De stoere verhalen vol respect over voormalig districtschef van de politie in Amsterdam Ad Smit zijn talrijk. Hij reed eigenhandig gewapende overvallers klem terwijl zijn snelle dienstauto werd geraakt door rondvliegende kogels. De Volkskrant beschreef hem als ‘één van de beste politiecommissarissen die de hoofdstad ooit heeft gehad’. Onlangs hoorde Smit negen maanden celstraf tegen zich eisen.
Zijn hele werkzame leven heeft Ad Smit met zijn inzet verdachten voor de rechter gebracht, op 30 maart jongstleden zat hij echter zelf beschaamd in het beklaagdenbankje in de rechtbank in Amsterdam. In burgerkleding, want Smit kreeg na 44 dienstjaren in 2018 strafontslag nadat uit onderzoek bleek dat hij tussen 2009 en 2014 structureel toegangskaarten en dure etentjes in Hotel Okura had betaald met politiegeld.
Belonen
In totaal zou Smit 1800 kaarten voor voetbalwedstrijden en concerten uit hebben gedeeld. Aan collega’s en officieren van justitie, maar ook aan vrienden, familie en bekenden. Ieder jaar regelde hij vier tot zes seizoenkaarten voor Ajax. ‘Ik heb die kaarten aangeschaft voor representatieve doeleinden. Welten wist het, Kuiper wist het en meneer Nordholt wist het’ (allen ex-korpschef – CK)
Volgens Smit deelde hij kaarten uit als representatie van de politie en om mensen te belonen voor hun inzet. Hij betaalde de kaarten uit zijn representatiebudget van rond de 20.000 euro, in het kader van ‘Bewust Belonen’. Als politiemensen toch niet konden gaan, gaf hij de kaarten naar eigen zeggen aan vrienden en bekenden.
‘Anders bleven de tribunes ook maar leeg’.
En dan waren daar nog de twee seizoenkaarten voor een Ajax-hooligan, een zoon van een goede vriend van Smit. Met medeweten van financieel directeur Jeroen Slob van Ajax kreeg de volgens het OM ‘toen al uiterst vervelende hooligan’ toegang op kosten van de politie.
Volgens Smit zodat de man, die ‘een hoge positie had binnen de hooligans’ als informant kon worden gebruikt. Een verklikker in vak 410. Officiële verantwoording voor deze ‘undercoveractie’ is echter nergens bekend. Smit zou na de wedstrijden naar eigen zeggen zelf met de hooligan hebben gepraat ‘op afgelegen plekken’.
Okura
Uit het onderzoek door de Rijksrecherche bleek ook dat Smit een graag geziene gast was in het peperdure Okura-hotel, waar een etentje met een paar gasten al snel meer dan 700 euro kost. Smit zat 27 keer aan tafel met gasten, in vijftien gevallen ging de rekening meteen door naar de politie. Ongelukkig genoeg voor Smit plaatste zijn dochter foto’s van een van de dure etentjes op haar Facebook.
De rechtszaak tegen Smit kenmerkte zich door twee opvallend gretige officieren van justitie die Smit onomwonden ‘een ticketmachine’ noemden die op eigen houtje kaarten ritselde. Kaarten die opvallend vaak naar vrienden en bekenden gingen.
‘Wanneer je naar een concert wilde, belde je Ad’, aldus de aanklager.
De aanklagers reageerden buitengewoon vinnig op de herhaalde stelling van Smit dat ook officieren van justitie gretig meeprofiteerden van de gratis kaarten. Zo was daar officier van justitie Gabriëlle Hoppenbrouwers, voormalig persofficier. Met kaarten van Smit ging ze met een vriendin naar concerten van Madonna, Beyonce en Rihanna. Werkgerelateerd, zo stelden de aanklagers tijdens de rechtszaak. Want de officier moest weten ‘hoe het eraan toe gaat’ tijdens dergelijke concerten. Hoe ‘bezoekersstromen’ gaan.
‘Na drie concerten wist ik het‘, aldus Hoppenbrouwers.
En ze was ook niet de enige. Officier van justitie Machiel Woudman bezocht ook met kaarten van Smit een concert om dezelfde reden.
Fair
De hoorbare verontwaardiging bij de aanklagers zou je kunnen verklaren uit het gegeven dat het hier om om collega’s gaat. Het hemd is immers nader dan de rok. De vraag is echter of de boosheid wel helemaal fair is. Want uit het dossier in de zaak Smit is weliswaar te halen dat de districtschef zijn status wel erg gretig gebruikte om overal kaarten te ritselen, maar ook dat er binnen de organisatie wel erg kritiekloos en gretig gebruik werd gemaakt van het netwerk van Smit.
Natuurlijk is het niet integer van een districtschef om bijvoorbeeld zijn vader en dochter met grote regelmaat een plek en een etentje aan te bieden in de ArenA met kaarten van de politie. Mogelijk gemaakt door de belastingbetaler. Zeker niet in het licht van het toch schamele loon dat de gemiddelde agent iedere maand overgemaakt krijgt.
Boter
Maar we kunnen toch ook wel stellen dat de politietop en het Openbaar Ministerie in deze zaak boter op het hoofd hebben. Het was algemeen bekend dat Ad Smit kaarten kon regelen voor voetbalwedstrijden en concerten. Velen vroegen daar letterlijk zelf om en maakten er op eigen initiatief gebruik van zonder ooit iets te hoeven betalen. Uit het dossier blijkt ook dat medeprofiteurs binnen de politie daar uiteindelijk disciplinaire straffen voor kregen opgelegd.
Voorbeelden genoeg ook. Een lid van de huidige korpsleiding nam concertkaarten aan voor een zoon. Pas toen de affaire-Smit aan het licht kreeg, werden de kaarten terugbetaald. Ruim vier jaar na dato. Commissarissen Pieter-Jaap Aalbersberg en Willem Woelders zouden volgens Smit kaartjes hebben gekregen en voetbalofficier Woudman kwam de voetbalkaarten zelfs bij hem thuis in Breukelen ophalen. ‘Daar zijn getuigen van‘, aldus Smit.
Voormalig politiecommissaris en brandweercommandant Leen Schaap ging met Smit en aanhang naar een concert van Prince. Er werden kennelijk geen al te kritische vragen gesteld over de kosten, op de factuur stond een bedrag van 1200 euro.
Op 9 augustus 2018 werd bekend dat de Nationale Politie tien ambtenaren, onder wie de plaatsvervangend korpschef van de Amsterdamse politie Jan Pronker, boetes wilde opleggen omdat ze zich hebben laten trakteren door Smit.
En een officier van justitie die notabene met een vriendin (hoezo is dat ‘werkgerelateerd’) drie concerten gratis bezocht om ‘bezoekersstromen’ te observeren? Ik durf de stelling wel aan dat de gemiddelde aanklager een dergelijk alibi van een verdachte honend terzijde zou schuiven.
Zoals Smit het zelf tegenover de rechter verklaarde: ‘Ik deed niks stiekems. Iedereen wist dat ik kaartjes kon regelen’.
Controle
Ad Smit was een graag geziene gast in het district waar hij de baas was (Oost). Het is dan ook niet zo gek dat bedrijven als Ajax, Hotel Okura Amsterdam, Maison van den Boer (cateraar Arena) en de Ziggo Dome gretig factureerden aan de politie.
De voormalige districtschef heeft verkeerd gehandeld, maar wat zegt het over een organisatie als een chef jaar na jaar zonder enige controle tienduizenden euro’s uit het politiebudget kon gebruiken voor concerten, voetbalwedstrijden en dure etentjes? Zou het kunnen dat er uit eigenbelang hier en daar stevig werd en wordt weggekeken? Heet dat niet een gedoogcultuur?
En wat zegt het over de integriteit van mensen binnen de politie en het Openbaar Ministerie dat ze zich kritiekloos lieten fêteren door Ad Smit? Op kosten van de belastingbetaler?
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.