Afgelopen week publiceerde advocaat Job Knoester een twitterdraadje over de heftige bedreigingen waar hij als strafpleiter soms mee te maken krijgt. Mensen wensen hem allerlei ziektes toe en zelfs zijn kinderen worden erbij betrokken. Het is helaas een probleem waar veel advocaten mee te maken krijgen. Tijd dus om eens uit te leggen hoe belangrijk advocaten zijn in een goed functionerende rechtstaat.
Volgens Knoester heeft hij een dikke huid en is hij wel wat gewend. Zijn collega´s komen met vergelijkbare teksten, maar het is als je er goed over nadenkt van de zotte dat mensen die gewoon hun belangrijke taak uitoefenen zo persoonlijk worden belaagd. Laat staan dat hun geliefden erbij worden betrokken, terwijl die er al helemaal niets mee te maken hebben.
Incidenten zijn het inmiddels ook niet meer. De Orde van Advocaten heeft een meldpunt, waar wekelijks meldingen binnenkomen, honderden advocatenkantoren hebben inmiddels een cursus gevolgd om te kunnen voorkomen dat mensen met slechte intenties zomaar een kantoor binnen kunnen lopen. En er is zelfs een protocol bedreigde advocaten.
Aanslagen
Na de aanslagen op advocaat Derk Wiersum en Philippe Schol werden weerbaarheidstrainingen opgesteld om advocaten tegemoet te kunnen komen. Een speciaal telefoonnummer moest zorgen voor snel bereik voor bedreigde advocaten en er werd een meldpunt ingesteld. De beroepsgroep dacht dat dit meldpunt na een half jaar wel weer opgedoekt kon worden, maar de meldingen van bedreigde advocaten komen nog steeds binnen. Een deel van de bedreigingen komt van de cliënten zelf, maar je hoeft maar op sociale media te kijken om te zien hoe mensen in een gevoelige zaak volkomen over de rooie fel van leer trekken tegen de advocatuur.
Advocaten hebben een zeer belangrijke rol binnen onze rechtstaat. De agressie tegen hen rust bovendien op een foute voorstelling van zaken. Advocaten verdedigen namelijk niet de beweerdelijke daad, maar de verdachte. Een zeer essentieel en belangrijk verschil. Een advocaat die een verdachte bijstaat, praat de verdenking niet goed, maar probeert een eerlijke rechtsgang te garanderen. Doorgaans komen ze met een andere kijk op wat er voorgevallen kan zijn en sporen ze de rechtbank aan om goed naar alle omstandigheden te kijken of meer onderzoek te laten doen. Dat is beslist geen overbodige luxe als je bedenkt dat politie/Openbaar Ministerie er niet zelden een handje van hebben om ontlastend bewijs zoveel mogelijk uit een dossier te houden.
Machtig
Wat veel mensen weigeren te accepteren is dat een verdachte doorgaans vrijwel in zijn eentje te maken krijgt met een machtig Openbaar Ministerie dat alles uit de kast kan trekken om iemands leven overhoop te halen. Hoewel ook dat een belangrijke taak is, is het van belang om een verdachte wel garanties en waarborgen te bieden tegen een overheidsapparaat dat soms op hol kan slaan. Tegenwicht bieden is noodzakelijk. Verdachten die in voorarrest worden geplaatst hebben geen mogelijkheden meer om zichzelf adequaat te verdedigen, ze moeten het achter de gesloten en beveiligde muren doen met een raadsman of raadsvrouw die alles uit de kast trekt.
Wat ver van ons bed lijkt te staan, is makkelijk te veroordelen. Advocaat Knoester schetst in zijn twitterdraadje zelf ook mooi hoe dit werkt. Hij krijgt te maken met mensen die in eerste instantie niet konden begrijpen hoe hij verdachten kan verdedigen, tot ze zelf of in hun eigen omgeving te maken krijgen met een verdenking. Want dat is het als een advocaat wordt ingeschakeld: een verdenking. De verdachte is onschuldig tot het tegendeel bewezen is en dient dus ook zo tegemoet te worden getreden.
Algemeen belang
Feitelijk dient de advocaat niet alleen het belang van zijn of haar cliënt, maar ook het algemeen belang. Door namelijk een bijdrage te leveren aan een rechtvaardige berechting. Hij of zij bewaakt het proces en probeert te voorkomen dat mensen vermalen worden en niet de rechten krijgen die ze toekomen. Dat begint al vanaf het moment dat iemand te maken krijgt met een aanhouding. Ook de politie moet zich namelijk aan regels houden en een advocaat kan kijken of dit het geval is en zo nodig alarm slaan als hier iets misgaat.
Ik ga hier niet beweren dat het altijd gebeurt, maar rechtbanken sluiten wel degelijk met enige regelmaat belastend bewijs uit als een advocaat erop wijst dat het bewijs niet rechtmatig verkregen is. Dat wekt doorgaans best wat ophef op als de pers er lucht van krijgt, maar wie er goed over nadenkt zal toch tot de conclusie moeten komen dat regels er niet voor niets zijn en dat het goed is om ook de politie scherp te houden op die regels. Als we dat niet doen, dan zijn bijvoorbeeld zaken als privacy en rechtsbescherming weinig meer waard.
Camerabeelden
Laat ik een voorbeeld geven van de kracht van de advocatuur. Meerdere agenten verklaarden ooit dat een verdachte op hen in was gereden bij een benzinestation. De advocaat van de verdachte stond erop om de beelden van het pompstation te tonen in de rechtszaal. Daar was voor iedereen duidelijk te zien dat de verdachte weliswaar wegreed terwijl er agenten om zijn auto stonden, maar ook dat er absoluut op dat moment geen gevaar was voor de betrokken dienders. Er was ruimte zat.
Ik ga hier niet beweren dat de verdachte zich netjes gedroeg, maar van een meervoudige poging tot doodslag was absoluut geen sprake. Bedenk hier vooral ook dat de man zonder aarzelen een veroordeling aan zijn broek had gekregen als er geen beelden beschikbaar waren. Het is in rechtszalen in Nederland nog altijd zo dat de verklaring van een agent, op ambtseed immers, als de waarheid wordt gezien. Zonder de beelden zou de verdachte onherroepelijk veroordeeld zijn.
Intimiderend
Ik zie zelf iedere week advocaten aan het werk en dat al ruim twintig jaar lang. En toegegeven, er zijn goede advocaten en minder goede advocaten. Soms wekken bepaald niet realistische teksten van de verdediging ook bij mij wrevel, maar ik heb nog nooit de neiging gehad om de rol van de advocatuur te onderschatten, laat staan er wat stevige intimiderende teksten uit te gooien. Een advocaat heeft een belangrijke rol binnen ons systeem en moet die rol ook kunnen vervullen zonder te maken te krijgen met bedreigingen.
Begrip begint altijd met het vermogen om in je in te kunnen leven. Dat is soms verdomd lastig als er sprake is van walgelijke strafbare feiten, maar dat doet niets af aan de rol van de advocatuur. Ook bij zeer ernstige strafbare feiten is het een teken van beschaving om ervoor te zorgen dat de rechten van mensen gewaarborgd blijven.
De mensen die advocaten bedreigen, kunnen zo maar eens zelf te maken krijgen met vervolging door het machtige Openbaar Ministerie. Ik durf er zelf wel een aardig groot bedrag om te wedden dat ze dan ineens wel het nut en de noodzaak zien van een gedreven strafrechtadvocaat die ervoor zorgt dat de vervolging en het proces volgens de regels verloopt.
Bedenk je de volgende keer dus als je op sociale media weer eens leegloopt op een advocaat. Je kan hem of haar ooit wel eens heel hard nodig hebben.
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.