Ik zat onlangs drie dagen in de rechtbank in Breda voor de zaak Coldenhove. Een dossier rond complotdenkers die hooggeplaatste figuren verwijten kinderen te misbruiken binnen een satanisch pedonetwerk. Het werd een circus, met name omdat twee van de drie verdachten er een sport van maakten om te treiteren, zuigen, sarren en traineren. Het riep de vraag op waarom we in Nederland eigenlijk geen minachting van de rechtbank kennen.
In de zaak Coldenhove waren meerdere voorbeelden te vinden van minachting. Van een griffier die oneerbiedig en smalend ‘tikgeit’ werd genoemd tot een officier van justitie die te horen kreeg dat ze ‘een mevrouwtje, boef en corrupt’ is en rechters die ‘frauderen’.
Alles kwam wel zo’n beetje voorbij. In een eerdere rechtszaak noemde een van de betrokkenen een officier al een ‘vuile hufter’. De verdachten weigerden de eed af te leggen voor een in hun ogen corrupte rechtbank en in hun woorden droop de minachting er van af.
Traineren
Het bleef echter niet bij onbeschoft gedrag. Toen verdachte Plug als getuige werd gehoord, wist hij de rechtszaak uren te traineren door iedere vraag die aan hem werd gesteld uiterst traag op te schrijven in een schriftje. Om vervolgens mondeling te antwoorden en dat antwoord ook weer zo traag als dikke stront in een dunne trechter aan het papier toe te vertrouwen.
Ondanks de belofte dat Plug de gestelde vragen gewoon op schrift mee kon krijgen en meerdere aansporingen van de rechtbank om het onnodige geschrijf achterwege te laten, bleef Plug volharden. De rechtbank keek machteloos toe hoe de uren voorbij gleden.
Frustreren
Het bleek geen incident. Toen Plug eenmaal zelf voor de rechter stond als verdachte en de rechtbank wraakte, had hij niet het fatsoen om op de wrakingskamer te wachten die aangaf dezelfde dag nog bij elkaar te zullen komen, maar vertrok hij met de staart tussen de benen naar huis, nadat hij eerst op de parkeerplaats nog uitgebreid een filmpje had opgenomen voor YouTube.
Is dat erg?
Op zich hoeft een verdachte niet aanwezig te zijn bij zijn strafzaak, maar als je meent dat rechters vooringenomen zijn en feitelijk vraagt of je die mening voor mag leggen aan andere rechters, maar vervolgens vertrekt, ben je louter bezig met frustreren en traineren. De strafzaak tegen Plug moest noodgedwongen worden uitgesteld en er moest dus opnieuw een zittingsdag gevonden worden. Ondertussen plaatste Plug foto’s van rechters op zijn sociale media met allemaal suggestieve teksten.
Contempt
In de Angelsaksische wereld is het een normaal gegeven: minachting van de rechtbank (‘contempt of court’). Op zich klinkt het als een helder strafbaar feit: wie minachting toont, moet daarvan de consequentie kunnen ondervinden. Het is echter wel iets meer dan dat.
Contempt of court is een soort verzamelbegrip, waaronder verschillende handelingen vallen. Een grote mond tegen een rechter bijvoorbeeld, maar ook het niet opvolgen van orders of het negeren van een vonnis. Feitelijk is het een middel om mensen die zich niet houden aan algemeen geldende spelregels te corrigeren.
Kritiek
Ik zou persoonlijk geen enkele moeite hebben met strafbaarheid van minachting van de rechtspraak (in het tuchtrecht kennen we dit bijvoorbeeld al wel voor advocaten), maar het moet natuurlijk niet doorschieten. De strafbaarheid zou louter tot doel moeten hebben om extreme gevallen aan te kunnen pakken. De rechtspraak heeft veel macht in Nederland, dus is het ook essentieel dat rechters buitengewoon kritisch moeten en mogen worden benaderd. Bovendien hoeven verdachten natuurlijk niet mee te werken aan hun eigen veroordeling.
Een eventuele strafbaarheid voor harde woorden zou noodzakelijke kritiek dan ook niet moeten laten verstommen en een weigerachtige verdachte is op zich nog geen reden voor ingrijpen. Daar komt bij dat rechters wel tegen een stootje kunnen, ze zijn wel wat gewend en weten doorgaans goed de rust te bewaren als verdachten dat niet meer kunnen.
Misbruik
Het gaat in mijn ogen dan ook niet om kritiek of iets weigeren, het gaat er om dat je iets kunt doen aan verdachten die heel goed weten wat hun rechten zijn, maar van ‘plichten’ nog nooit hebben gehoord. Het gaat om mensen die willens en wetens bepaalde rechten misbruiken, louter om te ontregelen, zuigen, sarren, treiteren en traineren.
Ik zag dat al eens eerder in een zaak tegen een complotdenker die terecht stond voor zwartrijden. Een zaak van niets, maar de verdachte kreeg het voor elkaar om de zaak zo te traineren (met kansloze wrakingsverzoeken en meerdere wankele verzoeken tot uitstel), dat er in totaal zeven zittingsdagen in enkele maanden tijd nodig waren om de eenvoudige zaak af te kunnen doen bij een politierechter.
Nog deze week liep Pegida-voorman Edwin Wagensveld na vijf minuten weg uit zijn strafzaak wegens groepsbelediging van moslims, nadat hij de rechter zonder argumenten duidelijk had gemaakt dat ze zijn vonnis ‘toch al geschreven had’ en hij niet mee zou werken aan ‘deze poppenkast’.
Het was duidelijk dat Wagensveld, die eerder nog voor de ingang van de rechtbank met een megafoon trots rondtoeterde dat hij de rechter wel even de waarheid zou vertellen, geen enkele intentie had om verantwoording af te leggen. Nog voor de rechter had gesproken, zat hij al met een Koran in zijn handen, die hij demonstratief verscheurde. Hij misbruikte de rechtszaal als een podium voor zijn eigen strijd.
Probleem
Hebben we hier nou een groot probleem te pakken? Nee. Maar met de toegenomen populariteit van populisme, complotdenken en het autonome gedachtengoed, zien we ook een toename van verdachten (of procespartijen) die zich niets gelegen laten liggen aan het instituut rechtspraak.
En dan zeg ik het nog netjes, eigenlijk hebben ze er gewoon schijt aan.
Mensen die doodleuk beweren dat rechters geen bevoegdheden hebben, die wraken om tijd te winnen, die volstrekt zonder reden weglopen terwijl andere betrokkenen (rechters, officieren, advocaten en slachtoffers/aangevers) wel de tijd nemen om aanwezig te zijn en zich voor te bereiden.
Het is alsof je aan het sporten bent en de scheidsrechter niet accepteert. Rode kaart? Telt niet voor mij. Strafschop? Strafschop in je broekje.
Zand
Of de strafbaarheid van minachting van de rechtspraak veel op gaat lossen en hoe je dat precies vorm moet geven, weet ik niet. Maar het kan in ieder geval in potentie wel een extra middel zijn om ervoor te zorgen dat de toch al overbelaste rechtspraak niet nog verder in de knel komt door puberale volwassenen die lak hebben aan regels en plichten, geen verantwoordelijkheid nemen en louter zand in de machine willen strooien.
De rechtspraak in Nederland kraakt al jaren. Zaken komen veel te laat op zitting en het Openbaar Ministerie laat akelig veel strafbare feiten lopen (mede) omdat er geen zittingsruimte beschikbaar is.
In die context bezien moet het eens afgelopen zijn met het tegen heug en meug alle ruimte blijven bieden aan mensen die op geen enkele manier in alle redelijkheid mee willen werken en het systeem onnodig belasten met hun kinderachtige gedrag.
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.