De komst van het internet werd ooit door sommige mensen gezien als een zegen. Een manier waarop burgers zelf kinderlijk eenvoudig vanuit de luie stoel op zoek konden gaan naar betrouwbare informatie. En hoewel het internet veel waardevolle informatie bezit, heeft het ook een zeer valse werking op hoe we kennis vergaren en vervolgens rondpompen. De informatieoorlog is in volle gang.
We moeten even terug in de tijd om duidelijk te maken hoe vals het internet soms kan werken. Tijdens een debat in Den Haag eind 2021 kreeg Joost Eerdmans het aan de stok met BIJ1-politica Sylvana Simons. Wie op Google wil weten hoe Simons denkt over witte mannen, krijgt daardoor tot op de dag van vandaag een lading websites gepresenteerd met daarop ronkende teksten en geknipte beelden van het debat. Met dank overigens aan de partij van Eerdmans zelf, die in eerste instantie de beelden geknipt op het net knalde.
Ik noem even drie voorbeelden.
‘Sylvana Simons, een Nederlandse politica, televisie- en radiopresentator, is van mening dat alle ‘problemen’ in het land worden veroorzaakt door ‘blanke mannen’.Bij1-leider Sylvana vindt dat deze ‘blanke mannen’ vervangen moeten worden door vrouwen of mannen met een andere huidskleur. Het is heel ironisch omdat haar partij zich tegen racisme zou moeten verzetten’ (NovaPost)
De walgelijke racist Sylvana Simons is weer eens losgegaan op wat zij ‘witte mannen’ noemt. Want, zegt ze, ‘witte mannen’ zijn verantwoordelijk voor alle problemen in Nederland. Daarom moeten ze in de politiek vervangen worden, ‘per motie wellicht’. Het is om misselijk van te worden, maar Black KKK-leider, sorry ik bedoel BIJ1-leider!, Sylvana Simons is weer eens helemaal losgegaan op ‘witte mannen’. (De Dagelijkse Standaard)
Partijleider Sylvana Simons van BIJ1 heeft een opmerkelijk verzoek gedaan. Ze wil namelijk alle witte mannen in de Tweede Kamer laten vervangen. Toch vreemd voor een partij waarbij het eerste kernpunt ‘antiracisme’ is (Gids.tv)
Racist
Wie had dat gedacht, de grote strijder tegen racisme blijkt zelf een onversneden racist. Als we Google moeten geloven. Of toch niet?
Wie de moeite neemt om het hele fragment te bekijken, heeft al snel door dat er iets heel anders aan de hand is. Het is namelijk in eerste instantie Joost Eerdmans die stelt dat hij begrip heeft voor werkgevers die ervoor kiezen om door vervelende persoonlijke ervaringen met werknemers uit bepaalde groepen die groepen dan maar als geheel uit te sluiten. Hij noemt dat gerechtvaardigd.
Simons spiegelt vervolgens de woorden van Eerdmans zonder dat hij daar zelf erg in heeft. Door aan te geven dat het haar persoonlijke ervaring is dat veel – onder andere in de politiek – misgaat als witte mannen de leiding hebben.
‘Hoe vreemd zou het zijn als ik voor zou stellen, per motie wellicht, om alle witte mannen op basis van de geleefde ervaringen te vervangen door mensen waar we die ervaring niet mee hebben?’
Val
Wat Simons feitelijk deed was een valletje opzetten om ervoor te zorgen dat Eerdmans zich uitspreekt tegen het buitensluiten van een hele groep op basis van het gedrag van individuen. En dat valletje werkte perfect, want Eerdmans sprong bijna uit zijn maatpak van verontwaardiging door het voorstel. In zijn handen wrijvend van genoegen sprak Eerdmans ‘dat nu het echte racisme boven tafel komt’.
Toen Simons vervolgens weer het woord nam, hoefde ze haar eigen strak afgemeten voorzet alleen maar in te koppen. Door simpel aan te geven dat het opvalt dat de heer Eerdmans haar voorstel een hele vervelende gedachte vindt en klaagt over racisme en discriminatie, maar kennelijk alleen als het gaat over mensen die dezelfde kleur hebben als hij.
Nu gaat het mij niet eens over de woorden van Simons en Eerdmans. Waar het wel om gaat is dat tot op de dag van vandaag mensen gretig verwijzen naar het internet om aan te geven dat de grote racismebestrijder Simons zelf racistisch is. En dat is ook niet zo gek, want de beelden waarin Simons haar voorstel doet worden letterlijk overal rondgepompt. Inclusief verontwaardigde teksten, maar uiteraard zonder de gehele woordenwisseling en zonder haar uitleg.
Hitler
De casus Simons is ook bepaald geen incident. Zo zijn er ook nogal wat mensen die beweren dat Jan Paternotte van D66 zijn collega Thierry Baudet een ‘racistische Hitler’ heeft genoemd. Ze presenteren daarvoor als bewijs een screenshot van een weblog waarop Paternotte te zien is in een radiostudio. In de kop bij de foto staat:
Jan Paternotte: Baudet is een racistische Hitler.
Jammer alleen dat die kop is bedacht door de auteur van het weblog en Paternotte die woorden nooit heeft uitgesproken. Je zou denken dat de goede verstaander al bij de combinatie racistisch en Hitler vraagtekens zou zetten bij de claim, maar kennelijk willen best veel mensen liever geloven wat ze willen geloven.
En zo zijn er talloze voorbeelden. Zo ging een video van een elektrische bus in Oostenrijk de wereld over omdat de bus werd opgeladen door een diesel-aggregaat. Uiteraard met smalende commentaren dat we weer eens werden besodemieterd met zijn allen en maatregelen om het milieu te ontlasten onzin zijn. In werkelijkheid was het een eenmalige test om te kijken hoe snel de bus opgeladen zou kunnen worden als het stroomnetwerk uit zou vallen.
Ander voorbeeld: een foto van de Oekraïense president Zelensky die trots een shirt laat zien van he nationale voetbalelftal met zijn naam erop en een groot hakenkruis. Leuk om de Russische stelling dat de inval in Oekraïne is bedoeld om nazi’s te verwijderen, maar gewoon het resultaat van een bewerkte foto. In werkelijkheid staat de naam van de president op het shirt en het nummer 95.
Bibliotheek
Het internet werd ooit omschreven als een oneindige bibliotheek waar alle informatie op terecht zou komen en mensen overal ter wereld toegang toe zouden hebben. Die bibliotheek is er inderdaad gekomen, maar het aanbod bestaat naast betrouwbare informatie ook uit allerlei valse schotschriften van mensen die het niet zo nauw nemen met de werkelijkheid. Het is immers een open bibliotheek waar iedereen zijn of haar boeken in de stellingen achter kan laten.
Iedereen kan daardoor vrijelijk online munitie vinden voor de eigen persoonlijke waarheid. Op zich is dat nog niet eens zo erg, een afgewogen mening vorm je immers als je een kwestie van meerdere kanten belicht, maar het is wel problematisch als mensen en situaties met knip- en plakwerk in een vals frame worden gezet en anderen dat weer voor zoete koek slikken.
In oorlogen sneuvelt de waarheid als eerste en in de huidige informatieoorlog is dat niet anders. Geloof dus niet altijd wat je leest en blijf kritisch. Dat wat gedrukt staat is niet altijd waar, ook al willen we het soms maar al te graag geloven.
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt me ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.