Als de moeder van de 4-jarige Bam diep gebroken spreekt, slaat het verdriet en het gemis hard door de rechtszaal. Haar verklaring is bij vlagen zo pijnlijk gedetailleerd dat alleen er naar luisteren al pijn doet. Voor de moeder is het duidelijk: de verdachte die op twee meter afstand met gebogen hoofd voor haar zit heeft haar zoontje vermoord. Samen met zijn moeder.
Het verlies van een kind is de nachtmerrie van iedere ouder. Maar soms dekt de term nachtmerrie de lading niet eens meer. Op 24 februari 2021, een uitzonderlijk warme dag in de voorjaarsvakantie, speelt de 4-jarige Bam samen met zijn oudere broer met een bal bij een hofje in zijn woonbuurt. Als de bal de weg oprolt, gaat de oudere broer er achteraan. Hij raapt de bal op en rent naar de overkant.
Op een meter of veertig van hem vandaan doemt een Volkswagen Golf op. Dan gaat het snel. Vanachter een geparkeerde auto stapt de kleine Bam in een flits de weg op. Te snel voor de bestuurder om hem nog te kunnen ontwijken. Het jongetje verdwijnt onder de auto.
Stikken
Als de moeder van Bam ter plaatse komt ziet ze haar kind liggen. In de rechtszaal vertelt ze in tien zeer indringende minuten over haar tergende onmacht. Op de hoek van de slachtoffertafel staat een groot portret van Bam. We zien een guitig jochie. Zijn vrolijke gezichtje staat in de richting van de twee verdachten die vandaag in zwarte kleren en met diep gebogen hoofden in de beklaagdenbank zitten.
‘Ik heb mijn lieve knuffelkont letterlijk horen stikken in zijn eigen bloed, zonder dat ik ook maar iets kon doen. Ik heb het leven uit zijn gezichtje zien trekken. Als ik eraan terugdenk, raak ik weer in paniek. Er kwam bloed uit zijn mondje toen hij probeerde te ademen. Toen het leven uit zijn gezichtje kroop, kreeg hij overal kippenvel over zijn lijf´
Het onwaarschijnlijke gemis is bijna tastbaar als de moeder spreekt. Ze vertelt dat ze zag hoe de trauma-arts tijdens de reanimatie zijn hoofd schudde. Ten teken dat het geen zin meer had. Het broertje van Bam schreeuwt als hij beseft dat het over is.
´We zijn nu bijna twee jaar verder, maar het voelt alsof er geen dag voorbij is gegaan. Ik zit nog steeds in de ontkenning en vraag mij af of dit ooit voorbij zal gaan. De pijn, boosheid en het verdriet worden niet minder, zwakken niet af. Nog steeds kan ik niet geloven dat mijn mannetje er niet meer is. Bam is de hele dag in mijn gedachten. We krijgen opnieuw een zoontje, iets waar ik heel dankbaar voor ben. Maar ik weet ook dat mijn gezin nooit, maar dan ook echt nooit meer compleet zal zijn. Wij hopen met de komst van de baby een stukje geluk terug te kunnen vinden, al weten we dondersgoed dat we nooit meer echt gelukkig zullen zijn. Ons leven was perfect, tot jullie het kapotmaakten’
De moeder van Bam heeft geen goed woord over voor de bestuurder van de Volkswagen. ‘Een paar maanden nadat je mijn kind doodreed, haalde je je rijbewijs. Met Oud en Nieuw hadden jullie een feest thuis. Partytent, muziek, alles erbij. Wij moeten alles maar slikken. Tegenwoordig rij je hier in de Porsche van je vader rond. Heb je enig idee hoe kwetsend dat is voor ons? Hoe durven jullie een advocaat te nemen? Jullie weten dat jullie schuldig zijn. Wil je dan zelfs een boete aanvechten? Jullie zeggen dat het niet te voorkomen was geweest, maar je had daar nooit mogen rijden’
Moeder
De dood van de 4-jarige Bam krijgt een bijzondere wending als het Openbaar Ministerie besluit om zowel de 18-jarige bestuurder als zijn moeder te vervolgen. De moeder had immers toegestaan dat haar zoon achter het stuur zou kruipen toen ze nog even naar de Jumbo moesten. Zelf nam ze plaats op de bijrijdersstoel. Op de achterbank zat haar dochter en een vriendje.
De moeder zit zichtbaar aangeslagen in de rechtszaal. Ze draait zich in de richting van de nabestaanden, een traan valt naar beneden. ‘Het is de meest domme beslissing geweest die ik ooit heb gemaakt. Ik wil jullie echt mijn oprechte spijt betuigen en excuus aanbieden voor hetgeen ik heb gedaan. Ik zou willen dat ik de dag over kon doen’
Zowel de zoon als de moeder vermijden de naam van het slachtoffer. Ze spreken over hem, hij en het, alsof ze de gruwelijke werkelijkheid geen naam willen geven. Volgens de zoon was hij er ineens. Uit het niets.
‘In die buurt reed ik continu superlangzaam. Maar remmen kon ik niet op tijd. Ik hoorde een klap en raakte in paniek’
Rijvaardigheid
Wat het OM betreft is de moeder ook verantwoordelijk voor het rijden zonder rijbewijs en het veroorzaken van gevaar op de weg. Zij stond haar zoon immers toe om te rijden, terwijl ze wist dat hij geen rijbewijs had en dus niet over de juiste rijvaardigheden beschikte. De zoon had negen rijlessen gehad en mocht al gaan afrijden, maar door corona was dat uitgesteld.
Op 24 februari kwam er een einde aan het leven van de kleine Bam. Voor de ouders voelt het als moord, maar dan is daar de juridische en soms kille werkelijkheid. De bestuurder van de Volkswagen had weliswaar geen rijbewijs, maar volgens het onderzoek van de politie is het dodelijke ongeluk ontstaan door een ‘beoordelingsfout’ van de pas 4-jarige Bam. Hij stond door zijn geringe lengte voor de bestuurder onzichtbaar achter een geparkeerde auto. De bestuurder reed niet te hard en toen Bam wel zichtbaar was, resteerde nog maar één seconde tot de klap. Met een gemiddelde reactietijd van een seconde was het ongeluk niet te vermijden.
Anders gezegd: ook een bestuurder met een rijbewijs had het ongeluk niet kunnen voorkomen.
Gevaar
De uitkomst van het onderzoek noopt het Openbaar Ministerie om dood door schuld niet ten laste te leggen. Het blijft dus slechts bij artikel 5 Wegenverkeerswet, het laten ontstaan van gevaar op de weg. Een overtreding waar je bij een verkeersongeluk niet makkelijk aan ontkomt. Op basis van het onderzoek kan het OM niet zeggen dat de bestuurder de dood van Bam op zijn geweten heeft.
‘Het gebeurde zo snel, dat ook een meer ervaren bestuurder niet meer had kunnen stoppen’, aldus de officier van justitie.
Wat het OM betreft had de bestuurder wel moeten anticiperen op de aanwezigheid van spelende kinderen. Hij had immers de broer gezien die achter een bal aanrende. Zijn eigen moeder had nog gezegd: ‘Pas op, spelende kinderen’. Meervoud.
Toch blijft het OM van mening dat hij het ongeluk niet had kunnen voorkomen.
Rechter
De uitspraak van de rechter in deze zaak zal de ouders ook geen troost hebben gegeven. Zowel de moeder als de zoon werden veroordeeld tot boetes voor het rijden zonder rijbewijs en tot een rijontzegging van twee maanden voor het veroorzaken van gevaar op de weg. De zoon ook nog tot een voorwaardelijke celstraf van een week omdat hij eerder op een brommer reed zonder rijbewijs.
De rechtbank is zich ervan bewust dat een straf voor de ouders weinig betekenis zal hebben.
‘Geen enkele straf zal het verlies en het gemis compenseren’
De strafzaak levert geen bevredigende antwoorden op als het gaat om prangende vragen. Wat als de zoon op die dag niet in de auto had gereden? Dan was het waarschijnlijk zijn moeder geweest die achter het stuur naar de Jumbo onderweg zou zijn geweest. Had zij het ongeluk wel kunnen voorkomen? Zou zij bij het zien van de broer met de bal wel eerst zijn gestopt? Zou Bam dan nog in leven zijn geweest?
We weten het niet. Feit is dat het guitige 4-jarige jochie niet meer in leven is. En dat het strafrecht ook geen middelen heeft om de pijn en het verdriet te dempen.
Wat overblijft is het vreselijke besef dat ouders van een jochie van vier nooit meer onbekommerd door het leven zullen stappen. Dat ze die vreselijke beelden altijd zullen blijven zien. Dat ze nooit meer echt gelukkig zullen zijn.
Als verkeerszaken in het strafrecht ons iets leren, dan is het wel dat het leven gruwelijk oneerlijk kan zijn.
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.