Osama bin Laden is een monster. Zwart op wit in de krant. En dus is het waar. Moordenaars, kampbeulen, terroristen. Allemaal monsters. Of toch niet?
‘De meest beruchte terrorist ter wereld vertoonde aardig wat menselijke trekjes’.
Zomaar een begin van een bericht ergens op het internet.
Over Osama bin Laden.
De verpersonificatie van het kwaad. Opperhoofd van alle terroristen. Zo’n man kan niet anders dan slecht zijn. Natuurlijk heeft hij een jonge vrouw als schild gebruikt. Dat doen monsters. Uiteraard zien we op een foto op de voorpagina een zielige man. Natuurlijk verft hij zijn grijze haren zwart om zijn zwakte te maskeren.
Dat doen normale mensen niet.
De vraag is of mensen die in staat zijn tot vreselijke dingen wel zo abnormaal zijn. Zo onmenselijk. Zo psychisch gestoord.
Die stelling klinkt vergezocht. Maar dat valt tegen. De geschiedenis laat iets anders zien voor wie er oog voor heeft. Iets verontrustend anders. Zelfs de grootste misdadigers blijken pijnlijk vaak normale mensen.
Geen grotere misdaad dan de jodenvervolging. Zo erg dat niemand zich voor kon stellen dat de mensen die hier verantwoordelijk voor waren in de regel normaal waren.
‘Van de hogere ss- en politiebazen naar de bevelhebbers van de commandogroepen, van de rassendeskundigen in het Rasse- und Siedlungshauptamt naar de kampcommandanten, en vandaar naar de leden van de politiebatalajons op de executieplaatsen en de kampbewakers. Slechts bij hoge uitzondering zie je sadistische persoonlijkheden’. (Welzer)
Ik weet niet of er psychische rapportage ligt over Bin Laden. Maar die ligt er wel over de talloze oorlogsmisdadigers.
En die conclusie is pijnlijk.
‘Uit onze bevinden moeten we niet alleen concluderen dat zulke personen niet ziek en niet uitzonderlijk zijn, maar ook dat we ze heden ten dage in elk ander land ter wereld zouden kunnen aantreffen’. (Douglas Kelley, forensisch psycholoog Neurenberg – 1946)
‘De overgrote meerderheid van de ss’ers, zowel de leiders als de manschappen, zouden met gemak slagen voor de psychologische tests van het Amerikaanse leger of de politie in Kansas City’. (Kren/Rapoport – 1980)
En WOII staat hierin niet alleen. In Rwanda waren het gewone mensen die de machete gebruikten om andere normale mensen te doden. De dodelijke machete werd niet eens een wapen genoemd. Het was een werktuig. Het doden werk. Te beginnen in de ochtend. En voort te zetten na de middagpauze. Na het doden was er de kroeg.
Joegoslavië. Zelfde verhaal. Massamoord. Door normale mensen. Soms met een universitaire opleiding.
Vietnam. My Lai. 1968. Amerikaanse soldaten.
Je kunt na dergelijk onderzoek een conclusie trekken over de daders. Maar ook over onszelf.
In 1961 kwam een deskundige op basis van onderzoek naar oorlogsmisdadiger Adolf Eichman tot de volgende conclusie:
‘Deze man is normaal. In ieder geval normaler dan ik ben na hem te hebben onderzocht’.
De vraag is niet of misdadigers wel zo abnormaal zijn.
Maar of wij ze wel als normaal durven te zien.
(Bron: Daders. Hoe heel normale mensen massamoordenaars worden. Harald Welzer)
Alle mensen zijn slecht.
Sommigen weten zich alleen een beetje beter te gedragen als anderen.
@Wilhelm T. Nee Wilhelm! De mens is niet slecht.
Een mens word heel vaak slecht gemaakt door het systeem waarin ze leven, ze moeten handelen en anders worden ze afgehandeld.
Ieder gezond mens word puur geboren en het is aan de ouders en de overheid om hen te vormen en daar gaat het fout, maar diep in die fout zit nog steeds dat puur mens.
Wat je vaker ziet is dat mensen veranderen onder de juiste (!!) omstandigheden . In voorm. Joegoslavie zag je dat mesnen veranderden omdat de politiek veranderde en mensen gecontroleerd werden . Waren ze niet ” juist” dan dreigde de dood , deportatie of opsluiting . Dus velen kozen voor hun eigen hachje onder die druk en gingen dingen doen die ze onder normale omstandigheden nooit zouden doen . Massahysterie , maar dan geprojecteerd op de underdog . Zagen we dat ook niet bij vele Nederlanders in de tweede wereldoorlog t.a.v. de joden ? Mensen zijn normaal nooit gewelddadig , of er moet iets mis zijn . Of de wereld waarin ze op dat moment leven eist van ze dat ze anderen aangeven , onder dreiging van geweld of erger . En of we het nu hebben over Ruanda , voorm Joegoslavie , de DDR , Vietnam , waar dan ook …. Schijnbaar kan het roer ineens omslaan . Hopen dat we in Nederland nooit meer zover zullen komen .
Fons Jansen:
‘Nederland is een gekkenhuis en wie zich niet aanpast, wordt opgenomen in een gesticht.’
kijk eens goed naar de wortel van al die leiders die alleen uitzijn naar macht.
het begint al in je wieg en als je nog rijkdom kan vergaren ook ben je die leider die nu vallen als rotte appels.
Eens met Bas, ik vind dat je onderscheid moet maken tussen mensen die in extreme oorlogsomstandigheden misdadig gedrag gaan vertonen en zij die dat in vredestijd doen. De eerste categorie zou wel eens heel normaal kunnen zijn, van de tweede weet ik dat nog niet zo zeker.
@Jaap : Maar we mogen dit natuurlijk nooit goedkeuren . Of wij er invloed op hebben , hoe mensen zich gedragen in oorlogsgebieden dat betwijfel ik . Maar evt uitwassen horen wel voor een tribunaal thuis .
Lees momenteel “Het Lucifereffect” van Zimbardo, waarin hij terugblikt op zijn bekende gevangenisexperiment uit 1971 en hij koppelt dit aan recente gebeurtenissen zoals die rondom het gedrag van de bewaarders van Abu Ghrai. Zeer interessant!!
Volgens hem zit de aanleiding of oorzaak van gewelddadig of crimineel gedrag in de omgeving waarin iemand zit. Onder de ‘juiste’ omstandigheden kan iedereen zich gewelddadig gaan gedragen, de uitingsvorm van het geweld is dan wel afhankelijk van interne processen die in aanleg al aanwezig zijn, maar ook door opvoeding en omgeving ontstaan.
huissiehuissie zegt: ‘Onder de ‘juiste’ omstandigheden kan iedereen zich gewelddadig gaan gedragen, de uitingsvorm van het geweld is dan wel afhankelijk van interne processen die in aanleg al aanwezig zijn, maar ook door opvoeding en omgeving ontstaan.’
Maar wat nu?
Wat kan of mag of moet onze rechter daarmee?
Wat vind jij?