Hoe veilig en klinisch moet een samenleving eigenlijk zijn?
Ontmoet Gerard.
Gerard is onaangepast. Verstandelijk beperkt. Schizofreen.
Een beetje lastige, soms intimiderende man.
Gerard zwierf jaren door de binnenstad van Groningen. Rode jas, opvallend ei-vormig hoofd, altijd sloffend over het trottoir. Een hand uitgestrekt.
Een bedelaar. Een man die af en toe verbaal uit kon vallen tegen agenten.
En bedelen mag niet in Groningen. Agenten beledigen ook niet trouwens.
Gerard had nooit een identiteitskaart op zak en dus altijd boetes. Waar hij weer kwaad over werd. Waardoor hij tegen veroordelingen aanliep voor belediging.
Gerard is een onaangepaste man. En zal dat de rest van zijn leven blijven. Een misfit. Iemand die zelfs in de kantlijn van de samenleving niet voorkomt. Er is geen psychiater te vinden waar hij het mee kan vinden.
Lastig, maar op zich niet gevaarlijk.
Vandaag 9 juli hoorde onaangepaste Gerard een tbs met dwangverpleging tegen zich eisen. Dergelijke maatregelen zijn in de regel gereserveerd voor mensen die zo gevaarlijk zijn voor ons dat ze weggestopt dienen te worden.
Wat moet Gerard in de tbs?
Dat zit zo.
Gerard zit al 2,5 jaar ‘in de psychiatrie’. En niet voor z’n lol ook. Hij is met behulp van een rechterlijke machtiging opgenomen. In de kliniek in Zuidlaren gaat het bepaald niet van een leien dakje.
Volgens Gerard doen de hulpverleners maar wat en slaan ze bovendien dreigende taal uit. En daar kan Gerard heel boos om worden. Zo boos dat hij wel eens spuugt naar zijn hulpverleners.
Spugen is niet alleen onfatsoenlijk, maar soms ook gevaarlijk. Gerard heeft namelijk hepatitis C.
En dus is het de beurt aan justitie om hem te vervolgen. Poging tot toebrengen zwaar lichamelijk letsel.
Tijdens de rechtszaak blijkt dat justitie deze gedachte moet laten varen. Wie spuugt, kan volgens medici niet zomaar hepatitis C overbrengen. Sterker: er is nog nooit een geval van spuugbesmetting beschreven in de medische geschiedenis.
Exit zwaar lichamelijk letsel. Enter bedreiging met een misdrijf tegen het leven gericht.
Voor een bedreiging krijg je doorgaans geen tbs met dwangverpleging. Maar justitie weet niet wat we anders met een man als Gerard aan moeten. En zijn hulpverleners weten het ook niet.
Deskundigen weten het wel. Gerard moet maar een tbs met dwangverpleging krijgen. Dan krijgt hij een behandeling en is de samenleving verlost van zijn overlast.
De rechtbank doet over twee weken uitspraak in de zaak, maar Gerard is nu al uit de samenleving verdwenen. Zijn psychiater in Zuidlaren belde nog tijdens het onderzoek met zijn forensische collega’s die een rapportage schreven over Gerard. Voor de rechtbank.
Toen de psychiater hoorde wat helemaal niet voor zijn oren bestemd was, werden de deuren in Zuidlaren voor Gerard gesloten. Hij zit iedere dag op zijn kamer en mag er niet vanaf. Zijn deur is niet afgesloten, maar er staan sancties op weglopen.
Een open deur en toch niet weg kunnen. Hoe triest is dat?
Gerard moet om 20.00 slapen en om 07.00 uur opstaan.
Wat een oplossing.
Nooit meer een bedelende en scheldende Gerard op straat.
De burger kan weer in alle rust en ongestoord over het schone trottoir naar zijn werk.
Zij wel.
UPDATE:
De rechtbank is verstandig. Geen tbs voor Gerard. Sterker nog: de rechters achten de bedreiging en het spugen wel bewezen, maar vinden een straf niet nodig. En de tbs? Gerard is volgens de rechters niet gevaarlijk voor de samenleving. Het spugen gebeurde in een behandelsetting. Op een plek waar hij beknot werd in zijn vrijheid.
Na het vonnis moest Gerard huilen. Van geluk, denk ik.