Moordenaars hebben in Nederland nogal een imagoprobleem.
Er is al snel (in de media, op het internet en in de kroeg) sprake van monsters. Van mensen die volstrekt buiten de maatschappij staan en die bij nacht en ontij op pad gaan om (weer) toe te slaan. Omdat ze slecht zijn en levensgevaarlijk. Onmensen zijn het. Die het verdienen om lang ‘weg te rotten’ in de cel.
En dat zijn dan nog de meer genuanceerde geluiden.
Ik moet dan altijd denken aan de moordenaars die ik voorbij heb zien komen. Uitzonderingen daargelaten, waren (zijn) het allemaal vrij normale mensen. Normale mensen in abnormale omstandigheden.
Ik roep dit wel eens vaker, maar deze stelling kan in de regel niet echt op veel applaus rekenen. Mensen geloven het simpel niet, of willen het niet geloven. Blijkbaar is het veiliger om te denken dat moordenaars anders zijn, een soort subgroep, bij geboorte al slecht. Blijkbaar voelt het beter om te denken dat ze niet naast ons wonen, in hetzelfde bed slapen of voor ons werken.
En toch is dat zo. Misschien is het inzichtelijker om aan te geven wie die moordenaars dan wel niet zijn. Wie zijn er de afgelopen jaren zoal veroordeeld voor moord/doodslag of werden (worden) daarvan verdacht? Een kleine -absoluut niet representatieve – selectie:
– een 22-jarige student met liefdesverdriet
– een streng gelovige jonge vrouw van 23 (vrijspraak)
– een huismoeder die gebukt ging onder een dominante moeder
– een 49-jarige magazijnmedewerker die (naar eigen zeggen) het getreiter uit de buurt niet meer kon velen
– een vader van twee kinderen die eerst door zijn belager in de nek werd gestoken met een schroevendraaier
Natuurlijk weet ik ook wel dat er ook andere voorbeelden zijn. Genoeg zelfs. Maar het idee van rondsluipende moordenaars, op zoek naar een volstrekt onschuldig slachtoffer, is niet juist. In verreweg de meeste gevallen is er sprake van ruzie, angst, confrontatie, een (illegale) vorm van verdediging.
Meestal is er niet eens sprake van een echt vooropgezet plan of intentie om een ander om het leven te brengen (het is bijvoorbeeld opvallend hoe vaak het Hof van een door de rechtbank geconstateerde moord toch een doodslag maakt)
Moordenaars zijn er in soorten en maten.
Maar onder de ‘juiste’ omstandigheden kan het ons allemaal overkomen.