Het moet maar eens afgelopen zijn met het geweld tegen de politie. Meent de politie. Agenten krijgen opdracht aangifte te doen van bijna elk incident. Als het kan met schadevergoeding. Genoeg is genoeg. Maar waar ligt eigenlijk de grens?
Op 5 december 2009 stormt grote Rob uit een plaatsje in Oost-Groningen de kroeg uit. Hij is geslagen, dronken en boos. Honderdtwintig kilo verontwaardiging. Bloed op het gezicht.
De boosheid van de dronken man slaat om in pure woede als de politie hem mee wil nemen en niet de man die in zijn ogen de oorzaak is van alle ellende. Een flinke dosis pepperspray, een diensthond en een hoop gevloek later zit grote Rob op het politiebureau.
De twee agenten die hem hebben aangehouden schrijven later in een proces-verbaal dat ze bang waren voor grote Rob. Bang voor zijn belofte dat hij ze een kogel door de kop zou schieten. En bang dat hij ze later wel op zou komen zoeken.
Een van de agenten zet zijn angst als volgt op papier:
‘Mijn spieren spanden zich toen ik door kreeg dat hij met me wilde vechten. Ik wist niet wat ik moest doen. Ik pas met mijn postuur wel twee keer in hem. Ik stond te trillen op mijn benen. Dit had ik nog nooit meegemaakt.’
De agent is zo bang geweest dat hij via de rechter een schadevergoeding vraagt van Rob. Voor geleden emotionele schade. Een bedrag van 260 euro.
Rob zelf is de beroerdste niet. Hij verklaart tegenover de rechter dat hij dom is geweest. Dronkemanspraat. En dat hij daar maar voor moet bloeden. Rob accepteert zijn straf.
Die straf krijgt hij. Een werkstraf van zestig uur. De rechter gaat echter niet akkoord met de ingediende schadevergoeding van 260 euro. De aangifte van de agent kwam pas na een week binnen. En in die week had Rob zijn excuses al aangeboden en bovendien zijn boosheid voorzien van een uitleg.
De rechter sprak zich niet uit over de manier waarop de agent zijn angst onder woorden had gebracht.
‘Ik wist niet wat ik moest doen. Dit had ik niet eerder meegemaakt’
Waar begint eigenlijk het beroepsrisico?
En waar ligt het einde?
Je mag toch verwachten dat een politieagent heeft geleerd met geweld om te gaan. Hoe kan een agent ons anders beschermen.
Wat ik niet begrijp is de hogere straffen bij geweld tegen agenten, hoger dan bij geweld tegen gewone burgers. Alsof je als slachtoffer van geweld minder te lijden hebt gehad als je maar een gewone burger bent. Alsof je als simpele burger minderwaardig bent.
Misschien omdat een agent er voor de burger is en omdat die simpele zielen zich niet tegen een simpele burger keren maar tegen een uniform…. Nog even en er is geen politie meer en mag iedereen het voor zichzelf oplossen !!
Het beroepsrisico eindigt wanneer het geweld geen rechtstreeks verband houdt met de uitoefening van een politietaak, zoals het aanhouden van verdachten of het eindigen van opstootje. Die taken hebben we immers bij uitstek aan de politie toebedeeld omdat die er voor is uit- en toegerust om daarop adequaat – al dan niet met geweld – te reageren en politiegeweld ook gereguleerd is. Ik zie ook niet waarom dit geweld zwaarder moet worden bestraft dan geweld tegen burgers.
Wanneer een agent bij de uitoefening van die taken echter met onverwacht buitensporig geweld wordt geconfronteerd, komen we volgens mij buiten de sfeer van het beroepsrisico. Dat geldt in elk geval ook voor geweld dat geen verband houdt met deze polititietaken, maar dat een doelbewuste aanslag is op politiebeambten omdat de politie voor die geweldplegers een aantrekkelijke en spannende ´prooi´ is. Voor die gevallen vind ik schadevergoeding wel in de rede liggen en zijn zwaardere straffen op zijn plaats.
Als politieagent moet je ook op dergelijke situatie voorbereid zijn en als je te voren weet dat je het niet aan kan, moet je andere wegen zoeken. Het beroep van politieagent brengt helaas dergelijke risico’s met zich mee. De verdachte heeft zijn excuses gemaakt en heeft ingezien dat hij over de schreef is gegaan. In dit geval past daar voor de gezagsdrager geen schadevergoeding bij en moet hij zich eerder afvragen of zijn aanpak wel juist was en misschien ook wel of hij wel geschikt is om dergelijke klussen op te knappen.