Ik hoor mensen wel eens zeggen dat de wet niets te maken heeft met menselijk gedrag. Dat het maar een dode letter is. Waar juristen zich desgewenst achter verschuilen. Dat is niet zo. De wet volgt verrassend vaak het gevoel. Door bijvoorbeeld toe te staan dat mensen uit emotie doden.
Dat zit zo.
Op 9 november rond 02.00 uur ’s nachts gaat de bel in een flatwoning in Hoogezand. Bewoner Jason komt slaperig en in zijn onderbroek van de bank en opent de deur. Meteen daarop dringen vier mannen, waaronder de Amsterdamse rapper Rel, zijn woning binnen en zetten de aanval in. Waarschijnlijk met behulp van een machinepistool. Jason vreest voor zijn leven. Hij pakt een vuurwapen van de grond en schiet de indringers zijn huis uit.
Een van de afgeschoten kogels raakt de rapper in de lies. Het viertal stapt in de auto en zet koers naar Amsterdam. Daar blijkt Rel te zijn overleden. Verbloeding, orgaanschade door tekort aan circulerend bloed en inademing van maaginhoud.
Justitie eist na de arrestatie van Jason een gevangenisstraf van achttien jaar.Voor moord en drie maal poging moord. Jason wist volgens justitie van de komst van het boze viertal en had zijn eigen vuurwapen al doorgeladen in de hand. Hij heeft bewust de confrontatie gezocht door de deur te openen. Moord!
Dag Jason. De celdeur gaat dicht.
Maar wacht.
Volgens de rechtbank blijkt nergens uit dat Jason reden had te vermoeden dat de vier uit waren op een confrontatie. Hij kwam gewoon slaperig en onwetend van de bank om zijn deur te openen. Bovendien valt niet uit te sluiten dat de vier een wapen mee hebben genomen. Hetzelfde wapen dat tijdens de vechtpartij in de woning van Jason op de grond viel en door hem werd opgepakt. Waarna hij er vijf keer mee schoot. In een kleine donkere ruimte, gevuld met agressieve mannen.
Jason is gered. Geen cel. Zelfverdediging.
Maar wacht. Mag je in Nederland wel zo makkelijk iemand doden? Ook al heb je een goeie reden?
Ja, dat mag. Maar daar zijn wel voorwaarden aan verbonden. Zo moet je reageren op een ogenblikkelijke en wederrechtelijke aanranding. De verdediging moet bovendien in verhouding staan tot het toegepaste geweld en je moet geen andere optie hebben. Een vuistslag beantwoorden met een kettingzaag is niet toegestaan en alle mogelijkheden hebben om te vluchten en toch kiezen voor de aanval als beste verdediging is niet toegestaan. Een vuurwapen tegen een vuurwapen. Dat zou moeten kunnen.
Helaas voor Jason gebruikte hij volgens de rechtbank een te zwaar middel. Hij heeft door meermalen op zijn belagers te schieten de grenzen van de noodzakelijke verdediging overschreden. De rechters menen dat hij ook best eerst met het wapen had kunnen dreigen. En als dat geen effect zou hebben, had hij best een waarschuwingsschot kunnen lossen. Dan zou hij de aanval wellicht ook hebben kunnen stoppen.
Jason had dus helemaal niet mogen doden. Dag Jason. De celdeur sluit opnieuw.
Maar wacht.
Jason heeft op papier nog een laatste reddingsboei. Je mag van de wetgever namelijk de grenzen een stukje verder over als je in paniek bent. Als je uit pure angst een verkeerde keuze maakt. Dat heet noodweer-exces. Je bent te ver gegaan in je pogingen het onheil te keren, maar dat was in dit specifieke geval door je heftige emotie toegestaan. In doodsnood doe je rare dingen.
Jason is gered. De doodslag en de driedubbele poging doodslag zijn bewezen. Dat heeft hij gedaan. Maar hij is als dader niet strafbaar. Zelfverdediging. Ontslag van alle rechtsvervolging. Exit 18 jaar cel. Jason is vrij man.
Wet volgt gedrag.