UPDATE
Op 16 juni 2008 snellen agenten naar een huis in Stadskanaal. In de woning ligt een bewusteloze man. Zijn kameraden vertellen de politie dat er GHB in het spel is. Zij wijzen de agenten op de auto van de man, die voor de woning staat.
De agenten besluiten een kijkje te gaan nemen in de auto om zo meer duidelijkheid te krijgen over de status van de zieke patiënt. Wat kan hij hebben ingenomen waardoor hij nu zo van de wereld is?
Een korte blik in de auto maakt veel duidelijk. In de wagen ligt xtc,speed en GHB. Ook zien de agenten honderden gripzakjes en een weegschaal. Attributen die behoren tot de standaard uitrusting van een drugsdealer.
De bewusteloze man gaat eerst naar het ziekenhuis en meldt zich later op het politiebureau om zijn auto weer op te halen. Daar geeft hij meteen toe dat alle spullen in de wagen van hem zijn. Dealen? Ach, hij haalt wel eens wat op voor zijn vrienden. Meer moet er niet achter worden gezocht.
Drugs in zijn auto en een puntgave bekentenis. Kat in het bakkie, zou je zeggen.
Niet dus.
De bewusteloze man, laten we hem Arno noemen, heeft geluk. Hij ontmoet officier van justitie Fred Janssens. In de wandelgangen ook wel ‘Fredje Vrijspraak’ genoemd. Met respect uitgesproken, overigens.
Janssens is een officier van de nieuwe lichting. Iemand die bij twijfel het voordeel aan de verdachte schenkt. Een realist en bovendien iemand die niet schroomt om fouten van politie of justitie ruimhartig toe te geven en er vervolgens naar te handelen.
Wat Janssens betreft is de rechtszaak tegen Arno nog helemaal niet zo klip en klaar. Uiteraard is het bewijs tegen hem wel aanwezig. De drugs zijn gevonden en er ligt een bekentenis.
Maar mogen we dat bewijs wel gebruiken?, zo vroeg de realistische officier zich vandaag af. Hebben we hier niet te maken met fruits of the poisonous tree?
Oftewel: hebben de agenten in kwestie niet een boom geplant, waarvan de vruchten automatisch ongeschikt zijn om als bewijs te dienen?
Ja, zegt Janssens. Dat is zo. De agenten hebben de auto onderzocht in hun hoedanigheid als hulpverleners. Zij hadden geen redelijk vermoeden van schuld met betrekking tot de drugshandel. En wie geen redelijk vermoeden van schuld heeft, mag helemaal geen auto doorzoeken.
Het bewijs (de vondst van de drugs) is dus onrechtmatig verkregen en dat betekent dat het simpel niet mee mag tellen in de strafzaak.
Wat overblijft is dan de bekentenis van de verdachte. Die is niets waard. Niemand mag in Nederland veroordeeld worden op een eigen verklaring alleen.
Maar, zo riep Janssens vandaag zelf de vraag maar op, waarom breng ik deze man dan toch voor de rechter?
Omdat Janssens twijfelt. Misschien is het namelijk wel zo dat de rechter de zaak anders ziet. Misschien menen de rechters wel dat de agenten in eerste instantie weliswaar als hulpverleners aanwezig waren, maar na een korte blik in de auto toch een redelijk vermoeden van schuld hebben gehad, waarna ze verder op onderzoek gingen.
De rechtbank heeft, over twee weken, voorlopig het laatste woord.
UPDATE
En het laatste woord is er uit. De rechtbank geeft de officier van justitie groot gelijk. Bewijs is onrechtmatig en dus volgt vrijspraak.