van een misdrijf dat al is opgelost?
Ik wantrouw de informatie van de politie standaard.
Niet omdat ik de politie (stelselmatig) niet vertrouw, maar omdat de informatievoorziening soms gewoon een politiek doel heeft. En omdat men vaak vergeet dat de politie een duidelijke partij is in een strafzaak. Met eigen belangen.
Praat een paar minuten met een ervaren advocaat en je weet wat ik bedoel.
Nog veel lastiger is als het als de politie de journalistiek gebruikt (en soms misbruikt) om informatie naar buiten te brengen.
Op 29 december 2008 gaf de regiopolitie in Groningen een perspresentatie. Daarin werd gezegd dat de politie in 2009 een samenwerking aan zou gaan met de collega’s in Bulgarije. Een experiment. Samen met de Bulgaren zou de vrouwenhandel eens stevig aangepakt gaan worden.
Afgelopen zaterdag verscheen er een groot verhaal in het Dagblad van het Noorden. Een relatief nieuw team van de regiopolitie Groningen had een Bulgaarse vrouwenhandelaar opgepakt (let wel: op 22 januari 2009, nog geen maand na de perspresentatie…het totale onderzoek nam vier maanden in beslag)
De Bulgaar zou een vrouw acht jaar lang tegen haar wil vastgehouden hebben in de hoerenbuurt in Groningen. Ze werkte soms 20 uur per dag achter de ramen. Voor hem.
Mooi verhaal.
Maar een krantenverhaal op zaterdag betekent dat de journalist al veel langer met dit nieuws bezig is. Minstens een paar dagen. Maar waarschijnlijk veel langer.
En een journalist maakt een verhaal nooit uit eigen wetenschap. Zo bekeken is er altijd sprake van een samenwerking.
Op zaterdagmorgen rond een uur of zeven gleed de krant met het uitgebreide verhaal over de Bulgaar door de bus. Twee uur later verschijnt op de website van de regiopolitie het uitgebreide en vrij jubelende persbericht over de zaak. Daarin stond onder meer:
‘Gedurende het onderzoek werd er intensief samengewerkt met de Bulgaarse politie’
Wie nu denkt dat deze gang van zaken louter berust op toeval,
begrijpt nog steeds niet wat ik met dit verhaal zeggen wil.