In het afgelopen jaar is mij iets opgevallen. Het internet dringt steeds verder door in de rechtszaal. Ineens worden ook webloggers en andere internetgebruikers veroordeeld.
De reden: internethaat. De oorzaak: niet iedereen is journalist.
Het internet is een geweldig medium. Maar ook een machtig medium. Gevaarlijk zelfs.
Stalkers maken er graag gebruik van, oplichters zijn volop bezig op het net (Marktplaats.nl!) en ‘gewone’ mensen gebruiken de digitale boekenkast om hun hapklare ‘mening’ te pas en nog veel vaker te onpas te uiten.
Ik heb al eens eerder geschreven over hoe makkelijk het is om iemand te beschadigen op het internet. Het verspreiden van laster en smaad gaat razendsnel en er zijn altijd mensen die de ergste leugens voor waar aannemen. Een leugenaar zonder geweten heeft het op het internet maar makkelijk.
Ik heb het afgelopen jaar een aantal keer ‘ambtshalve’ te maken gehad met de lelijke kant van het internet.
Zo maakte een ontevreden vader (vanuit de dagopvang notabene) een haatsite tegen Jeugdzorg. Hij kon het niet verkroppen dat zijn kinderen bij hem weg waren gehaald en in een christelijk pleeggezin waren geplaatst. Zijn oplossing: fel uithalen naar de hulpverlening. Twee gezinsvoogden (toch al een zware baan) werden met naam, toenaam en foto pontificaal op de site gezet en uitgemaakt voor ‘criminelen en kinderhandelaren’. Zelfs een vergelijking met nazi-Duitsland ontbrak niet.
Er zijn er voor minder de kroeg uitgegooid, zullen we maar zeggen.
In een ander geval vulde een ontevreden patiente een hyves-pagina met haar onvrede over een tandarts. Dat zal hem leren!
Anderen bieden in een woedende bui hun ex aan via het internet. Denk: verregaande seksuele handelingen. 06 nummer erbij en ‘genieten’ maar.
Het internet geeft een podium aan een ieder. Maar het toont mensen niet de verantwoordelijkheid en verplichtingen die bij een dergelijk podium horen.
Dat zinnetje over die kroeg ergens bovenin dit verhaal, komt niet uit de lucht vallen, mocht u dat wellicht denken.
Vroeger (ja, ik ben al 37…) kwamen de maatschappelijk teleurgestelden naar de kroeg om andere bezoekers te belasten met hun verhalen. De sterke verhalen er uit, de drank er in. Mijn vaste stamkroeg was bepaald geen uitzondering. In het begin zijn die gesprekken best vermakelijk, maar lang duurt dat nooit. Frustratie en rancune zijn lelijke emoties. Zelfs na zes biertjes.
Maar veel verder dan de kroeg kwamen deze verhalen niet. In de ochtend werden de kroegbezoekers wakker met een houten kop en wat vage verhalen uit de nacht. Waarvan je met terugwerkende kracht blij was dat je er niet al te veel meer van wist. Alcohol maakt mensen er in de regel echt niet leuker op (uitzonderingen daargelaten).
Gelukkig bleef het ook bij die wat trieste constatering.
Nu is dat anders. De frustratie, de onvrede en de haat staan vaak permanent voor een ieder te lezen op weblogs, persoonlijke sites of als discussie-punt op een forum. Er is geen plek voor nuance, schelden is de norm. Als je maar heel vaak en heel hard roept dat je gelijk hebt, dan heb je ook gelijk.
Op sommige fora discussieren mensen serieus over de vraag of webloggers wel echte journalisten zijn.
Op zich is dat niet zo’n hele boeiende vraag.
Maar wel als het gaat om wat hierboven beschreven staat.
Het is mij namelijk volstrekt duidelijk dat een zichzelf respecterende journalist zijn verantwoordelijkheid neemt en serieus nadenkt over de gevolgen van zijn publicaties. Waar nodig hoor en wederhoor pleegt. Probeert een uitgebalanceerd verhaal te maken. Ruimhartig rectificeert als er toch iets niet klopt. Geen enkel persoonlijk belang heeft bij een verhaal.
Maar bovenal in ieder geval een serieuze poging waagt om ergens in de buurt van een waarheid uit te komen.
Dat gegeven lijkt op het internet volstrekt niet de norm te zijn.
Gelukkkig zien rechters dat ook en hebben we in 2008 de eerste veroordelingen voor internethaat gezien.
Het is altijd link om een samenvatting te maken van vonnissen, maar ik kan er wel dit over zeggen:
Rechters houden niet van internethaat en het kan een dure aangelegenheid worden.
En een aangifte is genoeg.