Hoe de NS betaalde voor spookbussen

Hij is nog net geen zeventig jaar oud en zit samen met zijn zoon te wachten voor een rechtszaal in de rechtbank van Amsterdam. Er heerst een ongemakkelijke sfeer tussen de twee. Alsof er ergens iets beschadigd is.

Als de vader tegenover de rechter zit en het woord voert, is er een rare mix van Amsterdamse bravoure en verdriet te horen. Ja, hij heeft tot aan zijn ontslag in dienst van een taxibedrijf drie jaar zitten knoeien met de administratie om zo meer vervangend busvervoer bij de NS te declareren dan er was gereden. Er reden jarenlang spookbussen rond. Maar dat was voor zijn tijd ook al aan de gang.

‘Er werd geknoeid en ik knoeide mee’.

Bovendien werd hij naar eigen zeggen ook onder druk gezet door bekende busvervoerders. Dan had hij laat op de avond voor de NS dringend tien bussen nodig omdat er iemand voor de trein was gesprongen en chanteerden ze hem door treiterend te stellen dat hij er maar twee kon krijgen.

Sjoemelen

‘Ik ben vreselijk onder druk gezet door onderaannemers. Die sjoemelen hier al jaren mee om de winst omhoog te krikken. Anders zouden ze gewoon om 23.00 uur tegen mij zeggen; zoek het maar uit met je busjes, dan krijg je twee bussen en hou ik die andere tien hier gewoon achter. Ik moest de NS wel leveren’

En zo was er een heel systeem ontstaan waarbij busbedrijven met hem samenwerkten om illegaal meer winst te vergaren ten koste van de NS. Hij declareerde bussen die nooit gereden hadden, de vervoerders gaven als beloning smeergeld of goederen. Een luxe bankstel, een BBQ van duizend euro, een set velgen, een elektrische fiets van 1700 euro of een leen-taxibusje voor de wintersport.

Kinderspaarrekening

Het geld (volgens het Openbaar Ministerie grofweg 70.000 euro) kwam onder meer terecht op een kinderspaarrekening van zijn kleindochter of werd cash opgehaald bij de vervoerders. Wat de rekening van zijn kleindochter betreft kan de vader kort zijn:

‘Die heb ik zelf geopend. Ik heb de pinpas. Dat was mijn geld. Niemand wist hoe ik aan dat geld kwam’

Omdat iemand hem in een ver verleden een glas in zijn oog had gestoken, reed zijn zoon, een voormalig politieagent, hem rond. En stelde geen vragen als er een envelop met inhoud werd aangenomen. Of als hij van zijn vader ineens 10.000 euro kreeg om een deel van een schuld af te kunnen lossen.

Alles ging zoals het ging, tot de krant een tip kreeg en het balletje ging rollen. En dat zit de vader nog wel het meest dwars. Dan zijn naam ineens in de krant stond, zijn dochter het van anderen kreeg te horen.

‘Dat mag ik toch zeggen? Zonder wederhoor! Simon S. uit de Bijlmer stond er in de Telegraaf. Wat denkt die man wel niet? Die doet meer schade dan…’

Teringlijer

Als de rechtbank een pauze voorstelt en naar achteren loopt, staat hij op. Plotseling loopt hij op mij af, in zijn ogen het vuur van een getergde man.

‘Zo, teringlijer, nu weet je hoe ik over je denk’

De woorden worden doorleefd uitgesproken, maar de man krijgt geen kans er fysiek gevolg aan te geven omdat zijn zoom hem snel beetpakt en wegtrekt. In het voorbijgaan maakt hij namens zijn vader excuses.

‘Sorry voor mijn vader, ik hoop dat u de emoties een beetje begrijpt’

Op de gang van de rechtbank leg ik de vader uit dat ik niet de journalist ben van de krant die hij voor ogen heeft en waar zijn woede op was gericht. Ik krijg nogmaals excuses, nu ook van de vader zelf. Ik zeg dat ik de emoties begrijp en dat het prima is verder.

Terwijl de zitting verder gaat, moet ik ineens denken aan een nummer van Willeke Albert.

Want we gingen op vakantie van het geld van ome Jan
En niemand leek te weten hoe die aan die centen kwam
Dat kon ons weinig schelen dus we namen het ervan
Niks te klagen
Niet naar vragen

Laatste woord

Aan het einde van de rechtszaak wordt de persoonlijke schade van de fraudezaak duidelijk als de zoon zijn laatste woord gebruikt om iets duidelijk te maken. Een man die de ene dag nog gewoon zijn werk deed, en de andere dag ontslagen werd en door ‘collega’s’ werd verhoord.

‘Ik zat ineens als een crimineel aan de andere kant van de tafel bij de FIOD. Hoe kon ik weten dat hij de rekening van mijn dochter gebruikte? Als ik hem iets kwalijk neem, dan is dat het wel. Een mes in mijn rug. Ik was te goed van vertrouwen. Maar hij deed er alles aan om ons het leven te geven wat hij nooit had. Achteraf denk ik, had ik de juiste vragen maar gesteld aan mijn vader. Maar het kwam toen niet in mij op. Het heeft de familie verdeeld, mijn moeder zit er tussen’

Ook de vader vertelt met een brok in zijn keel wat hij nog kwijt wil aan de rechters voor hem.

 ‘Mijn hele gezin ligt uit mekaar. Het is alles wat ik heb. Ik heb geen andere familie meer. Slapeloze nachten, stress. Al twee jaar lang. Het lijkt wel of ik levenslang heb. Hoe moet ik het vertrouwen bij mijn zoons goedmaken? Dan mag ik wel honderd worden’

Oordeel

Twee weken later komt de rechtbank tot een oordeel. Er wordt bewezen dat er een kleine 30.000 euro is overgemaakt door vervoerders en dat de vader normaal gesproken zou kunnen rekenen op een celstraf. De fraude is ernstig genoeg, maar de oude baas is op leeftijd en heeft gezondheidsproblemen. De zaak heeft  flinke impact gehad op zijn relatie met zijn vrouw en kinderen en ‘hij heeft bovendien direct openheid van zaken gegeven. De rechtbank schat de kans op herhaling dan ook laag in’

Vader en zoon krijgen werkstraffen opgelegd, de vader als stok achter de deur nog een voorwaardelijke celstraf van twee maanden.

Het duo heeft in alle openbaarheid tekst en uitleg gegeven. Bekende busbedrijven zoals Pasteur Reizen, TCR, Besseling en Van Heugten Tours, die meededen aan de fraude, niet.

Ze accepteerden eerder een schikking van het Openbaar Ministerie.

Waardeer dit artikel!!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.

Mijn gekozen donatie € -
Delen

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *