De dood van Jan Z.

 

Jan Z. is dood.

Hij werd in de nacht van vrijdag op zaterdag neergestoken in een cafe in de stad Groningen.

Ik ken Jan Z. Heb hem nog niet eens zo heel erg lang geleden persoonlijk gesproken op de gang in de rechtbank. Z. maakte een strijdbare indruk.

Dit is het verhaal dat ik ooit over hem schreef. Omdat hij toen nog een verdachte was, noemde ik hem Erik Z.

 

Erik Z.

Ik heb een ‘bijzondere’ band met Erik Z.

De man stak in december 2003 in cafe De Badde in de stad Groningen zonder pardon een mes diep in het hart van een jongen. Het slachtoffer overleefde de aanslag, maar veel scheelde het niet. Tijdens de rechtszaken die volgden, was er steeds één zekerheidje. Erik Z. had voor het slachtoffer en zijn familie steeds een provocerend lachje klaar. Misschien kon hij zich geen houding geven. Misschien genoot hij er wel gewoon van. Ik durf het niet met zekerheid te zeggen.

Tijdens een van die emotionele zittingen, met het slachtoffer op de tribune, speelde hij het voor elkaar om doodkalm aan de rechters te vertellen dat hij helemaal geen opzet had gehad op de dood van het slachtoffer, anders had hij immers ‘het mes wel onder in zijn buik gestoken om zijn lijf helemaal open te halen’.

Bij het uitspreken van die woorden trok er letterlijk een rilling door de zaal. De bizar verkeerd gekozen woorden van de man werden later betrokken in het oordeel van de rechtbank. Tussen de regels van het vonnis door droop de afkeuring.

Ik had daarna het genoegen met de vader van het slachtoffer te praten. Hij zei tegen mij dat hij ondanks alles nooit bang is geweest voor Z. ”Wie bang leeft, zal bang sterven”, sprak hij wijs. Bovendien (het was toen rond Kerst) ‘zou hij nog minstens drie kerstbomen lang in een cel zitten’ Dat stemde hem tevreden. Z. werd later veroordeeld tot zes jaar cel. Een behandeling kwam er niet. Z. werkte niet mee aan multidisciplinair onderzoek. Niemand wist precies wat te behandelen.

Vandaag ontmoette ik Erik Z. opnieuw. Ineens zag ik hem zitten op een bankje in de rechtbank. Gewoon in de openbare ruimte. Ik herkende hem wel, maar het kwartje viel zeker niet meteen. De combinatie ‘Erik Z’. en ‘vrijheid’ leek mij geen logische.

Uiteindelijk sprak ik hem aan en dacht steeds ‘het zal toch niet’. Maar het was wel zo. Opnieuw lag er een dagvaarding met zijn naam. En opnieuw was Z. dronken geweest. In een kroeg. En kreeg hij ruzie. En opnieuw, na ruim vier jaar gevangenisstraf en de keiharde woorden van meerdere rechters, stond hij klaar met een mes. Die hij meteen maar op de keel van zijn opponent plaatste. De man met wie hij ruzie kreeg, hield slechts een klein wondje aan zijn keel over aan de ontmoeting. Hij wel.

Z. zelf wist helemaal niets meer van de avond. Problemen, alcohol, cocaine. Mijn gesprek met hem op de gang van de rechtbank verliep moeizaam. Journalist tegenover verdachte. Niet altijd een ontspannen combinatie. Ik zag en hoorde soms terug wat ik toen ook hoorde en zag. Z. heeft ruzie met de hele wereld. En de hele wereld is schuldig. Niet hij.

Ik dacht ook terug aan december 2003. Aan cafe De Badde. Aan de steek in het hart…Aan de woorden van de rechtbank dat er toch wel grote zorgen zijn over de psyche van Z. Zou hij niet opnieuw toeslaan als er geen behandeling zou volgen? Waarom wilde Z. eigenlijk geen behandeling?

Voor de bedreiging en de mishandeling van het op de keel gezette mes hoorde Z. vandaag een werkstraf eisen van 120 uur plus twee maanden voorwaardelijke celstraf. De rechtbank sprak letterlijk met geen woord over cafe De Badde in Oosterhoogebrug. Ik heb er nadrukkelijk op gewacht en was er meer dan ooit op gespitst. Op die lange en logische tirade van een van de rechters: ‘hoe kon dit nu WEER gebeuren? Relatief kort nadat u weer vrijkwam? Heeft u dan helemaal niets geleerd? Hoe moeten we problemen in de toekomst voorkomen? Bent u met uw alcohol en drugsprobleem geen gevaar voor de samenleving? Is er ooit ergens gedacht aan een gedwongen opname?

Maar de tirade bleef uit en Erik Z. verliet als vrij man de zaal, in afwachting van het vonnis. Onlangs kon hij naar een geschikte behandelkliniek om te werken aan zijn agressie. Maar daar is het nooit van gekomen. Z. kan namelijk naar eigen zeggen niet op één kamer slapen met anderen…..

De kans is groot dat Erik over twee weken een werkstraf krijgt. En begeleiding van de reclassering. Met een cursus(je) agressiebeheersing..

Soms wil je het als rechtbankverslaggever wel eens uitschreeuwen in de rechtszaal. Als er ooit in die 3500 rechtszaken een moment is geweest, dan was het nu wel. De tijd was gekomen om de rechters wakker te schudden. Om ze te vertellen dat deze man wellicht een ietsiepietsie harder aangepakt mag worden.

maar ik zei niets

en liep weg

hoofdschuddend, dat wel

Delen

0 reacties

  1. Haalt u nu twee namen door elkaar, of heeft de persoon waar het om gaat twee namen?

    U heeft het hier over “De dood van Jan Z.” maar ik krijg telken de indruk dat het over ene Erik Z. Gaat…

  2. En zo heeft de maatschappij het probleem dus zelf opgelost. Vind u het ok niet raar dat er nog geen verdachteis aangehouden? In een volle kroeg wordt er iemand doodgestoken dan zaler toch wel een duidelijk signalament zijn. Of denkt oom agent ook van’ach dit is niet zo verkeerd

  3. @marcel: toen ik het verhaal schreef was hij verdachte en ik noem op dit weblog nu eenmaal geen namen van verdachten.

    Nu is hij dood en krijgt hij zijn eigen naam weer terug. Maar ik snap de verwarring.

    @martin: ik zie niet in wat hier opgelost is. Dat de verdachte nog niet is gevonden kan ook komen omdat hij nog niet gevonden is. Je kunt als politie best een naam hebben van een verdachte, maar dat betekent nog niet dat je de man ook hebt….

  4. raar om dit te lezen.. kende jan van vroeger (eind jaren 90) had niet gedacht dat ie zo zou eindigen… dat stukje over dat lachje was wel herkenbaar… die was idd erg irritant soms…
    ik weet niet wat er allemaal in hem omspeelde de laatste jaren maar hoop dat ie nu vrede heeft met zichzelf…

  5. Beste Chris, het is me nu duidelijk, bedankt voor je re-reactie. Ik wil nog even ingaan op Misspoess, ik herken dat lachje van hem ook. Ik ken hem vanuit paddepoel. Groet Marcel.

  6. Pingback: CRIME GRONINGEN « de PERSKAMER

  7. Pingback: De dood van Jan Zuidema « Rechtbankverslaggever

  8. En ook ik kende Jan.

    Heel erg goed zelfs, nog van vroeger en zelfs tot een paar weken geleden hoorde ik hoe het hem verging van een familielid dat nog in contact stond met Jan.

    En dat lachje dat beschreven wordt? Dat is ongetwijfeld geweest omdat Jan zich geen houding kon geven.

    Dat Jan nu is gestorven verbaast me niet… was een kwestie van tijd dat dit gebeuren zou.
    En een ieder die Jan gekend heeft uit de Paddepoel periode en daarna weet dat dit eens gebeuren zou…

  9. ik ken jan al lang ben met hem opgegroeid en makkelijk over hem te oordelen maar niemand van jullie kent hem en weet wat hem er toe gebracht heeft.en nu is ie dood door een vieze gore laffe daad met zijn allen hem terug pakken ,ik hoop niet veel maar dat de daders hetzelfde weer krijgen als wat hij heeft meegemaakt .

  10. hallo
    ik lees bovenstaande met afschuw.
    jaquelien kan me veel vertellen maar als ze eerdere blokjes leest geef ik jan niet alleen de schuld maar
    deze man is naar de kloten geholpen door zijn lieve broertje en zijn ouders hebben er ook niet veel goeds aan gedaan want een slachtoffer verlkaring komt wel aan maar waar waren ze toen hun zoon een onschuldige jongen tot in zijn hart stak met een mes waarmee hij op zak liep net als nu .
    Niet een keer hebben zijn ouders een blijk van medeleven getoond.
    Wel zijn ze op een schandalige manier bedreigt door de fam ziudema .
    (ook ik kan de fam 40 jaar ).
    Dus hou je praatjes maar voor je .

  11. je moet beter lezen en dan oordelen,en begin al helemaal niet over zijn ouders wat zou jij in hun situatie doen en kom dan pas met je oordeel. als jij de fam 40 jr kent vraag ik me af waar jij deze ”wijsheid vandaan haalt”

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *