Ik schrijf veel over complotdenkers en heb in de afgelopen jaren aandacht geschonken aan de talloze onzinverhalen die ze online kwakken. Maar waarom doen ze eigenlijk wat ze doen? Zijn ze diep van binnen gemotiveerd om – hoe onbeholpen ook – onrecht te bevechten? Of is er iets anders aan de hand? Aan de hand van een aantal min of meer bekende Nederlandse complotdenkers durf ik wel te betogen dat ze handelen vanuit persoonlijke rancune.
Ik heb hier zijdelings wel vaker over geschreven, maar het is wel eens goed om per complotdenker wat uit te diepen waarom ze doen wat ze doen. Omdat dan namelijk ook opvalt dat ze zelden tot nooit intrinsiek gedreven zijn om iets aan onrecht te doen. De rode draad blijkt telkens maar weer te bestaan uit persoonlijke rancune over de gevolgen van verkeerde beslissingen die ze zelf hebben genomen.
Kinderen
Wat altijd opvalt bij de complotdenkers is de ‘strijd voor de kinderen’. Je kunt het zo gek niet bedenken (kinderen in tunnels, de elite die babybloed drinkt, satanische rituelen) of de weerloze, onschuldige kindertjes worden erin betrokken. Is dat wellicht ter compensatie van iets?
Dat is het zeker.
Het valt namelijk op dat heel erg veel complotdenkers naar eigen zeggen ‘willen sterven’ voor de kinderen, maar hun eigen kinderen nogal verwaarlozen. Zo weten we van nepjurist Youri Plate dat zijn twee kinderen op een gegeven moment bij hem zijn weggehaald. Plate is bekend vanwege het doen van valse aangiftes bij de Belastingdienst (er is inmiddels een celstraf tegen hem geëist), maar eerder maakte Plate zich in filmpjes buitengewoon druk over Jeugdzorg.
Gedreven door persoonlijke rancune.
Micha Kat
Een ander voorbeeld is de inmiddels naar Brazilië gevluchte veroordeelde complotdenker Micha Kat. Wat velen niet weten is dat deze zelfbenoemde strijder voor kinderen twee maanden na de geboorte van zijn zoon de benen nam en zijn gezin in de steek liet.
Kat speelde mede door zijn eigen vluchtgedrag en vele veroordelingen geen rol van betekenis in de opvoeding van de jongen. Dat was achteraf maar goed ook, want zijn zoon kwam wel goed terecht en is inmiddels werkzaam in de Europese politiek.
Nazi
Iets wat ‘vader’ Kat dermate frustreerde dat hij zijn eigen zoon online maar even een nazi noemde en zo voor de bus gooide. Opvallend is verder natuurlijk dat Kat zegt op te komen voor ‘miljoenen misbruikte kinderen’, maar zelf kinderen opnieuw misbruikte door walgelijke kinderporno in bezit te hebben en te verspreiden.
In zijn zelfgekozen ‘strijd’ koos hij zelfs lange tijd de zijde van de wegens kindermisbruik veroordeelde Marcel Vervloesem.
Raatgever
Ook complotdominee Wouter Raatgever, die in het Bodegraven-complot met neptranen in zijn ogen wilde strijden voor ‘de kinderen’, is van hetzelfde laken een pak. Begin 2021 verklaarde hij zelf in een video dat hij zijn eigen zoon helemaal niet meer mag zien vanwege gedoe met Jeugdzorg en zijn ex.
Uiteraard is dit volgens Raatgever volledig de schuld van Jeugdzorg zelf. Het zal ook weer eens niet.
Opvallend genoeg heeft de plaatser van de video als commentaar erbij gezegd dat Raatgever zijn zoon niet meer mag zien omdat hij ‘vreemde dingen’ deed met hem. Bewijs van niets natuurlijk, maar voor complotdenkers zou dit al genoeg zijn om te stellen dat Raatgever schuldig is aan satanisch ritueel misbruik.
Okkie Durham
Misschien wel de gekste complotdenker van allemaal: Okkie Durham. De beroepsdief die in 2002 zijn 15 minutes of fame beleefde door via een open raam twee schilderijen te stelen uit het Van Gogh-museum in Amsterdam. Het leverde hem in sommige kringen een heldenstatus op, de realiteit is dat Durham gewoon een ordinaire en met psychische problemen kampende inbreker is, die veel levens heeft weten te beschadigen.
Hoe dan ook: Durham is in video’s te zien, waarop hij met trillende onderlip beweert dat hij het allemaal ‘voor de kinderuh doet, gap’. Maar ook hier blijkt weer dat dit niet opgaat voor zijn eigen kinderen. Enige weken geleden schreef zijn eigen dochter een indringende en trieste boodschap op haar Instagram. Het kwam erop neer dat het niet goed gaat met haar vader en dat zij al jaren moet lijden onder zijn gedrag.
Ze schreef letterlijk dat ze hem niet meer wilde zien.
Van der Meijde
En ze is niet de enige. Okkie verwekte ooit een kind bij Melisa Schaufeli, nu bekend als de vrouw van ex-voetballer Andy van der Meijde. Okkie ontmoette haar in het uitgaansleven toen hij op weekendverlof was van zijn detentie wegens de kunstroof. De immer machteloos grofgebekte Durham maakte haar zwanger en toen hij dat nieuws eenmaal hoorde, verbrak hij de relatie meteen. Hij bemoeide zich vervolgens totaal niet met de zwangerschap en zocht pas contact toen zijn zoon eenmaal geboren was.
‘Uiteindelijk is Nino opgegroeid zonder dat ik een echte rol in zijn leven heb gespeeld’, aldus Okkie later in een interview.
Het blijft een apart fenomeen, ‘strijden’ voor de kinderen van anderen, maar totaal niet omkijken naar je eigen kinderen.
Werkfrustratie
Niet alleen verkeerde beslissingen met betrekking tot eigen kinderen vormen een drijvende kracht achter complotdenken. Ook problemen op het werk kunnen ervoor zorgen dat labiele mensen doorslaan. Zo weten we van Alice Bosman dat ze jaren geleden prima functioneerde als politieagente, maar door een gebroken been uit de roulatie was.
Ze vocht zichzelf dapper terug, maar maakte zich door haar vervelende gedrag zo onmogelijk bij HR, dat ze uiteindelijk ontslagen werd. Vanaf dat moment was ‘de overheid’ de grote vijand bij de vrouw die daarvoor jaar na jaar haar centen van diezelfde overheid ontving.
Ook bij Alice kun je grote vraagtekens plaatsen als het gaat om het redden van kinderen. Zo ging ze haar eigen dochter te lijf met een hondenriem op de oprit van haar woonboerderij en liet ze haar zoon huilen toen ze tijdens een inval van de politie een agent aanviel die haar wilde arresteren.
Fakkeldreiger
Ook fakkeldreiger Max van den Berg heeft een moeizaam arbeidsverleden. De schizofrene man was tot ergens in de coronatijd werkzaam bij Thuiszorg, maar werd ontslagen omdat zijn klanten hadden geklaagd over het gegeven dat Van den Berg zich niet aan de coronamaatregelen hield in zijn vrije tijd.
Niet zo gek ook: voor kwetsbare mensen die enorme gezondheidsrisico’s lopen als ze besmet zouden worden een meer dan legitieme klacht. Het ontslag van Van den Berg – in combinatie met zijn waanbeelden -verklaart waarom hij tot op de dag van vandaag politici en virologen neerzet als ‘genocidale kindermoordenaars’.
Vijandbeeld
Ook Max kan de consequenties van zijn eigen gedrag niet aan en moet daarom permanent in een vijandbeeld leven. Niet hij faalde, maar alle anderen.
Overigens heeft Max zelf geen kinderen en verklaarde hij in een interview dat hij nog nooit seks heeft gehad. Gek genoeg weet hij dan weer wel precies hoe je kinderen op moet voeden en is hij daarom fervent tegenstander van de Lentekriebels.
Hoekman
Kinderen redden terwijl je zelf goed bent voor je eigen kinderen: het blijft een moeilijk combinatie voor de ‘strijders’. De onlangs door een arrestatieteam uit zijn woning getrokken complotdenker Niels Hoekman is daar ook helaas weer een goed voorbeeld van.
Hoekman maakte jarenlang met gestalk en laster het leven van zijn eigen gezin tot een hel en toen Jeugdzorg probeerde om het contact met zijn kinderen te herstellen, bedreigde Niels vanuit Bali Jan en Alleman.
Online probeerde Hoekman zijn volgers wijs te maken dat zijn ex en Jeugdzorg de kinderen bij hem weghielden, maar uit zijn inmiddels omvangrijke dossier blijkt dat zowel zijn ex als de hulpverlenende instanties er juist alles aan hebben gedaan om de omgang mogelijk te maken.
Verlangen
Natuurlijk zijn er veel meer redenen waarom mensen ontsporen en de wereld gaan zien als een groot complot. Het gevoel ergens bij te horen, het verlangen om bijzonder te zijn, de saamhorigheid op demonstraties, het niet mee kunnen komen met de normale wereld waar je nu eenmaal moet presteren, een gebrek aan een goed ondersteunend netwerk, psychische problemen: het speelt allemaal een rol.
Maar we kunnen er ook niet omheen dat persoonlijke rancune een prominente rol speelt bij veel complotdenkers. En daar zit feitelijk een groot onvermogen in om tegenslag, teleurstelling en onmacht op een goede manier te verwerken.
Om in jezelf te kijken en te leren van verkeerde beslissingen.
‘Corrupt’
Sterker: er wordt niet eens aan verwerking begonnen, de gevolgen van verkeerde beslissingen worden voortdurend buiten zichzelf gelegd. Er is geen erkenning van eigen falen en de schuldvraag wordt bij een ander gelegd. Zo is een pijnlijk ontslag niet langer te wijten aan jezelf, maar aan de ‘corrupte’ overheid en zijn kinderen niet uit huis geplaatst omdat je zelf geen veilige haven kon bieden, maar omdat Jeugdzorg je kinderen nodig had vanwege het ‘verdienmodel’.
Mede daarom is complotdenken ook zo hardnekkig en is het zo lastig om er uit te stappen. Het is onderdeel van je persoonlijkheid geworden. Er is geen weg meer terug, want als je toe moet geven dat je al die tijd verkeerd zat, moet je ook erkennen dat je een (groot) deel van je leven weggegooid hebt.
En zo worden alle notoire complotdenkers vanzelf een clown van hun eigen ongenoegen.
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.
Goed en overzichtelijk stuk weer. Dank.
Dank voor je werk.
Goed om t zo duidelijk te lezen
Mooi overzicht. Complotdenken komt blijkbaar vaak voort uit prive frustratie en elkaar onderling versterkende rancune richting overheid, rechtspraak en “instanties”