Het is de laatste tijd een veelgehoorde klacht, waarom zetten de nieuwssites in Nederland gewoon niet alle verhalen over het coronavirus op gratis? Waarom die hinderlijke betaalmuur in tijden van nood? Het antwoord is simpel. Juist om de journalistiek in de benen te houden.
Allereerst moet mij van het hart dat ik als journalist zeer blij ben met de constatering van velen dat de journalistiek voor essentiële informatie zorgt. Ik hoor sommige mensen zelfs zeggen dat de betaalmuur helemaal weg moet omdat onze verhalen letterlijk ‘van levensbelang’ zijn.
Dat is fijn om te horen, het is wel eens anders geweest. Nog niet zo lang geleden waren wij van ‘de dode bomen’ en ‘de staatsomroep’ op sterven na dood. Nu zien we mensen in ieder geval vurig pleiten voor de journalistiek, al moet het dan wel allemaal gratis.
Misverstand
Laat ik eerst maar even een hardnekkig misverstand uit de weg ruimen. Verreweg de meeste verhalen die wij als traditionele media maken over het coronavirus zijn voor een ieder gratis te lezen. Zo draaien wij bij het Algemeen Dagblad bijvoorbeeld al weken 24/7 een liveblog waar al het nieuws gratis tot u komt. Onze collega’s bij bijvoorbeeld de NOS, RTL Nieuws en de Telegraaf doen dat ook. We streamen de persconferenties van de overheid en leggen zonder kosten uit wat de maatregelen zijn en welke impact ze hebben op de samenleving.
Ook de artikelen over de eigen gezondheid en allerlei praktische zaken zijn inmiddels bij het AD tijdelijk vrij beschikbaar voor iedereen. Een bedrijf dat het grootste gedeelte van de eigen producten gratis aan de consument geeft, kom daar maar eens om in het overige bedrijfsleven. Alsof je de supermarkt inloopt en de plaatselijke ondernemer heeft besloten de basisbehoeften gratis mee te geven. Onbeperkt toiletpapier voor iedereen.
Vergeet hierbij vooral ook niet dat we in de vorige eeuw nog geen nieuwssites hadden. Er waren alleen kranten waar betaald voor moest worden of een publieke omroep waar (veel) belastinggeld voor nodig was (en is).
Betaalmuur
Natuurlijk, als mediaconsument erger ook ik mij wel eens aan de betaalmuur. De gedachte dat alles op het internet gratis is, is hardnekkig en oude gewoonten zijn moeilijk af te leren. We blijven in ons hart als Nederlanders natuurlijk koopjesjagers en betalen is nooit leuk.
Maar voor niets gaat de zon op. Het is niet gratis om een krant te maken. Niet op papier en niet online. Iedere dag zijn in Nederland vele duizenden journalisten aan het werk en dat kost geld. Klauwen vol zelfs. Waar we vroeger als sector een gestage stroom aan abonnementsgelden en advertentie-inkomsten konden begroeten, zien we dat dit nu snel afneemt. De advertentiemarkt is niet meer wat het geweest is (to put it mildly), adblockers hinderen online inkomsten en er zijn steeds minder mensen die een fors bedrag per jaar willen betalen voor een papieren krant.
De tijden dat journalisten klaagden over het verlies aan een verdienmodel liggen echter inmiddels wel achter ons (op een enkele verstokte sigaren rokende senior-journalist na wellicht). Sterker nog, er wordt enorm veel geïnvesteerd in nieuwe manieren om de journalistiek aan de man te brengen. Ik heb het al eens eerder gezegd, toen ik begon (opa spreekt) hadden redacties nog een fax en een donkere kamer, inmiddels staan er complete televisiestudio’s op de redacties en werkt iedereen ‘online-first’.
Deskundigheid
Journalistiek is en zal nooit helemaal gratis zijn omdat journalistiek werk is en werk nooit gratis kan zijn. Verhalen die niet meteen vallen onder ‘eerste levensbehoefte’ staan bij het AD dan ook niet gratis. Denk dan aan bijzondere interviews en achtergronden. Waarom staan ze niet gratis? Omdat het veel tijd, geld en deskundigheid kost om die verhalen te maken.
En dan is er nog iets. Huidige abonnees van de krant betalen voor ons werk. Voor hen wijkt de betaalmuur. Het zou op zijn zachtst gezegd nogal lullig zijn om maanden en maanden te betalen voor iets waar anderen ineens gratis toegang toe hebben. Dat is niet netjes en zet het nieuwe verdienmodel ook nog eens onder druk. Met mogelijk grote gevolgen voor de toekomst van dat model.
Even terug naar het begin. Naar de mensen die menen dat onze informatie ‘van levensbelang is’. Dat is mooi om te horen, maar heeft iets van grote waarde dan geen prijs? Jazeker, en bij bijvoorbeeld het Algemeen Dagblad is het al mogelijk om toegang te krijgen tot nog meer verhalen voor 1 euro per week. Dat leest u goed. 1 euro per week. Nog geen half biertje.
Eigenlijk is het allemaal helemaal niet zo ingewikkeld. Door die ene euro per week te betalen maakt u het mogelijk dat journalisten ook in de toekomst hun werk kunnen doen. Bij een volgende crisis, bij verhalen die gemaakt moeten worden.
Schrijf ik dit nu omdat ik bang ben dat ik straks zelf geen inkomsten meer heb? Is het puur eigenbelang? Nou, nee. Ik heb inmiddels meerdere verdienmodellen lopen en ben niet afhankelijk meer van de traditionele media.
Maar ik vind die traditionele media wel van grote waarde voor de informatievoorziening. Iedereen kan op Facebook of op YouTube stellen dat het #coronavirus een ‘inside job’ is van alle overheden, maar het is de professionele journalist die met oog voor realiteitszin op zoek gaat naar hoe het echt zit.
Ook de #coronacrisis leert dat mensen in tijden van nood op zoek gaan naar informatie bij betrouwbare nieuwskanalen. De NOS ziet de afgelopen weken miljoenen en miljoenen kijkers, het AD breekt het ene na het andere dagrecord (tot meer dan 5 miljoen lezers per dag op de site alleen al) en het zal bij de overige collega’s niet veel anders zijn.
Waarde
Er is dus een grote vraag naar betrouwbaar nieuws, de waarde is duidelijk. Die waarde heeft echter ook een prijs. Want hoe je het ook bekijkt, uiteindelijk zal een product altijd betaald moeten worden. Wij kunnen een groot deel van het nieuws helemaal gratis aanbieden, omdat er onder aan de streep iemand rekeningen voldoet.
Als die rekeningen structureel onbetaald blijven, dan kunt u straks voor uw nieuws louter nog terecht op Facebook of op YouTube bij Henkie34589 .
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt me ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.