Laat ik het hier maar meteen opbiechten:
Ik ken tbs’ers.
Sterker nog: ik heb wekelijks met ze te maken gehad. Sportruimtes gedeeld. Zelfs de douche.
Ik wil u niet bang maken. Maar ze zijn onder ons. Staan voor u in de rij bij de supermarkt, zitten naast u op uw favoriete visplek. Schoffelen dagelijks in volkstuintjes.
En als u denkt dat al die pokdalige, woest uitziende gevaarlijke mannen met baarden dag in dag uit opgesloten zitten in donkere naar schimmel riekende ruimtes.
Think again.
Tbs’ers zitten niet iedere dag, ieder uur in hun beveiligde kliniek. En als ze er zitten, dan hebben ze soms gewoon zelf de sleutel van hun ‘cel’.
Er is een aantal jaren geleden eens uitgezocht hoeveel proefverlofbewegingen er jaarlijks worden uitgedeeld in Nederland. Geloof me, u zult zich een hoedje schrikken. Een Amsterdam Arena vol.
Die situatie lijkt inmiddels anders. De maatschappelijke druk en kritiek op het systeem laat het systeem niet onberoerd. Een van de klinieken gaf onlangs aan enkele duizenden verloven minder uit te delen.
Er zijn mensen die het nut van een proefverlof in twijfel trekken. ‘Die gevaarlijke mensen hebben een straf en daar hoort geen proefverlof bij. Veel te gevaarlijk.’
Om meteen maar een misverstand uit de weg te ruimen. Tbs is geen straf, maar een maatregel. Een maatregel voor mensen die beperkt toerekeningsvatbaar zijn. Deels met als doel om de maatschappij te beveiligen en deels om de patiënt te behandelen. Uitgangspunt van de tbs is een terugkeer in de maatschappij.
Je hoeft geen raketgeleerde te zijn om te begrijpen dat iemand die jaren in een kliniek opgesloten zit, zich niet als een eerzame burger in die inmiddels veranderende maatschappij kan handhaven. Bovendien is het ook nogal noodzakelijk om als behandelaar in te kunnen schatten of een patient überhaupt wel in staat is terug te keren.
Ziedaar het proefverlof.
Niet zomaar een open deur naar de maatschappij, maar een in eerste instantie door meerdere mensen begeleide gang naar bijvoorbeeld de supermarkt. Uiteindelijk resulterend in onbegeleid verlof.
En ja, dat gaat helaas wel eens fout. Procentueel gezien verrassend weinig overigens, maar het gebeurt. Met soms vreselijke gevolgen.
Uiteraard vind ook ik dat ongewenst, maar het is simpel kiezen uit twee kwaden. Zonder proefverlof zal de recidive naar mijn stellige overtuiging veel en veel hoger liggen. En iedere crimineel met gedragsproblemen levenslang geven, lijkt mij helemaal geen optie.
Zo bekeken is de teloorgang van proefverloven een slechte zaak.
Let wel. Eind vorige eeuw was er nog geen vuiltje aan de lucht.
Je kon ze bijna overal tegenkomen. Tot in de douche van je plaatselijke sportschool.
Mijn omgang met tbs’ers heeft ooit eens voor een behoorlijk lullige situatie gezorgd. Vlak voor een rechtszaak had ik even kort contact met een slachtoffer van een gewelddadige overval. Dat contact kreeg geen vervolg toen de verdachte bij het betreden van de rechtszaak mij met een gulle lach een welgemeende en stevige hand gaf.
Ik kende hem van de sportschool. Aardige vent. Nooit problemen mee gehad.
Het tbs-systeem ligt onder vuur omdat steeds de nadruk ligt op de gevaren. Er zijn kranten die daar bewust aan meedoen.
Het wrange is dat juist het terugdringen van de proefverloven op termijn een groot gevaar vormt voor de maatschappij.
Dat wat we nu juist willen voorkomen, werken we zelf in de hand.
Je hoort hier wel bij te vermelden dat 1 op de 5 TBS-ers weer een zelfde soort delict pleegt. Het percentage van 20% was zo hoog en is helaas nog steeds zo onaanvaardbaar hoog, ondanks het feit dat men veel beter dan vroeger toekomstige gedragingen van deze patienten kan inschatten. Men zegt dat dit zou komen omdat de gemiddelde TBS-er zwaarder gestoord is dan een aantal jaren geleden en derhalve minder goed te behandelen. Dat pleit overigens voor een veel intensivere behandeling, die ook veel korter in tijd kan (nu gemiddeld acht jaar). Bijkomend voordeel is ook dat de wachtlijsten om behandeld te worden na de opgelegde gevangenisstraf, dan wordt ingelopen en uiteindelijk opgelost, waardoor de veroordeelde TBS-er ook geen schadevergoeding meer hoeft te worden betaald. Met het financiele voordeel kan voor een betere resocialisatie worden gezorgd, waardoor de kans op herhaling ook wordt verminderd.
@ulfert: volgens mij ligt het recidive-percentage van gewoon gestraften drie keer zo hoog.
Beste Cris,
Maar die krijgen geen behandeling van gemiddeld acht jaar en daar gaat het om. Behandelingskosten zijn bijna € 500 per dag en dat x 2.920 dagen is
€ 1.460.000 per patient. Ik ken behandelingen die minder kosten en meer opleveren.
@ulfert: het kostenaspect vind ik in deze niet van belang. Er zijn meer geldverslindende en ongewenste zaken in onze maatschappij (roken, verkeersgedrag)
Het gaat om het etiket gevaar dat op het tbs-systeem wordt gedrukt. Tegenstanders van het systeem realiseren zich volgens mij niet dat afschaffing van de tbs met zich meebrengt dat we deze potentieel gevaarlijke jongens in een cel opsluiten en vervolgens vrij laten komen. Met alle risico’s van dien.
@Chris 14.48
Appels, peren. Mijn mening over het topic.
Leg dan ook uit wat ‘gewoon’ gestraften zijn en waarom zij geen TBS kregen.
Natuurlijk zitten er onder ‘gewoon’ gestraften gestoorden die zich wisten te onttrekken aan een TBS-maatregel/behandeling.
Chris, waar pleit je nu voor? Gedwongen behandeling als alternatief voor straf?
Zeg dat dan gewoon. Dat een ‘maatregel’ meer nut heeft, kan hebben.
@siem: ik pleit voor het tbs-systeem in plaats van het af te schaffen en in ruil daarvoor boeven kaal de cel in. Ulfert Molenhuis reageert door met recidive-cijfers te komen. Ik zeg vervolgens dat die bij kaalgestraften hoger liggen. Oftewel: je komnt slechter uit een cel dan uit een tbs-kliniek. Zoals in het verhaal ook is aangegeven…
@Chris 16.22
Opnieuw, in mijn optiek appels & peren.
Noem dan ook de recidivedelicten van kaalgestraften en leg die naast de lat van TBS-recidiveplegers.
Met andere woorden: Er zit nogal wat verschil tussen een kraker die opnieuw kraakt of een pedofiele lustmoordenaar die opnieuw moordt.
Ik ben van mening dat je vaak aan de aard van een delict, en de maatschappelijke gevolgen daarvan, voorbij gaat.
@siem: je blijft in deze teveel hangen in recidive-cijfers. Daar gaat mijn verhaal ook niet over. Wat ik betoog is dat iemand van een celstraf niet veel wijzer zal worden en van een tbs-behandeling wellicht wel.
Je moet daarbij eveneens bedenken dat de tbs’ers een kleine groep vormen. De meeste moordenaars en verkrachters komen gewoon in de cel terecht.
N.B.
Het lijkt of de nadruk wordt gelegd op de bejegening van gedetineerden waardoor het uiteindelijk (weer) fout kan gaan. Al dan niet in een TBS-setting.
Het is voornamelijk de aard van het beestje zelf, dat terugkerend gedrag vertoont.
Je ook kunnen stellen dat in de ‘gewone’ bajes er een richtlijn voor behandeling zou moeten zijn, want feit is dat het ergens mis door is gegaan.
En dan heb ik het niet over een verdwaalde die een keer een collectebus leegde.
‘@siem: ik heb het nog even nagezocht. Het percentage ernstige recidive op het gebied van zeden bij tbs’ers ligt door de jaren heen op 15 – 20% (cijfers WODC).
Het recidivecijfer ‘ernstige delicten’ (geen verdere specificatie) bij ex-gedetineerden schommelt tussen de 40 en 50%.
je verwijt mij appels met peren te vergelijken, maar in essentie kan dat ook niet anders. Boeven die in aanmerking komen voor een tbs zijn wezenlijk anders omdat de geconstateerde en te behandelen stoornis direct een verband heeft met het misdrijf. Zo bekeken vind ik de lage recidivecijfers bemoedigend te noemen.
Tuurlijk kun je in de gewone bajes een behandeling opstarten. Maar wat is dan het probleem om voor een tbs te kiezen?
Het moet toch niet gekker worden Chris. Een recidive van TBS-gestelden van 20% is hoog en is ook te hoog omdat het door de jaren heen niet is afgenomen, terwijl onze behandelkennis wel sterk is toegenomen. Dat de behandelduur extreem lang is, heeft te maken met de kwaliteit van de behandeling, die bovendien te traag is en daardoor te duur wordt. Ik pleit daarom voor een eficiente behandeling (niet voor afschaffing van de TBS!), waardoor minder recidive en een betere begeleiding bij terugkeer in de samenleving. Gevangenisstraffen zonder TBS zijn nagenoeg altijd veel korter en deze gevangenen worden niet behandeld. Appels en peren is een te zware kwalificatie, maar appels en sinasappels zijn het misschien wel.
@ulfert: ik snap je laatste zin niet zo. Volgens mij geef je in je reactie precies aan wat ik betoog. Je erkent dat de recidive onder gevangenen hoger is, zij kennen immers geen (of nauwelijks) behandeling. Precies mijn punt.
Ik vind 20% recidive niet zo heel hoog, gezien de specifieke relatie tussen stoornis en misdrijf. Die stoornis is soms helemaal niet te behandelen, er kan slechts een poging worden gedaan de patient te leren omgaan met zijn stoornis.
Pleiten voor een efficiente behandeling kan niemand iets op tegen hebben. De vraag is of een efficiente behandeling (met 0% recidive) wel bestaat bij deze moeilijke doelgroep.
Ieder slachtoffer is er 1 teveel!!! Al lag de recedivi op 1% dan nog zeg ik: allemaal levenslang opsluiten. En niet in zo’n luxe cel als de pedo van laatst maar gewoon in een kale cel op water en brood. Zijn die gasten ook gewend in hun thuisland…
@wb: als je helemaal veilig wil leven, dan moeten we inderdaad mensen levenslang opsluiten. Maar aangezien de meeste levensdelicten worden gepleegd door first offenders (u en ik) zou dat betekenen dat we iedereen preventief op moeten sluiten.
En het is inderdaad belachelijk dat een allochtoon als Koos H. in zo’n luxe cel zit. Dat is in vergelijking met zijn thuisland inderdaad een schrijnende situatie.
Pingback: uberVU - social comments
Op dit moment is er geen beter alternatief dan het TBS systeem
TBS als maatregel gaat er van uit dat alle oorzaken van ontoerekeningsvatbaarheid te behandelen zijn. Een rare claim. We accepteren toch ook dat we bijvoorbeeld dementie niet kunnen behandelen? Waarom geloven rechters dan dat alle persoonlijkheidsstoornissen en verslavingsproblemen wel te behandelen zijn? Misschien is er dus helemaal geen behandeling tegen sadistische pedosexualiteit, om maar eens iets hardnekkigs te noemen. Wie gaat dat aantonen? De deskundigen van een TBS-kliniek, voor wie dit hun baan is? Lijkt me niet.
Trouwens, bij die recidive-percentages moet je denk ik een correctie doorvoeren voor de pakkans. Stel dat de kans 5% is dat je gepakt wordt met kinderporno op je pc, dan kan een recidive van 5% in theorie betekenen dat 100% opnieuw de fout ingaat… En alle zedendelinquenten op 1 hoop qua recidive, is dat niet wat simpel? Het maakt nogal wat uit of een sneue man een potlood vent of dat een vader zijn jonge dochter stelselmatig verkracht.
@johan: tbs gaat er helemaal niet van uit dat alles te behandelen is. Je kunt mensen ook leren om met een bepaalde stoornis om te gaan. Om niet toe te geven aan bepaalde impulsen die idd wellicht niet weg te behandelen zijn. Zie je vaak gebeuren bij pedoseksualiteit. De drang is niet te behandelen, de uitvoering wellicht wel.
Maar laat ik het omdraaien. Als je de tbs weghaalt, wat blijft er dan over? Een lange celstraf met uiteindelijk uitzicht op vrijheid. En hoe gaat die vrijheid er dan uitzien?
Goede vraag. Het enige alternatief dat ik zie is menswaardige longstay zonder behandeling, in een comfortabele omgeving. Uiteraard alleen bij delicten waarbij slachtoffers groot leed wordt aangedaan, ik denk dan aan sadistische pedosexuelen en ernstige ASPS.
Het is een dure oplossing en op de rand van menswaardigheid. Maar voor mij legt de bescherming van weerlozen meer gewicht in de schaal dan het recht op vrijheid van gevaarlijke mensen. Cultuur komt tot uitdrukking bij dilemma’s.
Overigens, voorzover ik weet moeten we eerst eens betere gegevens verzamelen over recidive per stoornis. Volgens mij vliegen criminologen en psychiaters elkaar nog in de haren over de juiste interpretatie van gegevens (ivm pakkans e.d.)
En tot slot, als je alles kunt behandelen of tenminste hanteerbaar maken, waarom moest mijn opa met Alzheimer dan naar een verpleeghuis? Er zijn gewoon grenzen aan wat we nu kunnen met praten & slikken. Dan is het wachten op doorbraken in neurochirurgie of gentherapie.
@johan> ben het met je eens dat wij bescherming mogen hebben tegen gevaarlijke gekken en dat in dat geval een longstay de enige optie is. Maar ik denk dat het heel erg lastig is om te bepalen wanneer iemand echt gevaarlijk is. Dat blijft een zwak punt in het systeem.