In het eerste deel gaat het over de populaire videodienst YouTube. Een laagdrempelige manier voor iedereen om zijn of haar boodschap de wereld in te slingeren. Publiceren zonder filter. Maar wat als mensen het podium misbruiken om mij te linken aan kindermisbruik? Of een onschuldige Ierse agent aan een serie moorden? Is het grote YouTube, want Google, dan medeplichtig?
Ierland
Het zijn vragen die ineens erg actueel zijn geworden door de aanklacht van een advocaat uit Ierland tegen YouTube. De raadsman neemt het de videodienst ernstig kwalijk enkele bizarre lasterfilmpjes lange tijd te hebben laten staan, ondanks goed gedocumenteerde klachten van het slachtoffer, een Ierse agent die in de filmpjes volstrekt ten onrechte werd neergezet als moordenaar. En het zijn vragen die voor mij al veel langer spelen door een omstreden en obsessieve plaaggeest die het al jaren heeft voorzien op mij.
Eerst maar eens de voorgeschiedenis.
Als misdaad/rechtbankverslaggever kwam ik ooit ongewild in aanraking met complotdenkers. Omdat zij bijvoorbeeld stellen dat Joris Demmink op zeker een ‘vieze, vuile pedofiel’ en ‘kindermoordenaar’ is en Jasper S. niet de moordenaar van Marianne Vaatstra, zagen en zien ze mij (en collega’s) als de vijand. Wij schrijven immers in hun ogen niet ‘de waarheid’ op en dat komt uiteraard omdat wij in dienst zijn van de overheid, Bilderberg, de geheime dienst en de Mossad. En dus niet op mogen schrijven wat er werkelijk speelt.
Haat
De haat van complotdenkers jegens de Main Stream Media (MSM) zit diep. Zo diep dat een inmiddels naar Ierland vertrokken complotdenker met grote regelmaat teksten en video’s op het internet zet, waarin ik steevast door het leven ga als ‘weerzinwekkende crimineel’ of ‘pedoscribent’. Een van de meest weerzinwekkende, criminele journalisten ooit, zelfs. ‘Het bloed van verkrachte en vermoorde kinderen kleeft aan je handen’.
Daar kun je je schouders over ophalen. Kwalijke onzin moet kwalijke onzin blijven immers. Maar wat als een Google-zoektocht naar mijn naam nou allerlei malicieuze teksten genadeloos op je pagina weet te toveren? Dat is al een stuk minder leuk.
Eerst maar eens een verwijderingsverzoek indienen bij Google. Want waarom staat een tekst over mijn ‘criminele activiteiten’ en mijn ‘levensgevaarlijke krankzinnigheid’ eigenlijk als tweede zoekresultaat op Google? Het resultaat van het verzoek is niet bevredigend. Volgens Google betreft het namelijk informatie ‘die mensen nodig hebben om zich een oordeel te kunnen vormen over u’. Hoe zit dat eigenlijk? Moeten mensen bijvoorbeeld weten dat ik ‘in opdracht van pedofielen werk’? Dat er dankzij mij kinderen seksueel worden misbruikt? Dat mijn manier van werken rechtstreeks zal leiden tot een Holocaust op complotdenkers?
In de kleine lettertjes staat netjes dat de klacht niet is beoordeeld op laster. Na enig speurwerk blijkt dat je daar een vonnis voor nodig hebt. Van een strafrechter. Prima. Aangifte doen dus. Het is niet anders. Tot over twee jaar. Hoofdredacteur Marcel Gelauff (NOS) had een aangifte nodig om de Ierse plaaggeest te laten veroordelen tot tien maanden celstraf. Collega Bart Mos moest na een bedreiging met de dood zes jaar wachten voor een hoger beroep tegen dezelfde man. Het recht werkt, maar wel erg traag.
YouTube
Dan YouTube. Er zijn de nodige video’s over mij verschenen, bijna allemaal van de naar Ierland vertrokken publicist. Soms gaat het om min of meer grappig persiflages, waar de publicist, met een vergiet op zijn hoofd, een poging doet om mij belachelijk te maken. Fair enough, van een persiflage lig ik niet wakker. Maar er staan ook video’s op waar de publicist in kwestie mij stelselmatig wegzet als ‘de meest criminele journalist ooit’, als een man die het met zijn werk mogelijk maakt dat smerige pedofielen ongestoord hun werk kunnen doen.
Dat is dan een gegeven. Maar wat doe je er aan? YouTube heeft, het moet gezegd, een uitgebreide klachtenprocedure. Voor belediging, intimidatie, schadelijke acties, haatzaaien en laster zijn aparte knoppen aanwezig waar je de lastervideo in kwestie mee aan kunt geven. Het kost wat tijd, je moet exact tijdstempels aangeven, de aard van de klacht en of het in strijd is met lokale regels en verboden. Door mijn voorliefde voor de rechtspraak, kan ik hier alleen maar gelukkig van worden.
Het moet gezegd, als het gaat om privacygevoelige informatie is YouTube buitengewoon snel met het verwijderen van filmpjes. Complotdenkers die bewust mijn e-mailadres of mobiele telefoonnummer in beeld brengen om de hulptroepen op mij af te sturen, komen al snel op de koffie. Iets anders ligt dat bij haatzaaien en beledigingen. Dan komt niet zelden een reactie terug dat YouTube ‘geen schending van de regels’ heeft kunnen vinden.
Persvoorlichter
Dan maar op een andere manier. Ik schrijf een e-mail aan het persadres van YouTube. Met daarin een aantal prikkelende vragen. Voelt YouTube zich verantwoordelijk voor laster en smaad op het eigen videokanaal? Kan alleen een strafrechter optreden tegen lasterpraktijken? In hoeverre ziet YouTube/Google pesten en intimidatie eigenlijk als laakbaar?
Het duurt een week voor er antwoord komt. Ineens is daar een mail van een woordvoerder van Google, voorheen nog actief als journalist bij de NOS. De woordvoerder legt uit wat het beleid van YouTube is. Ergens stelt hij dat gebruikers die de regels overtreden, zelfs een permanente ban kunnen krijgen. Opmerkelijk. Aan het einde van de mail staat het meest interessante deel. De woordvoerder vraagt om de video’s, die al beoordeeld zijn en mochten blijven staan, nog een keer als klacht aan te merken. Als ik dat heb gedaan, verdwijnt opmerkelijk snel één van de video’s. Was er de eerste keer niet goed gekeken? Heeft de druk alles vloeibaar gemaakt?
Het zal niet duidelijk worden.
Seriemoordenaar
Op mijn vraag of YouTube medeplichtig kan zijn aan het verspreiden van laster of smaad, dook deze week een interessante ontwikkeling op. In The Sunday Times viel te lezen dat de naar Ierland gevluchte publicist ook in Ierland in de problemen is gekomen. Hij maakte ooit filmpjes waarin werd gesteld dat niet een tot levenslang veroordeelde man verantwoordelijk was voor een moord, maar een Ierse agent. In de filmpjes dook zelfs de huwelijksvideo van de agent op. Volgens de publicist was duidelijk in de ogen van de man te zien dat hij schuldig is. In de wereld van de grote complotten zijn normale burgers immers nooit verantwoordelijk voor moord en misbruik. Een groot complot van de overheid maakt dat agenten moorden en er mee wegkomen. Zoals killerclowns nu worden ingezet om kinderen te verzamelen voor de pedonetwerken. Maar dat spreekt voor zich.
De politieagent klopte tevergeefs aan bij YouTube, de video’s bleven staan. Maand na maand na maand. De agent uit Ierland nam er geen genoegen mee. En dus nam hij onlangs een advocaat in de arm. Niet om de publicist uit Nederland te bestrijden, maar om de populaire videodienst zelf ter verantwoording te roepen. Raadsman Matthew Byrne meent dat een rechtszaak een veel groter doel dient dan louter deze specifieke zaak. ,,Het recht om je goede naam te bewaken, je recht op privacy en de noodzaak tot verantwoordelijkheid, dat is waar deze zaak over gaat. Het is niet alleen van groot belang voor mijn cliënt, maar voor iedereen”, aldus de raadsman in een reactie in The Sunday Times.
Beklaagdenbank
Natuurlijk is het de vraag of YouTube ooit in de beklaagdenbank zal verschijnen. Het zal een lastige strijd worden. Uiteraard kan van de videodienst nooit verlangd worden dat ze alle content voor publiceren screenen. Het zou ongewenst zijn en praktisch onuitvoerbaar. Maar het zou wel eens heel anders kunnen liggen als YouTube een video ondanks een uitvoerige en goed beargumenteerde klacht laat staan. In dat geval zou de klager wel eens hele sterke zaak kunnen hebben om aan de rechter voor te leggen.
De vrijheid van meningsuiting is namelijk niet onbeperkt. Er zijn grenzen aan wat je kunt zeggen en beweren. Die grenzen zijn er niet om de gedachten en woorden van mensen te kunnen bepalen. Ze zijn er juist om de vrijheid van anderen om niet geconfronteerd te worden met laster en smaad te kunnen verdedigen.
De vraag dient zich natuurlijk ook aan of het aan YouTube is om zonder tussenkomst van een rechter content te verwijderen. Deze week kreeg ik een mailtje van YouTube dat een van de video’s van mijn Ierse plaaggeest op zwart is gezet in verband met laster in mijn richting. Is dat terecht? Moet een rechter zich daar niet over buigen? Een twitteraar met een voorliefde voor complotten en een rechtvaardige rechtspraak was van mening van wel. Hij zocht snel een blijkbaar opgeslagen variant van het lasterfilmpje op en twitterde die rond. Uit liefde voor de rechtspraak, zo sprak hij trots. Het kan verkeren.
Kroeg
De vraag of alleen een rechter zich kan buigen over laster is op zich een stuk makkelijker om te beantwoorden. YouTube kan gezien worden als de eigenaar van een kroeg, die immers ook zonder tussenkomst van een rechter een dronken stamgast de deur kan wijzen. Winkeliers mogen zonder tussenkomst van een rechter een lokaalverbod opleggen. Dat is nu eenmaal de tol die je moet betalen als je gebruik maakt van de voorzieningen van een ander en akkoord gaat met de huisregels.
En wat te denken van het uploaden van kinderporno op een site? Zou de twitteraar met een voorliefde voor de rechtspraak dat ook geen probleem vinden? Mag dat blijven staan tot een rechter er een oordeel over heeft gegeven? Natuurlijk, laster is nog geen kinderporno. Maar het zijn allebei strafbare feiten en als je zo dol bent op de rechtspraak, dan moet je hier ook principieel in staan.
De rechtszaak in Ierland zal gaan om het recht van de een om te mogen zeggen wat hij of zij denkt te willen zeggen tegenover het recht van anderen om geen slachtoffer te worden van een haatcampagne. YouTube zit als aanbieder van een in potentie groot podium tussen die twee grootheden in.
Ik ben benieuwd naar de afloop.
Dit is deel 1 van een serie over vrijheden en beperkingen op het internet. In deel twee ga ik op zoek naar de mogelijkheid om een permanente ban af te dwingen. Want is dat niet wat YouTube zelf claimt te kunnen doen?
En lees ook:
Open brief aan mijn digitale stalker