Het is 2 januari 2015 als twee mannen in het centrum van Den Haag een restaurant bezoeken. Ze gaan zwijgend tegenover elkaar zitten. Een oudere man en een jonge vent. De laatste kijkt de oudere man gretig en hoopvol aan. Hij is dringend op zoek naar antwoorden.
De jonge man, charismatisch en lang, verbreekt nog voor het voorgerecht het stilzwijgen. ,,Weet je wat het is, Henk? Ik wil de politiek in. Ik heb niets meer te zoeken op de universiteit en bij de publieke omroep gaat het mij ook niet lukken. Het moet helemaal anders, zo kan het niet langer. Maar ik weet niet hoe. Ik heb geen vertrouwen in de huidige politieke partijen en bovendien heb ik geen enkele bestuurlijke ervaring. Helemaal niets.’’
Er valt even een stilte. De oude man bekijkt de jonge man eens rustig. En neemt dan het woord. ,,Luister, jonge vriend. Jij moet ook helemaal niet naar een bestaande partij. En ervaring is helemaal niet nodig. Dat is verleden tijd. De mensen willen iets anders. Jij moet een nieuwe partij beginnen, een beweging. Je moet de onvrede bij de mensen benoemen en ze een nieuwe horizon geven! Je moet ze bang maken!’’
De jonge man kijkt Henk even vragend aan. ,,Een nieuwe beweging zeg je? Maar hoe dan? En waarom zou ik mensen bang moeten maken? Niemand wil toch bang zijn?’’
,,Jawel, jongen. Bang voor de ander. Niets werkt zo fijn als een gezamenlijke vijand. Dan hebben mensen het idee dat ze ergens bij horen. En dat is wat veel mensen heel erg graag willen, vooral de onzekere mensen, die willen ergens bij horen. Het geeft namelijk een goed gevoel om samen ergens tegen te zijn. Benadruk dat vooral. Zeg maar dat je gaat strijden voor een boreale wereld.’’
De jonge man kijkt bedenkelijk. ,,Een boreale wereld? Is dat niet een streven naar een blanke wereld? Dat gaat toch veel te ver! Dan noemen mensen mij meteen een racist, toch?’’
,,Dat klopt, jongen. Dat zullen ze zeker doen. Maar dat is juist je wapen. Zodra mensen gaan roepen dat je een racist bent, heb jij de leiding. Dan heb je ze waar je ze wil hebben. Weet je waarom? Omdat mensen die in het geniep eigenlijk ook in een blanke wereld willen leven, deze aanval op jou niet gaan pikken. Zo werkt dat. Ze voelen zich persoonlijk aangevallen door de term racist en zullen je nog harder steunen. Leer van Donald Trump, jongen. Hij is je voorland. Wees de klootzak die anderen niet durven te zijn. Zeg wat anderen alleen maar durven te denken en ze zullen je op handen dragen!’’
De jonge man knikt voorzichtig. ,,Maar toch, waarom zouden mensen achter mij aan gaan? Waarom zouden ze op mij stemmen?’’
,,Omdat een deel van de mensen boos en gefrustreerd is, jongen. Ken je Pim nog? Die voelde dat feilloos aan. Hij zei en dacht wat veel mensen zeiden en dachten. Hij benoemde hun angsten en beloofde in simpele zinnen beterschap, hij spiegelde ze een nieuwe wereld voor waarin de boosmens weer zou krijgen waar ze al die tijd al recht op dachten te hebben.’’
De jonge man dacht weer even na. ,,Verrek, je hebt gelijk. Maar ik heb helemaal geen verstand van complexe zaken waar de politiek over na moet denken. Hoe gaat ik dat oplossen? Hoe ga ik de vragen van kritische journalisten beantwoorden?’’
Er klinkt een schaterende lach door het restaurant. De oude man had het niet meer. ,,Kritische vragen? Van journalisten? Die ga je niet krijgen, jongen. De meeste journalisten van tegenwoordig zijn veel te bang om de nieuwe Pim te missen. Let op mijn woorden, ze zullen je kritiekloos een podium bieden, ze zullen je gedwee uit laten spreken, ook al ventileer je de grootst mogelijke onzin. Je mag ze beledigen wat je wil, ze zullen toch aan je lippen hangen. Je bent volkomen vrij, jongen. Al ga je op een piano liggen of naakt aan de rand van een zwembad. Ze vreten het.’’
Weer moest de jonge man even nadenken. Hoorde hij het nou goed? ,,Hoezo, beledigen? Waarom zou ik journalisten gaan beledigen?’’
De oude man schudde langzaam zijn hoofd. In ongeloof. ,,Dat is hoe het werkt, jongen. Door ze te beledigen en te framen zorg je er voor dat je kiezers journalisten niet meer serieus nemen. Zeg maar dat ze nepnieuws verspreiden en de samenleving ondermijnen. Dat ze je voortdurend verkeerd citeren of verkeerd begrijpen. Je kiezers zullen je geloven en het machtige wapen van de pen zal alle glans verliezen. Dat is je winnende tactiek. En je zult de wetenschap er ook in mee moeten nemen.’’
,,De wetenschap?’’, vroeg de jonge man bedenkelijk. ,,Hoezo, de wetenschap? Als ik dat doe, slaan ze mij de hele dag met feiten om de oren! Feiten die ik nooit en te nimmer zal kunnen weerleggen!’’
De oude man keek de jonge man nog maar eens nadrukkelijk aan. ,,Doe toch niet zo dom, jongen. Hoezo feiten? Denk je nu echt dat het tegenwoordig nog om de feiten gaat als je kiezers denken dat die wetenschappers allemaal gekleurde activisten zijn? In dienst van het grootkapitaal of de milieumaffia? Het gaat niet om de boodschap, jongen. Het gaat om de boodschapper. Die maak je verdacht. Net als je bij de journalisten deed. Je kiezers zullen de journalistiek en de wetenschap links laten liggen, waardoor jij vrij spel hebt om je eigen boodschap in die koppies te prenten. Niet gehinderd door kritiek of kennis. Vrij spel om te doen wat je wenst. Let op mijn woorden, verkoop bijvoorbeeld kritiek op de eigen cultuur maar eens als gevaarlijke zelfhaat en mensen klappen zelfs de handen stuk op een voorstel om zelfhaat op te nemen als strafbaar feit. Sterker nog, ze steunen je als je zegt dat politieke partijen die zelfhaat propageren verboden moeten worden. Klinkt vergezocht, niet? Nou, reken maar dat het gaat werken.’’
Terwijl het gesprek vordert, groeit het vertrouwen van de jonge man. Hij wordt steeds enthousiaster, maar heeft nog wel wat bedenkingen. ,, Ik heb nu wel een aardig idee. Maar er zijn wetten en verdragen in dit land. En onafhankelijke rechtspraak. Die rechters kunnen het mij vast nog knap moeilijk maken.’’
Nu kijkt de oude man voor het eerst wat serieuzer. ,,Dat klopt, jongen. Dat gaat niet zomaar. Daar moet je even wat meer tijd voor uittrekken. Maar het is wel mogelijk. Luister goed. Je moet vanaf het begin de neutraliteit van de rechtspraak in twijfel trekken. Zeg dat ze op een activistische manier recht spreken. Dat ze teveel macht krijgen en dat jij daar paal en perk aan gaat stellen. Herhaal die boodschap en werk langzaam maar zeker toe naar een systeem waarbij het volk de rechters gaat kiezen. Voer bindende referenda in waar je een deel van het volk mee kan sturen. Vraag bijvoorbeeld eens of ze veel strengere straffen willen om de immer uitdijende misdaad te bestrijden. Gebruik die uitkomst om de keuze van het volk voor de rechters te sturen. En zorg er voor dat ze ontslagen kunnen worden als ze niet doen wat jij wil. Je zult zien dat je zo veel meer invloed gaat krijgen op de rechtspraak.’’
De jonge man krijgt een glinstering in zijn ogen. ,,Dat zou kunnen gaan lukken! Maar hoe bereik ik de jongeren in dit land? Die zijn rebels. En nog hartstikke links!’
De oude man aarzelt geen moment. ,,Ook daar is een oplossing voor. Benadruk dat het onderwijs een links bastion is. Waar wereldvreemde, naïeve GroenLinks-leraren onze kinderen dagelijks indoctrineren. Zet met veel bombarie een meldpunt op waar leerlingen kunnen klagen over het linkse onderwijs. En belangrijk: regel wat jonge, blonde en net afgestudeerde vrouwen die via sociale media het volk kunnen bespelen. Ze hoeven niet heel erg veel kennis te hebben. Jeugdige branie, overmoed en een niet te stillen honger naar aandacht en applaus is genoeg. Wierd helpt je wel met de promotie. Dat vinden mensen leuk, hoor. Jonge mensen zonder levenservaring, maar rijkelijk voorzien van niet politiek correcte gedachten over bijvoorbeeld vervelende criminele allochtonen en omvolking van het blanke volk. Radicaal rechts, zeg maar. Maar dan lekker fris. Weet je het nog? Mensen houden er van om de ander de schuld te geven.’’
De jonge man heeft geen vragen meer. Zwijgend probeert hij alles nog een keer op een rijtje te zetten in zijn hoofd. Dan slaat de twijfel toe. Heeft de oude man niet erg veel vertrouwen in de ongeremde boosheid en opgelegde angsten van de mensen? Het kan toch niet zo zijn dat volwassen mensen serieus in deze doorzichtige tactiek trappen? Zouden ze echt de wetenschap en de journalistiek terzijde schuiven voor een fris koppie en wat prietpraat over boreale vergezichten? Ze zijn toch niet gek in Nederland?
Toch?
De oude man ziet de twijfel in de ogen van de jonge man. Hij lacht minzaam. ,,Onderschat nooit de kracht van het populisme, jongen. Best veel mensen geloven gretig en met liefde waar ze heel erg graag in willen geloven. Daar is geen wetenschap of rationaliteit tegen opgewassen.’’
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt me ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.