Sinds ik drievoudig vader ben, ben ik nog genuanceerder gaan denken over de rechtspraak.
Vaak denk ik bij een verdachte: het zal mijn kind maar wezen. Zoiets zet zaken voor mij in een prettig perspectief.
Maar hoe ver ga je als ouder eigenlijk om je eigen kind te beschermen? Ben je bijvoorbeeld bereid om eenmaal voor een rechter te liegen over de oorzaak van een afschuwelijk verkeersongeluk?
In de nazomer van 2008 gaat het gruwelijk fout op een boerderij ergens in de provincie Groningen. Zo rond een uur of acht, als het al donker is, begint een scene waar een horrorfilm zich niet voor hoeft te schamen.
Gapende borstwonden, gebroken kaak en neus, gebroken bovenbeen, doorboorde longen. Blindheid.
Het resultaat van een aanrijding tussen een bromfietser en de vlijmscherpe achterzijde van een mestkar. Het slachtoffer van de crash gaat meer dood dan levend naar het ziekenhuis, waar hij drie worstelende maanden lang op de intensive care vecht voor zijn leven.
Als de politie op de plek des onheils verschijnt, beginnen ze meteen met het onderzoek. Al snel valt op dat de kar die op de weg staat en betrokken zou zijn bij het ongeluk, helemaal niet beschadigd is. Na verloop van tijd vinden ze elders op het erf de boosdoener.
Uit getuigenverklaringen doemt langzaam een beeld op van de werkelijkheid. Het 11-jarige zoontje van de melkveehouder en zijn kameraadje rijden op die dag zo rond een uur of acht in een hele oude onverlichte trekker met daarachter de mestkar. In opdracht van de melkveehouder zetten ze de combinatie in de schuur.
Althans. Dat willen ze.
Omdat er een bus in de weg staat, parkeren ze de combinatie eerst half op de weg, half op de berm.
Vrijwel meteen gaat het mis. Boem. Paniek. Gesleep met karren.
Zestien maanden later vult zittingszaal 14 zich met belangstellenden, familie en politie.
Melkveehouder Hendrik-Jan maakt het stereotype vooroordeel meer dan waar. Verweerde handen waar de aarde nog aan kleeft. Stugge kop. Zwijgzaam.
Hendrik-Jan is niet van plan veel te zeggen. Zijn verhaal is duidelijk. Hij reed op de trekker en niet zijn zoon en dat is dat. Het was een ongeluk. Geen opzet. Een verschrikkelijk ongeluk. Hij zou willen dat hij het allemaal terug kon draaien. Maar dat kan hij niet.
Even denk ik met een man te maken te hebben die uit vaderliefde zijn 11-jarige zoontje in bescherming neemt. Hier zit een vader die het opneemt voor zijn zoon. Wat er ook gebeurt, hij neemt de volle verantwoordelijkheid.
Justitie formuleert de eis. Vijf maanden celstraf. Het jongetje bestuurde de trekker, maar vader had toezicht moeten houden. En er voor moeten zorgen dat de scherpe mestkar licht voerde en afgedekt was.
De vader neemt de straf waar zijn zoon een rol in had. Dan begin ik te twijfelen. Ergens laat iemand het woord verzekering vallen. Was er voor de mestkar een verzekering aangevraagd? En wat te denken van het gesprek wat Hendrik-Jan met de verzekeraar had. Een gesprek waar hij wel alle informatie gaf.
Des te langer de zaak duurt en des te harder rechter Edzard van Weringh de druk opvoert, des te geslotener reageert Hendrik-Jan. Op indrukwekkende vragen volgt een donderend zwijgen.
Een laatste poging van de rechter na het voorlezen van de indrukwekkende slachtofferverklaring.
Heeft een dergelijk slachtoffer niet het recht op de waarheid?
En de boer, hij zweeg voort.