Ik heb ooit eens geschreven over een kapper in Bedum. De man werd verdacht van het misbruiken van enkele personeelsleden. Hij werd schuldig bevonden.
Niet veel later pleegde hij zelfmoord.
Rechtbankverslaggevers zijn soms in de gelegenheid om een forse straf uit te delen aan daders. Door te publiceren wat voorheen alleen in kleine kring (of helemaal niet) bekend was.
Journalisten worden sowieso nog wel eens gezien als vervelende horzels. Mensen die zomaar alles publiceren zonder na te denken over de gevolgen. Soms is dat inderdaad zo.
Maar soms ook niet. Ik zit zelf regelmatig in een spagaat in mijn hoofd. Aan de ene kant is het mijn taak om zaken te publiceren die van belang zijn, aan de andere kant realiseer ik me ook dat publicatie van een rechtszaak soms een ergere straf is (of kan zijn) dan een vonnis.
Zo heb ik ooit de (respectabele) functie (arts/specialist) van een dader niet genoemd in de krant, omdat ik wist dat de man daardoor subiet werkloos zou worden. Een andere keer heb ik de functie (cardioloog) juist wel genoemd, omdat ik vond dat het gedrag van de man (met een slok op door de binnenstad rijden, op een fietspad en met zijn lichten flitsend naar ‘hinderlijke’ fietsers) op de een of andere manier verband hield met zijn functie. Ergens verwacht ik niet van een cardioloog dat hij dronken door de stad gaat, wellicht omdat ik de man bij een noodoproep nuchter aan mijn bed wil hebben (waarschijnlijk lopen er nu twee artsen rond in Groningen die mij om uiteenlopende redenen wel eens op de operatietafel willen hebben…)
Een andere keer werd mij verzocht niet te publiceren omdat de indirecte slachtoffers in een zedenzaak (nog) niet op de hoogte waren van hun verschrikkelijke herkomst. Om de slachtoffers te beschermen, bleven wij van de pers weg. Het is een keuze.
Maar het kan ook anders. Ooit maakte ik een rechtszaak mee over een bekende oud-wethouder in de stad Groningen. De beste man was in een diep dal terechtgekomen en verdween soms in de fles. Om vervolgens met zijn auto de kinderen van de creche te halen. Ik vond zijn oude publieke functie de moeite van het vermelden waard, de eindredactie niet. Niet alles wat een journalist weet, komt in de krant.
Op weer een andere dag vroeg een advocaat aan mij of ik weg wilde blijven bij een rechtszaak over kinderporno, omdat de verdachte anders ‘op zeker’ zelfmoord zou plegen. Ik gehoorzaamde, omdat ik toen dacht dat de man het werkelijk zou doen en omdat de advocaat te vertrouwen was (en is). Bovendien zag (en zie) ik niet de noodzaak om ELKE rechtszaak over kinderporno te volgen. Ze komen regelmatig voorbij. De aandacht voor het duistere fenomeen blijft.
Op een slechte dag was er ook een reden om wel te gaan. De kapper uit Bedum stond terecht voor het seksueel misbruik van zijn (naar ik meen) stagiaires. Publicatie volgde in de krant en op Radio Noord. ‘Een kapper uit Bedum’, dat was bepaald niet het toonbeeld van anonimiteit. Niet veel later pleegde de kapper zelfmoord. Via via kwam ons ter ore dat er wellicht sprake zou kunnen zijn van problemen (mede) door de publicaties, al werd dat (mij in ieder geval) nooit echt duidelijk. Het vage gerucht alleen was me al erg genoeg. Ik had ook niet echt de behoefte om uit te zoeken wat wellicht vrij belastend had kunnen zijn.
Ik geef onmiddelijk toe dat al deze stellingen open staan voor discussie, maar het geeft wel aan dat ik als journalist wel degelijk nadenk over de gevolgen van publicatie. Het is toch, zonder er onnodig gewichtig over te willen doen, een verantwoordelijkheid.
Een zelfmoord, van wie dan ook, zet je toch aan het denken.
Nadenkenheid of verslaglegging gaat dat samen. Ik weet het eigenlijk niet. Het oordeel is vaak niet aan de verslaggever die is ingehuurd voor de betalende lezer gewoon verslag te doen. Maar wel objectief niet suggestief. ooit schreef ik een stuk als journalist in de Lawine. Hans Morssink was CDA wethouder in Groningen en nadat deze te kennen had gegeven niet terug te komen als wethouder begonnen de speculaties wie hem zou opvolgen. Nu was Hans Morssink vanuit het niets als een vuurpijl binnen het CDA omhoog geschoten. Een week raadslid geloof ik en toen wethouder. Trouwens een van de beste wethouders die Groningen ooit heeft gediend. Er zijn er meer trouwens, maar die zal ik niet noemen. Van Boekschoten zou hem gaan opvolgen. Ik nodigde die thuis uit ” hapje drankje nog een drankje en ladderzat vertelde de kandidaat dat hij net als Morssink pijlsnel zou doorgroeien. Een scoop uiteraard. Toen ik het publiceerde hebben wij nooit meer iets van de kandidaat vernomen. Politieke moord.
@alex: of het oordeel niet aan de verslaggever is, valt te betwijfelen. Zeker als het gaat om een rechtbankverslaggever. Die kan op basis van zijn expertise (en het gegeven dat hij/zij letterlijk verslag doet van een rechtszaak, in plaats van slechts in een nieuwsbericht iets door te geven) wel degelijk een zekere subjectiviteit aan de dag leggen.
Dat nadenken en verslaggeving samen gaan, hoeft volgens mij betoog. Dat heb ik denk ik hierboven afdoende toegelicht.
Daarnaast gaat bovenstaand post over een voorstadium in het journalistieke werk. Namelijk de beslissing om iets wel of niet te publiceren. Die beslissing maak ik iedere dag meerdere keren. Ik ben niet ingehuurd om alles wat ik hoor en zie te publiceren. Het is aan mij (en mijn collega’s) om te bepalen wat relevant is en wat niet.
@alex: feitelijk weergeven hoe een rechtszaak loopt, is onmogelijk. Een gemiddelde rechtszaak duurt twee tot drie uur. Een verslaggever krijgt in de regel tussen de 160 en 260 woorden (krant), een radiobericht zit tussen de acht en de twaalf regels, een radioreportage is zo tussen de anderhalf en twee minuten.
Er dient dus enorm veel weggelaten te worden. Het is, nogmaals, aan de expertise en de ervaring van de journalist om de kern er uit te pikken. Zoals dat overigens bij verreweg de meeste journalistieke werkzaamheden (raadsvergaderingen, persconferenties, sportwedstrijden) het geval is. Dit gegeven maakt een medium al bij voorbaat subjectief.
Objectiviteit bestaat niet. We zijn allemaal subjectief.
Ik ben het met je eens dat de belangen van betrokkenen niet doorslaggevend dienen te zijn. maar de keuze om een kinderporno-zaak niet te doen, is te billijken. Het algemene belang van schrijven over kinderporno zal niet worden geschaad als een verslaggever een van de pak hem beet 60 zaken niet beschrijft.
Wat GEEN verslaglegging betreft: op een normale rechtbankdag hebben wij te maken met tussen de dertig en veertig rechtszaken. Het moge evident zijn dat we de meerderheid niet kunnen doen.
Wat je HIV-stelling betreft: dat is natuurlijk grote onzin. Ten eerste omdat het niet de taak is van het OM om op deze manier aan preventie te doen (oh..er zijn mensen die aangifte hebben gedaan van het injecteren met besmet bloed, laten we eens een preventie-actie opstarten…)
Of deze slachtoffers met open ogen in een val zijn gelopen> Ik vind het nogal een bewering. Vrijwillige deelname aan een seksfeest kan niet gelijkgesteld worden aan met open ogen in een val lopen.
Daarnaast is het nog maar zeer de vraag of preventie hier wel zo effectief is. De overheid waarschuwt tegen van alles en nog wat (vuurwerk, roken, drugsgebruik), maar de mens luistert niet bijster goed.
832.000 euro voor preventie? Wat voor preventie?
@a:
kom nu ook maar even door met je uitdraai van mijn vermeende persoonlijke aanvallen op http://www.misdaadjournalist.nl Ik heb de discussie toendertijd er even bij gepakt en weet nu wat er door mij is gezegd. Sterker nog, ik heb je toen in bescherming genomen. Het was MIA die vervolgens kwam met allerlei persoonlijke info.
Ik weet ook wel het een en ander van je (vermeende) verleden (en heden), maar heb besloten om dat, om mij moverende redenen nooit ergens te plaatsen.
Daarom: graag excuses, ik kan het niet erg waarderen om op een ander weblog aangevallen te worden op basis van onjuiste informatie.
Wie heeft het over een duister verleden? Laat staan chantage? Ik stel slechts een aantal dingen van je te weten. Zaken die direct van belang zijn voor de manier waarop je je op misdaadjournalist.nl (en elders) opstelt. Ik kies ervoor om die zaken niet in de discussie te brengen, omdat ik het op dit moment niet relevant vind.
Ik heb het nergens over strafbare feiten, maar nu maak je me ineens wel nieuwsgierig.
Verder reageer je niet op mijn vriendelijke verzoek om excuses. Je hebt mij op een ander weblog het een en ander voor de voeten geworpen en dit blijkt onzin te zijn:
sterker: dit was ooit mijn reactie op de betreffende misdaadsite:
@mia: voor zover ik weet is A.S geen journalist. Hij heeft een ‘andere functie’ gehad waarbij hij soms van dichtbij te maken kreeg met politie-onderzoeken. Ik begrijp dat hij anoniem wil blijven, dus respecteer ik dat.
Geplaatst door: chris | 17 oktober 2008 om 16:54
Dat jij dit vervolgens opvat als een persoonlijke en ongenuanceerde aanval, zegt veel over je (met name over je krenking)
Dat je eveneens je gelijk probeert te halen door onder een ander pseudoniem je eigen verhaal te ‘onderbouwen’ …dat vind ik een beetje sneu.
A.
ik heb besloten je te weren van deze site. Je kiest er voor om geen excuses te maken, al zit je fout. Je kiest voor de confrontatie, al weet je dat je geen vuist kan maken. Voor zover ik kan beoordelen, leef je in een fantasiewereld. Dat gun ik je van harte, maar ik heb op dit log geen ruimte voor mensen die het niet zo nauw nemen met de waarheid en aantoonbaar manipuleren met de waarheid.
Daarnaast bevalt me je chanterende toon niet. Je stelt invloed te hebben op de rechtbank in Groningen ten aanzien van mijn functioneren. Dergelijke taal dien je niet te uiten, maar ten uitvoer te brengen…
Vandaar, en ondanks alles, veel succes met je avonturen op diverse sites. Hier ben je niet langer welkom.
A,
Er staan nog genoeg reacties van je op deze site.
Daarnaast:
Je bent nog altijd in de gelegenheid om je excuses aan te bieden voor de verkeerde voorsteling van zaken met betrekking tot je ‘ontmaskering’.
Los daarvan zullen je reacties vanaf nu stuk voor stuk door mij worden bekeken voor ik ze plaats. Sommige mensen kunnen bepaalde vrijheden blijkbaar niet aan. Dat geeft op zich ook niet, ik hou wel van onredelijke mensen, maar die mensen hebben nu eenmaal wat meer begeleiding nodig.
Vandaar