Een ‘zelfbenoemde bedelende’ journalist

Het is niet mijn gewoonte om in te gaan op onzinnige ‘kritiek’ van haters, maar het leek mij wel aardig om een verhaal te schrijven over de gewoonte van sommige mensen om mij een ‘zelfbenoemde’ journalist en een ‘niet onafhankelijke bedelaar’ te noemen. Omdat er een interessante dynamiek achter zit die volgens mij veel zegt over de tijd waarin wij leven en de perceptie van journalistiek.

Eerst maar eens een stukje persoonlijke geschiedenis. Ik heb eind jaren ’90 de School voor de Journalistiek met succes afgerond. Na een reis van twaalf maanden door Nieuw-Zeeland, Australië en Azië begon ik in 2000 als vrijwilliger bij een lokaal radiostation. Niet lang daarna verhuisde ik naar de redactie van Groninger Dagblad Stad, waar ik ruim een jaar werkte als stadsverslaggever.

Na de fusie met het Nieuwsblad van het Noorden ging ik verder als freelance rechtbankverslaggever voor Dagblad van het Noorden en RTV Noord. Na enige tijd kwam daar het landelijk opererende ANP bij als opdrachtgever. Op een gegeven moment mocht ik als correspondent Noord aan de slag voor het Algemeen Dagblad, waar ik in meerdere provincies vijf jaren verslag deed in het veld van tragische gebeurtenissen (het zogenaamde hit-and-run-werk).

Amsterdam

Na mijn definitieve verhuizing naar Amsterdam in 2015 (voor de liefde) werd ik als freelancer aangenomen op de landelijke redactie van het Algemeen Dagblad in Rotterdam, waar ik vijf jaren lang met veel plezier heb gewerkt, onder meer als coördinator. In 2020 besloot ik uit onvrede over een aantal zaken (waaronder het data- en clickgedreven beleid en de slechte behandeling van freelancers) voor mijzelf verder te gaan.

Met donatiemodellen. Als onderdeel van het journalistencollectief Reporters Online.

Alles bij elkaar hebben we het hier over ruim twintig jaren arbeid voor grote nieuwsmerken. Waarvan ook nog eens een groot deel niet als rechtbankverslaggever, maar als algemeen verslaggever, met een specialisatie in hit-and-run en misdaadverslaggeving.

Bepaald geen 9 tot 5 job, niet zelden maakte ik werkweken van tachtig uur.

Bakker

Nou mogen mensen mij van alles noemen, maar ‘zelfbenoemd’ lijkt mij niet van toepassing. Een bakker die 20 jaren werkt voor een grote bakkersketen en daarna voor zichzelf een winkeltje begint, is ook nog steeds een bakker.

Nog even los van het gegeven dat journalist geen beschermde titel is en feitelijk dus iedere journalist ‘zelfbenoemd’ is.

Wat ik vanaf 2020 ben gaan doen, heeft alles te maken met journalistiek. Ik ben minstens drie dagen per week in rechtbanken in het land te vinden, waar ik live verslag doe van grote en kleine rechtszaken. Daarnaast plaats ik gemiddeld twee keer per week een verhaal op mijn website. Bij mijn vertrek bij het Algemeen Dagblad (nee, daar werd ik niet ontslagen, ik heb zelf mijn contract opgezegd) heb ik al aangegeven dat ik wel klaar ben met nieuwsjournalistiek.

Wat ik nu doe houdt het midden tussen analyse, duiding, reportage en column. Allemaal gerechtvaardigde en erkende journalistieke genres. Verhalen die ik ook altijd onderbouw met bronnen, waar ik ook rijkelijk naar verwijs.

Bedelaar

Dan de term bedelaar en ‘niet onafhankelijk’. Soms op X in mijn richting geworpen. Ik zou ‘wanhopig smeken’ om wat aalmoezen. Hier begint het al meteen met een leugen. Ik vraag letterlijk op X nooit om donaties, die geheel vrijwillige optie staat alleen onder mijn verhalen op mijn website.

Er is ook beslist geen sprake van wanhoop.

Ik word al vier jaren door mijn donateurs aanzienlijk beter betaald dan ik ooit in dienst van de MSM heb kunnen vergaren. Sterker: ik betaal nu meer aan belasting per jaar dan ik ooit aan omzet draaide bij de MSM. Waar ik vroeger voor een paginagroot verhaal zo rond de 280 euro kreeg, kan een goed lopend verhaal op mijn site nu minstens 2000 euro opleveren (maar soms ook ‘slechts’ 400 euro).

Blendle

Betalen voor online content was ooit taboe, maar tegenwoordig vinden we het heel normaal om bij grote kranten te betalen per artikel (met dank aan trendsetter Blendle) of financiële waardering uit te spreken voor goede stukken op Follow The Money of De Correspondent.

Bij Reporters Online hebben we inmiddels honderden freelance-journalisten die met dit model werken.

Voor de duidelijkheid: bij Reporters Online bieden we ons werk dus geheel gratis aan. Er zijn geen betaalmuren. Sympathieker kunnen we het niet maken.

Onafhankelijk

Ben je dan nog wel onafhankelijk? Jazeker, de auteurs die zijn verbonden aan het collectief Reporters Online hebben de grootst mogelijke mate van vrijheid. Zonder chefjes en zonder eindredactie. Daar komt nog eens bij dat we helemaal niet kunnen zien wie er doneert (tenzij iemand zelf zijn mailadres achterlaat, wat niet verplicht is).

Ik ben ook veel te eigenwijs om te luisteren naar wat ‘de mensen’ willen. Als ik meen dat ik een stuk moet schrijven over het gegeven dat kinderen misbruiken je nog geen pedo maakt of dat rechters in Nederland wel degelijk zwaar straffen, dan doe ik dat. Ik doe daar geen concessies in. Als ik de grootste partij van Nederland wil bekritiseren, dan doe ik dat ook.

Komt nog eens bij dat journalisten bij uitstek de macht dienen te controleren. En we weten allemaal wie er op dit moment aan de macht is.

Context

Allemaal leuk en aardig natuurlijk, die teksten over mij als journalist, maar het gaat een stuk breder. Het zegt namelijk iets over de tijd waarin wij leven.

Zoals ik het zie willen mensen steeds vaker louter hun eigen wereldbeeld teruglezen in de journalistiek. Mensen die Israël door dik en dun steunen bijvoorbeeld, raken overstuur als de NOS of Volkskrant schrijft over de vele slachtoffers van het beleid van Israël. Ze willen die waarheid en die kant van een conflict niet horen omdat het niet past in hun wereldbeeld.

Als ik kritisch schrijf over radicaalrechts (wat mij betreft een zuivere journalistieke keuze gezien de geschiedenis) raken mensen overstuur omdat zij radicaalrechts steunen en kritiek niet kunnen verdragen.

De lezer

Het is hier dus niet de journalist die er gekleurd in staat, maar de lezer zelf. Die wil geen kritiek horen op het eigen wereldbeeld, maar juist bevestiging van wat ze zelf denken.

En zo werkt de journalistiek dus niet. Dat is nooit zo geweest. We zijn er niet om de lezer naar de mond te praten. Wel om op basis van verifieerbare informatie bij te dragen aan kennis en meningsvorming.

We hebben het ook gezien tijdens de coronacrisis. Het zijn niet de virologen en wetenschappers die er gekleurd in staan, maar de mensen die weigeren om te erkennen dat het een crisis was en dat maatregelen nodig waren.

Propaganda

Zelfs journalisten die in het publieke debat niet als zodanig een bepaald profiel hebben, werden in die tijd bedreigd. Omdat ze aan propaganda deden? Nee, louter omdat ze opschreven hoe deskundigen over de crisis denken.

En omdat dit simpelweg niet past in het eigen – naar aard beperkte – wereldbeeld van de lezers zelf. Die willen immers teruglezen dat we in een dictatuur leven, waarin de satanische overheid met behulp van de gifprik en de QR-code streeft naar een totalitaire staat.

Moeten we dat opschrijven omdat bepaalde lezers dat wensen? Nee, dus. Ten eerste omdat het onzin is en ten tweede omdat we de lezer dus juist niet naar de mond praten. Dat zou pas subjectief zijn.

Keulemans

Het ironische is natuurlijk dat journalisten die wel objectief verslag doen, worden gezien als ‘hoernalisten’. Mensen als wetenschapsjournalist Maarten Keulemans (die wel degelijk kritisch schreef en schrijft over coronamaatregelen en onderzoek) worden gezien als ‘gekochte journalisten’.

Buitengewoon ironisch omdat diezelfde criticasters dikwijls de overduidelijk gekleurde opiniemaker Wierd Duk beschouwen als ‘echte journalist’. Het maakt kennelijk niet uit hoe vaak Duk zijn afschuw uitspreekt over woke, de gehele politiek linkse beweging, de naderende ‘omvolking’ of de ‘framing’ van Rusland.

Duk is letterlijk de vleesgeworden publicist die louter zijn sterk rechts georiënteerde publiek naar de mond spreekt. Een op zich succesvolle tactiek, maar het is geen journalistiek.

Bevestiging

Wat mij betreft is dit een tekenend voorbeeld voor mijn stelling dat sommige lezers helemaal geen interesse hebben in hoe het zit, maar louter bevestiging willen hebben voor hun eigen wereldbeeld.

Simpel omdat zij ook afschuw delen over woke of links, wordt Duk op het schild gehesen en is een overduidelijk subjectieve houding geen enkel probleem meer.  Sterker nog: ineens is het een voorbeeld van hoe journalistiek zou moeten zijn.

Bijzonder hierbij is overigens de vermelding dat Duk op X de leugen rondpompt dat ik ben ontslagen bij het AD, terwijl hij zwijgt over het harde gegeven dat hij bij het AD gedwongen naar de opiniepagina moest omdat de hoofdredactie hem niet meer zag als een objectieve journalist.

De ironie.

Opiniemaker

Voor de goede orde: het staat mensen volledig vrij mij te noemen hoe ze willen. Als mensen mij tegenwoordig meer zien als een opiniemaker, dan vind ik dat allemaal prima. Dat is voor een deel van mijn werk en mijn verhalen ook een prima benaming.

Simpelweg stellen dat ik een zelfbenoemde ‘journalist’ ben die bedelt en ‘in opdracht van’ schrijft is echter ver bezijden de waarheid. Dat is louter zonder onderbouwing op de man spelen omdat je geen valide argumenten hebt om mijn werk te bekritiseren.

Om af te sluiten: ik ben zelf erg blij met de donateurs die mijn werk steunen. Dat is geen bedelen, dat is loon naar werken. Daarmee kan ik juist geheel onafhankelijk de verhalen maken die ik wil maken. Zonder mensen naar de mond te praten.

En dat zal ik met uw steun blijven doen ook.

Waardeer dit artikel!!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt me ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.

Mijn gekozen donatie € -
Delen

17 reacties

  1. Ik vind het dan wel weer moeilijk om de Telegraaf altijd serieus te nemen als “journalistiek medium”, vooral in hun niet aflatende kruistocht tegen Halsema.
    Verder zou ik je aanraden je wat minder aan te trekken van wat mensen op X je verwijten, het is daar toch meer het gekkenhuis geworden dan een serieus platform.

  2. Hoi Chris, helder verhaal. Hoe zeg je dat: lulllen laten! Ik volg je met plezier en doneer zo nu en dan graag als ik een ‘spijker op de kop’ artikel heb gelezen. Wat ben ik jaloers op jouw ‘pen’! Zou willen dat ik zo to the point kon schrijven!

  3. Dit artikel is de spijker op de kop. Er zit een duidelijke lijn in het betoog.

    Chris reageert helder op kritiek, en wijkt ook nog eens gelaagd af naar bredere thema’s zoals mediaonafhankelijkheid, journalistieke trends en lezerspercepties. Deze samenhangende structuur maakt het perfect om een heldere kernboodschap te identificeren.

    De toon is rustig, er ligt terecht focus op de persoonlijke geschiedenis, zoals altijd is er veel diepgang in argumentatie en er is aandacht voor tegenstanders.

    Chris heeft een goed betoog om te bewijzen dat hij journalist is, en hij stipt elke keer weer aan dat het niet om de titel gaat maar om de kwaliteit van het werk.

    Daar is Chris een meester in. Zijn denkwijze en zijn capaciteit brengen alles naar een hoog niveau.

    Dus ja, Chris is een hele goede journalist, wat duidelijk zichtbaar is in zijn werk.

    Weer gedoneerd! Ga zo door!

  4. goed geschreven, zoals altijd. dus ik betaal graag weer eens mee aan je loon naar werken. ik waardeer het zeer, vind je stukken goed geschreven. ben me ook degelijk bewist dat ik ook graag lees wat bevestigd wat ik al denk te weten, maar werk continue aan het vermijden van ‘bubbel-leven’. fijne dag weer!

  5. Er zijn natuurlijk journalisten die bewust een bepaalde kant op leunen en daardoor artikelen afzwakken of aandikken. De Telegraaf is daar een groot voorbeeld van.
    Ik schaar jou absoluut niet onder de riool politiek van sommige bladen en hun journalisten.
    Ik weet dat het steeds moeilijker wordt, om bepaalde meningen…., te trotseren, maar dat is ook precies, hun hele opzet. De leugen overheerst, maar zal uiteindelijk nooit winnen. In dat wereldje vertrouwd niemand elkaar of vallen ze door de mand.
    Sterkte met deze laptop ridders het is een trieste groep en niet bijster slim.

  6. Goed verwoord Chris. Je slaat de spijker op de kop. Je weet inmiddels dat ik jouw werk ontzettend waardeer.

  7. Je hebt het maar druk met al die reacties. Terecht wel dat je stukken goed gelezen worden. Heb je er ooit aan gedacht om een fandag te organiseren? Ik zou absoluut komen.

  8. Ik vind je hoeft je niet te verantwoorden.
    Zelf betaal ik graag voor je stukjes al is het maar tussen de €1,50 en €5,00
    Geniet van je oprechte eerlijkheid en je feiten in iedere brief.
    Ga vooral door en blijf jezelf.

  9. De spijker op de kop wederom Chris. Ik probeer zelf altijd alle kanten in de media te onderzoeken maar word vaak moedeloos van het gescheld en vooral van de politiek die slechts door zelfzucht en zetelbehoud wordt gedreven.

    Een heerlijk artikel waar ik me zeer bij thuis voel.
    Donatie onderweg.

  10. Ik ben een groot fan van je werk! Wat mij betreft een van de meest integere journalisten van Nederland.

  11. Ik lees je stukjes met genoegen, zo hoor en lees je nog eens wat. Iets wat bij ons niet in de krant staat en ik er wel in ben geïnteresseerd. Vind het altijd zeer irritant dat ze zo over je schrijven. Jij doet je werk en als het dan die oproerkraaiers niet bevalt dan deug je niet volgens hun. Laten ze zelf maar eens gewoon gaan functioneren in de maatschappij. Chris, wens je heel veel succes met alles wat je doet.

  12. Typisch weer een gevalletje wat niet voor een baas kan/ wil werken. Erg naar zijn zin bij het AD maar gaat na vijf jaar weg omdat hij slecht behandeld wordt en het niet eens is met bepaalde zaken. Denk toch dat dit opgebouwd is in die vijf plezierige jaren!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *