Voormalig raadsman Bram Moszkowicz mag zijn zwarte toga niet uit de kast halen. Dat heeft het Hof van Discipline deze week besloten. De acht jaar geleden uit het ambt gezette strafpleiter deed zelf een verzoek om terug te keren. Opvallend genoeg bestaat nog steeds het beeld dat Moszkowicz slechts een ‘slordige’ boekhouder was. Dat is niet zo.
Het zal denk ik niemand ontgaan zijn hoe de gewezen raadsman na zijn schrapping in 2012 reageerde. Moszkowicz wist met buitengewoon groot succes het beeld neer te zetten dat hij slechts een wat onhandige boekhouder was die hier en daar wat cijfertjes verkeerd had neergezet of helemaal niet had geregistreerd. Hij zei daar zelf (onder meer) het volgende over: ‘Ik heb geen smartphone, geen elektronische agenda, geen e-mailadres, ik weet niets van computers, en mijn afspraken hou ik bij via mijn secretaresse. Ik ben niet met mijn tijd meegegaan.’
Het beeld leverde zelfs mededogen op. Moet een topadvocaat nou zo hard gestraft worden omdat hij zijn ‘huishoudboekje’ niet op orde had?
Zelfs op 19 december 2019 liet de nieuwssite Nu.nl nog afdrukken dat Moszkowicz zijn werk moest neerleggen ‘omdat zijn administratie niet op orde was’.
Hoewel je het een man in het nauw zelf niet kwalijk kunt nemen, is de realiteit toch even wat anders. De schrapping van het tableau heeft namelijk ook te maken met de simpele constatering dat de raadsman in een aantal gevallen gewoon geen goede advocaat was (en niet eens zijn verplichte jaarlijkse opleidingspunten haalde). Toen er moest worden besloten over het al dan niet handhaven van de raadsman ging het namelijk niet alleen over de boekhouding. Meerdere ex-cliënten van Moszkowicz hadden klachten ingediend over hoe ze waren behandeld.
Klachten
De klachten lieten veelal dezelfde verwijten zien. Moszkowicz beloofde dat hij zelf op zitting aanwezig zou zijn, maar deed dat niet. Geld dat als voorschot contant werd overhandigd (tot duizenden euro’s) werd niet of nauwelijks verantwoord, de raadsman declareerde werkzaamheden die hij helemaal niet had verricht en betaalde ondanks toezeggingen te veel betaalde gelden niet terug. Ook verzuimde hij mensen te wijzen op het recht op gefinancierde rechtsbijstand.
Dit zijn nog vrij abstracte begrippen, dus laten we eens kijken hoe Moszkowicz omging met zijn klanten.
Een conclusie uit een tuchtvonnis in een zaak uit 2008 spreekt boekdelen over het gedrag van de voormalige topadvocaat (klager is de cliënt, verweerder is Bram Moszkowicz) :
‘Uit de door klager overgelegde urenstaat blijkt dat verweerder de behartiging van de belangen van klager grotendeels heeft overgelaten aan kantoorgenoten. Verweerder is slechts naar één zitting geweest en heeft niet of nauwelijks persoonlijk met klager gesproken. De pleitnota is door een kantoorgenoot van verweerder opgesteld en verweerder heeft nagelaten om een strafmaatverweer te voeren. Van verdere inhoudelijke betrokkenheid bij de zaak is niet gebleken. In totaal heeft het kantoor van verweerder blijkens de specificatie van 14 augustus 2012 gedurende bijna vier jaren 93,1 uren aan de zaak besteed, en slechts bijna 6 hiervan (waarvan de helft reistijd) zijn door verweerder besteed’.
Voor de duidelijkheid: de klager had bijna 40.000 euro betaald.
Maar er is meer:
In 2007 stond Bram Moszkowicz een cliënt bij in een strafzaak. Het voert hier wat te ver om in alle details te treden, maar omdat de raadsman zijn cliënt toen niet wees op de voor hem nadelige gevolgen van het intreden van de nieuwe voorwaardelijke invrijheidstelling, moest de man tachtig dagen langer in detentie zitten. Op 19 augustus 2015 besloot de rechtbank Amsterdam dan ook dat Moszkowicz ‘tekort was geschoten’ in zijn taak. Hij moest zijn voormalige cliënt een schadevergoeding betalen van tienduizend euro.
Nog een voorbeeld: anderhalf jaar na zijn schrapping moest de tuchtrechter opnieuw oordelen over Moszkowicz. Een cliënt (die van augustus 2010 tot en met mei 2013 bijstand had van Moszkowicz) betaalde een voorschot van 20.000 euro. Hij kreeg geen kwitantie voor het geld, kreeg niet te horen dat het uurtarief 500 euro zou zijn en kwam er (ondanks de belofte van Moszkowicz dat hij de zaak zelf zou doen) achter dat zijn zaak voornamelijk door kantoorgenoten werd gedaan. De raadsman kreeg (ondanks dat hij de toga op dat moment al niet meer aan mocht) een berisping. En dat was al de vijfde berisping na de schrapping.
Estelle Cruijff
Nog meer? Begin 2014 kreeg Moszkowicz een tik op de vingers vanwege de bijstand aan Estelle Cruijff. Ze kreeg torenhoge declaraties zonder duidelijke specificatie en zag ineens dat de raadsman honderden euro’s reiskosten rekende voor een paar kilometer reizen naar het Amstel Hotel. Ook sprak Bram zonder haar toestemming met RTL Boulevard en De Telegraaf, waarbij hij ook nog eens onzin verkocht.
De lijst met klachten is pijnlijk lang voor de topadvocaat. In 2011 ontvangt hij 5000 euro voor rechtsbijstand, maar hij neemt nooit contact op met de rechtzoekende. Uiteindelijk neemt een kantoorgenoot de zaak over.
Schrapping
De uiteindelijk beslissing van het Hof van Discipline (uitspraak in beroep na de uitspraak van de Raad van Discipline) in 2012 om Moszkowicz te schrappen liegt er dan ook niet om:
Het gaat in deze zaken om een heel scala van ernstige verwijten. Deze spelen zich af over een langere periode en zijn structureel. Mr. Moszkowicz heeft zich gedragen alsof de regelgeving niet voor hem bedoeld was. Hierdoor heeft hij voor alle advocaten geldende regels overtreden, geen verantwoording afgelegd en hebben zijn cliënten niet gekregen wat ze van hem mochten verwachten.
Het Hof ging ook bepaald niet met de botte bijl te werk en keek naar de belofte van de raadsman dat hij zijn leven zou beteren. Van die belofte was echter weinig terecht gekomen. Jaarstukken (over 2009, 2010 en 2011) waren er nog steeds niet en zelfs tijdens de behandeling van het hoger beroep had de raadsman nog steeds geen geld terugbetaald aan de mensen die hij financieel had gedupeerd.
Deze week besloot het Hof dat de raadsman nog steeds niet terug mag keren. Volgens het Hof heeft Moszkowicz ‘niet op overtuigende wijze laten zien dat hij zijn gedrag blijvend heeft veranderd en heeft hij daar geen overtuigende waarborgen voor gegeven’. Ook vindt het Hof dat ‘de huidige financieel onduidelijke positie van Moszkowicz van invloed kan zijn op zijn onafhankelijkheid’.
Het is helemaal niet aan mij om te bepalen of Moszkowicz terug mag als advocaat of niet. Ik heb daar verder ook geen mening over. Maar het is wel aan mij om op te schrijven dat de gewezen raadsman niet slechts een ‘slordige boekhouder’ was, maar een raadsman die zijn cliënten letterlijk benadeelde door er niet voor ze te zijn op de momenten dat ze hem nu juist heel erg nodig hadden.
Update: Moszkowicz laat via zijn advocaat aan het AD weten dat hij het niet nog een keer gaat proberen. ,,Ik trek mijn toga niet meer aan.”
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt me ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.