Er zijn mensen die vinden dat we in Nederland minimumstraffen moeten hebben. Omdat bijvoorbeeld het misdrijf doodslag nu eenmaal altijd doodslag is en dus ook altijd met een minimale ‘hoge’ straf afgedaan moet worden.
Wellicht denken deze mensen wel dat hetzelfde misdrijf door een ander gepleegd precies zo erg is.
En ik moet toegeven. Dat klinkt allemaal best mooi en stoer. Duidelijk zelfs. Gelijke monniken, gelijke kappen.
Het is alleen niet waar.
De ene moord is de andere niet. Sterker nog: zelfs hetzelfde misdrijf door dezelfde dader gepleegd kan in de praktijk wezenlijk anders zijn als je er met een open blik naar kijkt.
Ontmoet Bob.
Bob staat voor de rechter voor artikel 6 van de Wegenverkeerswet. Schuld aan een ernstig ongeluk. Voor de mensen die denken dat de Wegenverkeerswet niet echt meetelt. Artikel 6 is op papier een misdrijf. Net zoals moord op papier een misdrijf is.
Bob heeft met zijn auto een snorfietser aangereden en die heeft daardoor hoofdletsel opgelopen. Zijn strafzaak kun je op veel verschillende manieren bekijken. Hier zijn er twee:
12 september 2009
Bob is een man die het niet zo nauw neemt met de verkeersregels. Hij werd al eens betrapt toen hij 107 reed waar hij maar 70 mocht. Justitie wil dan nog wel eens zeggen dat iemand in dat geval vaker de fout in is gegaan. Iets met een kleine pakkans en hardnekkig gedrag. Bovendien wil Bob nog wel eens een shagje rollen in zijn auto. Op 12 september gaat het mis. In de verte doemt een verkeerslicht op. Bob ziet de rode kleur over het hoofd omdat hij weer eens met van alles bezig is, behalve autorijden. Hij knalt blind een kruising over.
Boem.
12 september 2009
Bob is een man die de dood van zijn vader nog niet heeft verwerkt. Hij mist hem nog elke dag. Als een soort van oplossing heeft hij in zijn auto altijd het muziekcd’tje liggen van de begrafenis. Bob heeft nog nooit een ongeluk veroorzaakt. Op papier reed hij slechts eenmaal flink te hard. Soms draait hij in zijn auto even een shagje als hij zijn normale pakje sigaretten onverwacht even niet bij zich heeft. Hij is doodmoe die dag. In de verte doemt een groen verkeerslicht op. Om de verbroken verbondenheid met zijn vader toch te voelen graait Bob even in gedachten naar het cd’tje van zijn vader. Zijn emotionele en vermoeide hoofd vergeet de tijd.
Boem.
Bob bekommert zich geschrokken en vol spijt direct om het slachtoffer. Hij belt 112 en blijft ook na het ongeluk contact met hem houden. Het slachtoffer is door het opgelopen hoofdletsel plotsklaps zichzelf niet meer en vreest voor zijn carrière. Hij heeft op het oog geen blijvend letsel, maar de klap heeft hem wel geraakt. Hij mist ineens de ideeën in zijn hoofd en dat is voor een creatieve geest vrij dodelijk.
Twee verhalen. Met dezelfde afloop. Op papier exact hetzelfde feit. Met een andere insteek. Het is maar net aan welke verklaring je de meeste waarde hecht.
Strafrecht is maatwerk. Zelfs binnen een en dezelfde gebeurtenis. Uiteindelijk is elke rechtszaak een optelsom van hele specifieke plusjes en minnetjes. Optellen en aftrekken om tot een passende straf te komen. Een dik minnetje bijvoorbeeld omdat Bob verantwoordelijk is voor het leed van een ander. En een bescheiden plusje omdat je mensen menselijkerwijs niet kunt verwijten emotioneel te zijn.
Bob krijgt waarschijnlijk een korte werkstraf. Zijn rijbewijs is hij voor een korte periode kwijt. Misschien niet eens.
Tussen nu en een overzienbare periode zal een collega-automobilist van Bob de rechtszaal binnenlopen. Voor op papier hetzelfde misdrijf. Maar met volstrekt andere omstandigheden. Wellicht met een hoop drank, te hard rijden, even de binnenbocht door driften, een dik strafblad voor verkeersdelicten. Misschien wel exit 11-jarig schoolkind. Geen enkel contact met nabestaanden. Het woord spijt krijgt hij niet over zijn lippen.
Kan zomaar een forse celstraf opleveren. En jaren geen rijbewijs.
Voor op papier hetzelfde misdrijf.
Met het invoeren van een minimumstraf vervalt de noodzakelijke speelruimte van een rechter voor een heel groot gedeelte. De opties gaan niet verder dan een zware straf of een nog veel zwaardere straf.
Het is het verschil tussen lomp kiezen voor een kaal feit op papier. Of met nuance rekening houden met de personen achter het papier.
Pingback: Tweets that mention Het gevaar van de minimumstraf « Rechtbankverslaggever -- Topsy.com
minimumstraffen wil niet zeggen dat er geen nuance mee kan worden toegepast.
jou 3 voorbeelden:
bob 1: geen nuance – minimumstraf –
bob 2: nuance – indien nodig strafmaat bepalen –
bob 3: geen nuance – minimumstraf –
zo voorkom je willekeur in strafmaat bepaling.
De roep om minimumstraffen ontstaat slechts omdat de huidige manier van bestraffen in de ogen van de samenleving niet genoeg deugt. Welke samenleving accepteert met droge ogen een straf aan een veelpleger van minder dan 1 jaar. Iemand die in sommige dossiers wel 20 inbraken, auto’s en woningen, gepleegd heeft.
En mishandelend tuig dat wegkomt met werkstraffen. En ook met regelmaat lage straffen voor zedendelinquenten.
“Dan gaat het volk morren”.
Aan hangjeugd en kleine crimineeltjes die buurten en straten terroriseren worden straffen opgelegd die ze trots als trofeeen met zich meedragen. Geeft ze ‘reputatie’ of ‘Street-Rep’.
Hoogste score: als je een agent flink hebt gebeukt en er met een lichte straf vanaf komt.
Voor dit soort situaties zijn minimumstraffen een uitkomst. Niet de uitkomst, maar misschien voor het volk een beter aanvoelende uitkomst dan zoals het nu gaat.
Uiteraard dient er altijd nuance te blijven, maar daar zul je het volk ook niet over horen. Zie de reactie van Dick, er valt ook binnen een wetgeving met minimumstraffen nuance aan te brengen. Vaak noemt men dat uitzonderingen.
Maar het gaat er om dat er bij het straattuig weer ontzag dient te komen voor de gang naar de rechter. En dat blijkt nog steeds preventief te werken. In elk geval meer dan de huidige strafoplegging. Dat het niet helemaal de uitkomst zal zijn neem ik dan maar op de koop toe. Aan het huidige systeem kleven tenslotte ook genoeg nadelen, dus waarom niet eens uitproberen?
@P@t: je zou helemaal gelijk hebben als mensen een afgewongen mening zouden hebben op basis van een strafzaak en niet een zeer beperkte mening op basis van slechts een summier bericht in de media.
Wat als je de minimumstraf op art 6 (een ernstig misdrijf) zet op drie jaar celstraf met een maximum van negen jaar. Zou je drie jaar een passende straf vinden voor Bob? Waar moet ik daar de nuance zien?
Chris, ik gaf al aan dat invoering van minimumstraffen niet een sluitend perfect rechtssysteem zouden opleveren. En misschien zou deze Bob-case er wel tussendoor glippen.
Maar uiteindelijk gaat het er om of het overgrote deel van veroordelingen aan de samenleving het gevoel geven dat er rechtvaardig gevonnist wordt. Een rechterlijke macht die niet naar de samenleving luistert maakt zichzelf ongeloofwaardig en zal respect verliezen.
Ik constateer slechts dat de rechterlijke macht kennelijk niet in staat blijkt te zijn om de wijze van totstandkoming van hun vonnissen zodanig uit te leggen dat de samenleving als 1 man achter deze wijze mannen gaat staan.
En dat het me daarom niet verwonderd dat er steeds vaker geroepen wordt om minimumstraffen.
Zie het als een roep om aandacht om gehoord te worden.
Weblogs zoals die van jou en Rob en ook anderen doen een hoop goed, maar ik ben bang dat het dalende vertrouwen in de rechterlijke macht te lang heeft geduurd om 1-2-3 een positieve ommekeer te genereren.
Maar misschien is het nog niet te laat?
Maar dat er iets moet veranderen in ons rechtssysteem is echt wel duidelijk.
Keep up the good work. Ik blijf fan van je blog en van de manier waarop je de discussie aan gaat.
Goede blog. Je toont weer mooi de nuances die een heel andere uitkomst geven!
Opnieuw verstuurd, wegens “policy-redenen”
—– The following addresses had permanent fatal errors —–
(reason: 550 SC-002 Mail rejected by Windows Live Hotmail for policy reasons. The mail server IP connecting t…l/network admins, please visit http://postmaster.live.com for email delivery information and support)
—–Oorspronkelijk bericht—–
Van: Atty van Delden [mailto:atty.van.delden@inter.nl.net]
Verzonden: zaterdag 15 mei 2010 0:24
Aan: ‘klompchris@hotmail.com’
Onderwerp: Zoekfunctie
Beste Chris,
Nee, geen tip/reactie maar een vraag. Kun je op je site een “zoekfunctie” installeren? Soms wil ik iets in je blog terugzoeken, bijv. of je je uitgelaten hebt over het betalen van alimentatie door een vrouw die door haar ex mishandeld is.
Zie Jurofoon: http://www.jurofoon.nl/nieuws/weblog.asp?id=3912 ; Waarom een mishandelde vrouw alimentatie moet betalen.
Groeten Atty van Delden.
@atty: in de balk aan de linkerkant staat een zoekfunctie. Ik heb hem wat verstopt. Zal hem even naar boven transporteren.
@P@t: ik snap je punt wel, maar het is de vraag waar de verantwoordelijkheid van een ieder ligt. Ik vind dat de rechtspraak het heel goed doet, het gaat fout in de overdracht naar de massa toe. En dat is voor een groot deel de verantwoordelijkheid van de media en van de mensen die eerst een mening hebben en dan pas op zoek gaan naar kennis (of zelfs helemaal niet op zoek gaan).
En de zaak van Bob glipt er niet door. Ik kan van 95 van de 100 zaken precies hetzelfde verhaal maken.
Minimum straffen zijn nodig omdat rechters en blijkbaar dus ook verslaggevers het nog steeds niet snappen dat het bijvoorbeeld mij als fietser geen zak kan schelen hoeveel dode vaders een aanstromende automobilist heeft terwijl ik net een kruispunt oversteek.
Iemand wiens vader overleden is, daar niet mee om kan gaan en vervolgens in een auto stapt is een misdadiger en moet gestopt worden. Een aantal jaren in de gevangenis om over het verlies van zijn vader te komen en nog eens na te denken wat hij de snorfietser heeft aangedaan is precies wat Bob en de maatschappij nodig heeft.
99.9% van de misdadigers heeft zijn boehoe-verhaal. Als ze allemaal toch maar zulke lieve ouders gehad hadden; aandacht van de juf gehad hadden; niet voor dunne uitgescholden waren; studie advies VWO gehad hadden; een scholarship voor Oxford gehad hadden; voor een high potential program van een multinational geselecteerd waren; etc, dan was dit natuurlijk nooooit gebeurd.
Wel, er zijn heel veel mensen die pech hebben. Als al deze pechvogels van Nederlandse rechters en verslaggevers carte-blance krijgen om heel de samenleving op z’n kop te zetten, dan kunnen we de tent direct wel sluiten.
Als je problemen hebt ga je naar een therapist. Als je dat niet doet en vervolgens de fout in gaat ben je een misdadiger en verdien je straf.
Waarschijnlijk komen deze verschillen in ‘nuance’ doordat mensen een beetje verschillend ‘bedraad’ zijn in hun kop.
In gevallen van Bob en de snorfietser denkt de Rechtbankverslaggever: “Dat zou mij ook wel eens kunnen overkomen. Ik ben moe en rij in mijn auto en boem, daar is plotseling die snorfietser.”
Ik denk: “Dat zou mij ook wel eens kunnen overkomen. Ik rij op mijn fiets en ik wordt geschept door een onoplettende automobilist.”
Ik denk dat mensen die op de eerste manier denken een beetje geschift zijn.
Ze allemaal preventief opsluiten gaat nogal ver (alhoewel: welke idioot stapt er nou moe in een auto?!), maar ik hoop dat ze ver gehouden worden van elke functie die bepalen van een strafmaat kan beinvloeden/bepalen.
Een roep om minimum straffen is niet meer dan een noodkreet aan de rechterlijke macht om nu eindelijk weer eens adequate straffen op te leggen. Als we nu gewoon zorgen dat er (naar het gevoel van de medeburgers) adequaat gestraft wordt zijn minimumstraffen overbodig en houden we ruimte voor de broodnodige nuances. Overigens deel ik de conclusie van Wilhelm T. dat iemand die het verlies van zijn vader niet kan verwerken niet in zijn auto moet stappen als hij daardoor onvoldoende “bekwaam” is geworden om veilig te rijden.
@kubus en @wilhelm t: of is het meer het verschil tussen je inleven in normaal menselijk gedrag of simpel uitgaan van jezelf en het ‘feit’ dat jij natuurlijk nooit een keer moe in de auto stapt of op je fiets door rood licht gaat of uberhaupt nooit in je leven een foutje maakt?
@wilhelm t: je zegt het precies goed: de burgers het gevoel geven dat er adequate straffen worden uitgedeeld. Het Dagblad van het Noorden heeft een lezersjury. Deze mensen zitten een hele strafzaak bij en hebben in de regel niet alleen het gevoel dat de straffen wel degelijk rechtvaardig en adequaat zijn. Ze kunnen het op basis van kennis ook redelijk zeker weten.
Ik krab mij even op het hoofd. Wat voor investeringen geldt, geldt ook voor de rest van het leven: resultaten behaald in het verleden geven geen garantie voor de toekomst.
Ik heb nog nooit van mijn leven een ongeluk veroorzaakt met de auto. Zelfs geen kleintje. Betekent dat nou dat ik zo’n betrouwbare automobilist ben dat ik nooit een ongeluk zal kunnen veroorzaken? Want als dat zo is zeg ik gelijk de verzekering op, scheelt ook weer.
Maar zo werkt het dus niet. Mensen kennen zichzelf niet zo geweldig dat ze exact weten of ze op dat moment wel of niet in een auto kunnen stappen. Een korte hiatus in de aandacht is al voldoende om een fietser, een motorrijder of zelfs een andere auto over het hoofd te zien. Een miliseconde verblind door de zon is al genoeg om de sloot in te rijden.
Mensen zijn nu eenmaal geen robots, ze zijn niet elk moment van de dag 100% accuraat.
En al die mensen die nog nooit iets fout hebben gedaan in het verkeer en die daarom denken dat ze de wijsheid in pacht hebben en dat hen nooit iets zal kunnen overkomen? Hebben het gewoon mis. Een onverwachte nies is al genoeg om je tegen een boom te zetten.
Wat ook voor investeringen geldt is dat als je een hele boel verliest je wel een zielig verhaal op kan hangen, maar dat de bank/beurs je heus je geld niet terug geeft.
Wilhelm is wel erg goed met stromannen hoor.
@wilhelm T: ik geloof dat je het meermalen gemaakte punt hier niet begrijpt of niet wil begrijpen.
Wat jij stelt is dit: mensen die fouten kunnen maken in het verkeer dienen ver van mij te blijven OMDAT ik er slachtoffer van kan worden.
Ik stel: wij maken allemaal fouten. Ook jij kunt op je fiets even niet opletten en een onverwachte beweging makan, waardoor bijvoorbeeld een automobilist uit moet wijken en hij pardoes een kind van de sokken knalt. Misschien een tegenvaller om te horen: maar de rechter kan in voorkomende gevallen bij jou uitkomen en niet bij de automobilist.
Het valt te hopen dat je dan een rechter treft die net zo geschift denkt als de rechtbankverslaggever. Maar wees gerust: die kans is heel erg groot.
@Wilhem T
Okay, we geven Bob gewoon 12 jaar. En dan?
Dan heeft hij 12 jaar geen auto kunnen besturen.
Raakt hoogstwaarschijnlijk zijn rijbewijs kwijt.
Raakt ook zijn baan kwijt.
Zijn sociale contacten.
Waarschijnlijk zijn gezin.
Verder zal Bob te maken krijgen met het verlies van eigenwaarde (die wordt je afgenomen), vernederingen en vechtpartijen.
Is dat wat er met Bob 1,2 of 3 moet gebeuren?
Het is precies wat Chris al eerder zei “het is de media die de boodschap verkeerd overbrengt”.
Het gevaar van een minimumstraf is dat er maximum gestraft zal worden waarbij het gezeur en gezever vanuit die maatschappij niet voorbij zal zijn.
Laat al die zeurpieten eens met de juiste oplossing komen waarbij de mensheid centraal blijft staan.
@Wilhelm T: ik zag je reactie van 09.53 uur over het hoofd en dat is jammer, want je somt daar zo’n beetje alle vooroordelen op waar ik al een fors tijdje tegen ten strijde trek. In plaats van het achterlaten van een specifieke en korte reactie op deze plek, neem ik je reactie mee in een volgend blog. Komt een dezer dagen online.
Dat iemand in de Nederlandse gevangenis gooien niet werkt ben ik volkomen mee eens. Om vervolgens mensen dan maar niet te straffen is natuurlijk complete onzin en – terecht – onverkoopbaar naar de burger. Wat er veranderd moet worden is het gevangeniswezen.
En ja, ik denk dat ik het vergeldingsaspect van een straf wat belangrijker vind dan veel van jullie. Ik vind het bijvoorbeeld onbestaanbaar dat mensen het recht claimen om in een auto te mogen stappen onder elke omstandigheid. (Verkeerde) keuzes moeten consequenties hebben.
Daarbij durf ik ook te stellen dat automobilisten het grootste criminele probleem zijn in Nederland. Het richt waarschijnlijk meer schade aan dan de drugshandel, prostitutie, diefstal en afpersing bij elkaar.
Dat mensen als Bob gewoon maar iemand van zijn scootertje mogen rijden, sorry zeggen en een twee weekse werkstraf krijgen, en dat alles onder het mom van: dat kan ons ook gebeuren, geeft aan dat er iets grondig mis is.
Zo te lezen rijdt Wilhelm geen auto – letterlijk kort door de bocht gaan zal dus niet gaan. Dat haalt hij dan figuurlijk ruimschoots weer in…
Ik heb er inderdaad bewust voor gekozen om autogebruik zo veel mogelijk te vermijden en heb mijn leven daaromheen ingericht.
Mijn moeder deed dat ook. Ze ging inkopen doen met drie kinderen op de fiets. Mensen vonden dat gevaarlijk, want automobilisten hebben tenslotte het recht om met 50km/h 40cm langs fietsers te razen.
En anders kunnen ze altijd nog sorry zeggen.
@wilhem T: je doet iets wat je hier al vaker hebt gedaan. Je neemt een stelling in die niemand in heeft genomen: niemand zegt hier dat we dan maar helemaal niet moeten straffen. Het gaat om de hoogte van de straf en wat er nog meer bij komt kijken om iemand op het goede spoor te zetten.
Je laatste alinea is voor mij volkomen onbegrijpelijk. Je ziet het argument ‘dat kan ons ook overkomen’ blijkbaar als niet geldig en plakt daar een vermeende misstand aan in de rechtspraak. Wil je daarmee zeggen dat jij wel zwaar afgestraft wil worden als je iets doet wat iedereen kan overkomen?
En meer in het algemeen: ik denk dat je manier van denken nog wel legitiem zou zijn als de wereld bestaat uit gemene boeven en eerzame burgers. De realiteit is dat de meeste boeven gewone burgers zijn die ergens een fout hebben begaan, hetzij omdat ze heel erg boos of emotioneel zijn geworden, hetzij omdat ze een stoornis hebben. Daar is onze rechtspraak op ingericht en niet op het Hollywood-idee van goed en slecht.
Wat Dick hierover aan het begin schreef vind ik nog het meest redelijke standunt.
Ook vind ik dat iedereen op de eerste plaats zelf verantwoordelijk is voor wat hij of zij doet.
Natuurlijk kan iedereen wel eens fouten maken door een moment van onoplettendheid, maar als je van jezelf weet dat er echt omstandigheden zijn waardoor je minder alert bent op de omgeving, dan moet je daar ook de volle verantwoordelijkheid voor nemen en niet toch allerlei risico’s nemen en die op anderen afschuiven.
Ben het met vorig bericht eens en ook met Chris.
De ellende is dat huidig men te veel moet gaan afwegen.
Alles wordt meer, sneller, harder, het is niet meer zo eenvoudig en ben blij dat menselijke aspecten worden meegewogen.
Men wil naar zelfstandigheid, eigen beslissingen nemen, maar dat is niet voor allen verantwoord weggelegd.
Even niet opletten en idd kan veel schade berokkenen, daarom maakt men ook los mobiel srafbaar en niet voor niets.
Deelnemen aan het steeds drukker wordende verkeer vergt verantwoording en plichtbesef tegenover je medemens, daar gaat het om en wetende dat als je gemoed zodanig is dat je onoplettend kunt zijn dit voorkomen door op dat moment niet deel te nemen.
Daar moet de straf op gericht zijn, stel je voor dat i.p.v. hersenletsel de dood zou volgen, dan wordt het opeens een andere zaak?….. Kern blijft zelfde.
Of…Chris, je eigen kind zou in deze blijvend hersenletsel overhouden denk je dan ook nog zo?