Er zijn de laatste tijd nogal wat mensen die mij vragen waarom ik lezingen wil geven.
Dat zit zo.
Nog niet zo lang geleden bezocht ik de nacht van de sociologie. Georganiseerd door de afdeling sociologie van de universiteit van Groningen.
De nacht van de sociologie werd onder meer bezocht door mijn collega Rob Zijlstra. Hij was daar op uitnodiging van de organisatie en gaf ongeveer een uur lang een lezing over zijn werk.
Rob geeft vaker lezingen. Hij heeft daar zichtbaar lol in.
Op de nacht van de sociologie merkte ik dat de studenten ademloos luisterden naar zijn verhalen. Dit hadden ze zichtbaar nog niet eerder gehoord of gelezen.
En ik bedacht me toen: het is ook eigenlijk wel uniek wat wij weten. We hebben kennis van honderden levensverhalen. Van bizar tot tragisch. Boeiende verhalen die je nergens zo tot in detail terug kunt lezen. Of horen.
Niet lang daarna werd ik door plaatsvervangend korpschef Erik van Zuidam gevraagd om een lezing te geven voor de Open Arena 2010 in Groningen. Een soort kennis-uitwisselingsdag voor de politie in Nederland. Van Zuidam meent dat ook (of juist?) mensen van buiten de organisatie leerzaam zijn voor die organisatie. Hij accepteert niet alleen kritiek, maar vraagt er zelfs om. Een – in ieder geval voor mij – verfrissend idee.
De lezing bij de politie is me goed bevallen en bracht mij op een idee.
Waarom doe ik dit – net als Rob Zijlstra – niet wat vaker?
Waarom komen journalisten niet wat vaker van hun eigen redactie-stoel en delen zij op deze optimaal directe manier hun unieke kennis niet eens met mensen in het land? Op momenten waarop de lezers of de luisteraars direct feedback kunnen geven? Meteen in debat kunnen?
De journalistiek in Nederland heeft het niet makkelijk. Er blijven nog maar weinig echte full time journalisten over. Redacties worden steeds kleiner en doen steeds vaker een beroep op de specifieke kennis en flexibiliteit van freelancers.
Zo verhoogde het AD onlangs het eigen freelance-bugdet met 200%. Net ontslagen medewerkers verdienen nu een goed salaris als kleine zelfstandige.
Door de focus op reorganisatie na reorganisatie, het inhuren van externen en de strijd om te overleven dreigt de journalistiek een beetje het eigen gezicht te verliezen. Het is nu meer dan ooit zaak om te profileren.
Laat maar zien wie je bent en wat je te melden hebt.
De journalist is namelijk al lang niet meer de man met de hoed die vanachter zijn typemachine in 60 geschreven regels wel even duidelijk maakt hoe de wereld in elkaar steekt.
Mede door de komst van het internet is iedereen een beetje journalist geworden. Van alle kanten stroomt de informatie ons tegemoet. Die dynamiek vormt geen bedreiging voor de professionele journalistiek. Het is juist een uitdaging.
Meer dan ooit is er nu behoefte aan nuance, duiding en debat.