De tragiek van de soevereine mens

Ze duiken de laatste tijd veel in het nieuws op: autonome of soevereine mensen. Beslist geen nieuw fenomeen, maar het lijkt erop dat de coronapandemie de beweging een flinke zet heeft gegeven. Zelfs de AIVD heeft de groep inmiddels op de korrel. Maar waar praten we over? En is het eigenlijk mogelijk om soeverein of autonoom te leven? Kort en goed: nee. Het is een recept voor ellende.

Al ver voor de coronapandemie kregen deurwaarders en politieagenten te maken met een relatief klein groepje fanatieke ‘dwarsliggers’. Mensen die zichzelf autonoom of soeverein verklaarden om zo geheel of gedeeltelijk buiten het systeem van wetten en regels te leven. Mensen die veelal al in de schulden zaten, hun rekeningen niet meer konden betalen en soevereiniteit probeerden te gebruiken om uit de ellende te komen.

Feitelijk zijn er twee groepen waar we over praten. Met overeenkomsten, maar ook verschillen.

Autonomen

Autonomen geloven dat de Nederlandse wet niet geldt voor hen. Ze menen dat de overheid geen macht over burgers uit mag oefenen. Ze betalen sommige belastingen niet omdat ze daar nooit toestemming voor hebben gegeven, maar vertrekken niet volledig uit het systeem. Autonomen willen bijvoorbeeld wel recht hebben op uitkeringen en toeslagen.

Soeverein

Een echte soeverein accepteert geen enkele vorm van externe autoriteit. Ook zaken als paspoorten en BSN-nummers (door aanhangers steevast Burger Slaven Nummer genoemd) niet. Ze willen op geen enkele manier iets te maken hebben met het systeem. Soevereinen menen dat de overheid burgers tot slaaf maakt en dat wetten en regelgeving niet geldig zijn. De politie heeft geen zeggenschap over soevereinen en ook het werk van rechters is niet legaal. Wetgeving en regels op financieel gebied zijn op een bepaalde manier gegroeid in de Nederlandse samenleving, maar zij hebben hier nooit zelf mee ingestemd, dus hoeven ze zich er ook niet aan te houden. Een soeverein persoon erkent geen macht die groter is dan de persoon zelf.

YouTube

Op YouTube staan uren beeldmateriaal waar je om eerlijk te zijn niet vrolijk van gaat worden. Het gaat doorgaans om mensen die door fors oplopende schulden uit hun huis worden gezet, aan worden gehouden door de politie omdat ze bij een verkeerscontrole de autoriteit van een agent niet willen accepteren of in conflict komen met deurwaarders die ze luidkeels niet erkennen en bedreigen met ‘commerciële aansprakelijkheid voor alle schade’.

Soms levert het hilarische, maar eigenlijk diep tragische beelden op. Van een ‘advocaat’ in toga met een gek hoedje op die tijdens een huisuitzetting op een mandoline een liedje speelt, waarna een hysterische bewoonster door de politie wordt weggedragen en omstanders wijzen op het natuurrecht en de misdrijven die worden gepleegd door gezagsdragers die geen gezag hebben volgens het ‘natuurrecht’.

Tienduizend

Inmiddels gaat het, mede door de coronapandemie, om naar schatting tienduizend Nederlanders die zich autonoom of soeverein hebben verklaard. De AIVD spreekt zelfs over een belangrijke stroming van het anti-overheidsextremisme. Zo kreeg de Belastingdienst de afgelopen jaren 8600 brieven binnen van soevereinen die geen belasting willen betalen, maar juist geld eisen van de Staat. Daarvoor komen ze met een bijzondere constructie.

Geboortetrust

Volgens deze groep speelt de overheid een vuil spel door een zogenaamd geboortetrust voor iedere nieuwgeborene op te richten. De toekomstige inkomsten (zoals belastingen en boetes) van iedere individuele burger worden volgens de soevereinen voor 1,5 miljoen euro doorverkocht aan buitenlandse investeerders. Dat geld eisen de soevereinen met veel bombarie en zelfbedachte regels bij de Belastingdienst op. Het zal u niet verbazen dat de dienst hier niet mee akkoord gaat.

Rechtspraak

Hoe graag je het ook zou kunnen wensen, uit het systeem stappen kan niet. De rechtspraak heeft zich er inmiddels in een aantal zaken over uitgelaten.

Zo probeerde jaren geleden een soeverein mens onder een verkeersboete van 316 euro uit te komen. Volgens de man kon hij de overtreding niet hebben begaan omdat zijn natuurlijke persoon ‘slechts een fictie is, gecreëerd door de Nederlandse Staat en voorzien van een BSN-nummer’. De man stelde tegenover de rechter dat het systeem ‘eenzijdig is opgelegd en niet rechtsgeldig is omdat er nimmer met natte inkt een overeenkomst gesloten is’.

Regels

Het zal u niet verbazen dat de rechter in kwestie niet meeging in deze gedachten. Volgens de rechtbank dient ‘eenieder die in Nederland woont, leeft of verblijft zich te houden aan de in Nederland geldende regels. Daartoe behoren onder andere de regels omtrent de inschrijving in de Basisregistratie Personen (BRP) en de daaraan gekoppelde toekenning van een Burgerservicenummer (BSN). De geldigheid van regels is niet afhankelijk van een met natte inkt ondertekende overeenkomst’

In 2013 oordeelde de rechtbank Noord-Holland al dat internationale verdragen over mensenrechten belastingheffing niet in de weg staan.

In 2021 probeerde een man onder de betaling van belastingen uit te komen. Hij meent dat de beslissing om de zetel van de regering tijdens de oorlogsjaren 1940-1945 buiten het Rijk te vestigen een ongrondwettige daad is geweest. De Nederlandse Staat en daarmee de bevoegdheid van de rechters staat op het spel. De Nederlandse Staat is niets meer dan een bedrijf. Op die manier probeerde hij onder meer om 22.000 euro aan te betalen belastingen af te trekken als ‘gift’ aan het ministerie van Financien. Hij deed een beroep op onder meer ‘het recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van de persoon en het recht om als persoon erkend te worden’

Het Hof oordeelde als volgt:

De door eiser genoemde rechten omvatten niet de vrijheid om op grond van soevereiniteitsgevoelens te weigeren belasting te betalen noch rechtvaardigen die gevoelens het bestaan aan te nemen van een rechtsregel of rechtsbeginsel waarvoor de toepassing van de fiscale wetgeving zou moeten wijken. Evenmin is het aan de belastingplichtige om – in overeenstemming met zijn overtuiging – te bepalen voor welke overheidsuitgaven hij belasting zal betalen. Eisers stelling dat geen aanslagen aan hem kunnen worden opgelegd, en dat de Belastingdienst niet gerechtigd is om hem een uitnodiging tot het doen van aangifte toe te zenden, omdat hij geen overeenkomst met de Staat heeft gesloten, vindt voorts geen steun in het recht’

Tragiek

En daar zit de tragiek van soevereinen en autonomen. Op basis van hun eigen interpretaties van de regels besluiten ze om niet te betalen voor belastingen of diensten, zoals (wegen)belasting, huur of hypotheek. Dat kun je een tijdje volhouden, maar het is net als de mensen die om wat voor reden dan ook hun post niet meer openen; uiteindelijk keert de wal het schip. Schuldeisers eisen vroeg of laat hun vorderingen op, en met tussenkomst van rechtbanken en deurwaarders lopen de schulden gestaag op. Waarna uiteindelijk goederen in beslag worden genomen en huizen ontruimd.

Charlatans

De enige mensen die profiteren van het hele concept zijn de charlatans die geld vragen voor alternatieve paspoorten en cursussen om autonoom door het leven te kunnen. Ze verkopen gebakken lucht, maar het werkt. Voor hen. Zij verdienen aan de ellende waar de autonomen vroeg of laat in terechtkomen.

Op de site totaalautonoom bijvoorbeeld zijn allerlei producten te koop in een heuse webshop. Van een eigen ambassadebordje (waarmee je je huis zogenaamde verboden terrein kan maken voor politie) voor 54,95 euro tot een ‘All-Inn service’ voor volwassenen voor 259 euro. Met dat laatste pakket krijgt u een ‘volledige invulservice’ voor documenten die nodig zijn om uit het systeem te stappen.

Heister

Tijdens de coronapandemie was PR-adviseur Ronald Heister actief op het gebied van autonomie. Volgens Heister, die zichzelf toen ‘minister van een gemeenschap van autonome mensen’ noemde zouden coronarestricties vervallen voor mensen die zich autonoom verklaarden.

‘Maak je los van de Nederlandse overheid, vergeet belastingen en boetes en claim je geboorterecht van 1,5 miljoen euro. Het fijne van diplomatieke onschendbaarheid is dat je daarmee ook niet valt onder de regels van vaccinaties en geen reisbeperkingen hebt’

Heister werkte niet ‘om niet’. Om lid te worden van zijn autonome club betaalde je 100 euro, voor een ‘diplomatiek paspoort’ was je 149 euro kwijt en voor een consult om hulp te krijgen bij ingewikkelde brieven moest je 400 euro neertellen. Het prijskaartje om met een gezin autonoom te worden loopt zo al snel op tot 1000 euro.

In een interview op YouTube liet Heister zich al eens ontvallen dat nog niemand ooit die 1,5 miljoen euro van de Belastingdienst terug heeft gekregen.

Schrijnend

De groep autonomen en soevereinen is divers, maar de mensen die hun leven aan YouTube toevertrouwen hebben wel wat overeenkomsten. Het zijn mensen die zich om uiteenlopende redenen niet thuis voelen in de samenleving, niet lekker mee kunnen komen. Het zijn de gele hesjes van weleer, de fanatieke coronademonstranten. De mensen die de overheid als de vijand zien en veelal al langere tijd worstelen met schuldenproblematiek. In telegram-groepen van autonomen valt de wanhoop te lezen als leden er achter komen dat instanties gewoon doorgaan met het innen van schulden.

Het is schrijnend om te zien dat juist deze kwetsbare mensen van de regen in de drup komen en daarbij en passant ook nog eens opgelicht worden door lieden die geld waardevoller vinden dan normen en waarden.

Waardeer dit artikel!!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.

Mijn gekozen donatie € -
Delen