Wat doe je als je weet dat je gaat sterven? Als je er zelf bewust voor kiest? Omdat het leven zonder lucht uitzichtloos is?
Hans is 55 jaar en hij wil niet meer. Het is klaar.
Hij kan al jaren niet meer zelfstandig aan zuurstof komen. Zijn longen zijn finaal op. De blaasjes geknapt. Een machine naast zijn bed produceert zuivere zuurstof voor hem. Zijn grote vriend morfine zorgt ervoor dat hij de altijd aanwezige benauwdheid niet zo heftig voelt.
Ik ken Hans niet. Alleen van Twitter (@oogwerkdotnl). Zijn laatste tweets bezorgen je met gemak rillingen.
Hij kondigt online zijn eigen dood aan.
Ik ontmoet Hans op zijn laatste bewuste levensdag. Zijn vrouw zit naast zijn bed. In haar rolstoel.
Het is zondag. Morgen gaat het gebeuren. De opdracht aan de arts is duidelijk: Hans wil niet meer wakker worden.
Hij ligt zichtbaar kalm in zijn bed. Op de achtergrond het monotone geluid van een medische installatie. Een pomp brengt constant zuivere zuurstof via twee dunne draadjes naar zijn neus. Hij rookt een sigaretje en leegt een ampul morfine in zijn mond. Zijn grote vriend in de strijd tegen de beklemmende benauwdheid. Een vriend die hem straks ook zal helpen met zijn laatste wens.
De dood komt als een opluchting. Groeneweg leeft al jaren met een verstikkende benauwdheid als gevolg van een ernstige longaandoening. Zijn longblaasjes zijn kapot. Het is alsof je adem moet halen door een dun rietje met een knijper op je neus. Altijd. Of, zoals hij het zelf zegt: alsof twee grote klauwen je keel grijpen en heel hard drukken.
,,Ik vecht al tijden, maar dinsdag had ik het zo ontzettend moeilijk. Ik wist dat het definitief op was. Kon niets meer. Was al buiten adem na twee happen eten. Of als ik even anders ging liggen in bed. Vechten om een beetje lucht. Vroeger kon ik nog even naar mijn computer of naar de wc. Nu niet meer. Zo gaat het niet langer. Beter zal het niet worden. Voor een longtransplantatie ben ik lichamelijk te zwak. Ik heb er vrede mee.”
De mensen die een rol hebben gespeeld in zijn leven hebben inmiddels afscheid genomen. ,,Ik word in een diepe slaap gebracht met slaapmiddelen en morfine. Krijg geen voedsel en drinken meer. Wel zuurstof. Genoeg om het me niet te moeilijk te maken. De afspraak is duidelijk. Ze mogen me niet meer wakker maken. Ik hoop in de loop van de week te sterven.”
Wensen heeft hij niet meer. Ja, een stel nieuwe longen. Maar dat is onmogelijk. Hij slijt zijn laatste uren met zijn vrouw Anna (48). ,,Beetje kletsen. Lekker eten. Muziek luisteren. Een borreltje en een sigaretje. Het besef dat alles wat je doet de laatste keer is wordt steeds sterker. Ik geniet zo veel mogelijk.”
Over zijn dood is nagedacht. ,,Ik wil geen euthanasie. Dan komt een arts om elf uur met een spuitje. Zit je het ene moment aan de koffie en drukken ze je tien minuten later dood. Dat is me te snel, te direct, te klinisch. Bovendien zit Anna dan ineens met een dood lichaam.”
Groeneweg is een roker. Maar zijn ziekte heeft volgens hem een andere oorzaak. ,,Ik ben geboren in Vlaardingen. Dan zit je al in de industrie. Daarna ben ik naar Delfzijl gegaan, waar de chemische industrie in opkomst was. Heb mijn hele jeugd in de troep gezeten.”
Door Twitter gaat de dood van Groeneweg niet ongemerkt voorbij. Ergens voelt het ongemakkelijk om als vreemde de laatste loodjes online mee te maken.
Voor Hans ligt dat anders. ,,Ik ben begonnen met een weblog. Eerst om alles van me af te schrijven. Er kwamen echter veel mensen op af. Ik kon informatie over de ziekte delen. Mensen vinden dat prettig. Ik heb mensen leren kennen via Twitter. Ik ben open en de mensen waarderen dat. Voor mij zijn de reacties op Twitter een steun. Het is hartverwarmend. Ik ben eerlijk over de dood. Er is niets mis met doodgaan. Het hoort bij het leven.”
Groeneweg praat met zelfspot en humor over zijn naderende afscheid. Over een ding is hij echter duidelijk. ‘Als je me maar geen beterschap wenst’.
Terwijl Groeneweg praat, kijkt zijn vrouw Anna toe. Haar gezicht begint letterlijk te stralen als het gesprek over hun huwelijksdag gaat. ,,Ik zal hem missen, maar ik zie dat hij op is. Liefde is ook loslaten. Wat ik straks tegen hem zal zeggen?
‘Goeie reis, Hans.’
Als ik de woning van Hans verlaat, denk ik na over zijn woorden. Thuis pak ik een rietje en een knijper.
Na een halve minuut stop ik.
Ik snap het.
Heel mooi verhaal! Kippenvel!
Pingback: LEEF, VERDOMME! | Stoerboek
……………….. gepaste stilte. Indrukwekkend verhaal………………………………………..
Prachtig verhaal, mooi geschreven. Laat indruk achter…
Wat mooi dat jij dit hebt willen optekenen, Chris. Dit is een bijzondere ontmoeting geweest. Fijn dat jij er nog een laatste keer voor gezorgd hebt dat Hans’ verstikkende verhaal onder de aandacht komt en hem op deze gepaste wijze mooie bagage hebt meegegeven op zijn laatste reis! Chapeau…
Een indrukwekkend verhaal over een indrukwekkend mens die zijn verstikkende ervaring een aantal jaren met ons wilde delen.
Dank je wel Chris. Dank je voor het geven van een laatste podium voor Hans, een podium voor een monumentje.
Alles wat nu rest is stilte…….
Dank Chris. Zuiver, exact het gevoel, de sfeer en de persoonlijkheid.
Mooi. Jammer dat niet het hele stuk in de krant is geplaatst. Dat doet meer recht aan wie Hans is/was. Een kanjer.
Ik heb Hans Groeneweg vanaf het begin dat hij een blog schreef gevolgd, samen met andere COPD-ers. Zó herkenbaar, zijn hele proces. Tegelijk besef je dat dat ook wel eens jóuw einde zou kunnen zijn. Je schrijven Chris, kwam hard en intens binnen. Zoals het is en door betrokkenen – waarschijnlijk – wordt ervaren. Compliment voor je integere stuk. Een brok in de keel bij velen is wat je hebt veroorzaakt. Maar het is zoals het is…………de werkelijkheid.
Mooi verhaal. Integer en niet melodramatisch.
Naast iemand zitten en geduldig wachten hoe de dood nabij komt is een heel hevige ervaring die ik meerdere keren in mijn leven heb meegemaakt. Nog moeilijker is vervolgens voor de zaal te staan om iets over de overledende te vertellen. Dit alles op twitter zien is minstens even hevig ondanks dat ik je nooit echt gekend heb. Ik wens de nabestaanden veel sterkte toe met dit grote verlies.
Het onbeschrijfelijke goed beschreven Chris.
Prachtig neergezet Chris!
Zoals jij dat kan….
Ik volgde Hans ook al een tijd op twitter. Kon lekker met hem ouwehoeren over Delfzijl, Zappa… Ga hem echt missen!
Mooi geschreven, Chris! Doet hem echt recht!
………geen woorden voor eigenlijk, …maar ontroerend en zo is het echte leven, mooi, maar ook hard en met beide benen op de grond weer als je dit leest. Bedankt Chris.
Ik had onlangs de blog van Hans gelezen en ook het laatste stukje dat het te moeilijk werd…Dit stukje podium is hem gegund en het kon niet mooier verwoord worden.
De dood is een stuk van het leven en moet nu eenmaal door ieder van ons doorlopen worden. Het stuk voordien is niet voor allen gelijk en Voor iemand met deze ziekte is Hans een doorzetter geweest, ook al kon het niet anders, als je aan het leven vast hangt. Het loslaten is een moeilijk stuk. Ik wens Anna dan ook veel sterkte langst deze weg.
Hans een goeie reis.
Goed geschreven Chris, vooral dat rietje met die knijper, probeer het ook maar mensen, als dan eens iemand zegt “ik heb het zo benauwd” dan begrijp en voel je waar hij-zij het over heeft.
Hans is straks verlost!!
Anna heel veel sterkte voor de komende tijd.
hans, goede reis , …….. en doe de groeten aan onze Aukje !!!
voor Anna heel veel sterkte , je bent net als Hans een heel dapper mens !!
liefs marlies en Auke van der heide
kollum
Heel mooi geschreven, ik heb het genoegen gehad om Hans persoonlijk mee te maken, waar ik heel dankbaar voor ben.
(copd genootjes)
Mooi verhaal zonder poespas, gewoon zoals het is!
Voor alle nabestaanden sterkte….
Dit benadrukt voor mij eens te meer om mensen te respecteren in hun wens om dood te gaan, om nog waardig afscheid van het leven te nemen. Wie zijn wij, de mensen daar omheen, om hier een oordeel over uit te spreken, om hen deze beslissing te ontnemen. Nee, het dwingt alleen maar respect af en laat mij vol met gedachten achter. Ik hoop dat ik, als ik ooit in zo’n situatie terechtkom, de kracht en moed zal hebben om ook deze beslissing te nemen, met volle instemming van hen die mij lief zijn, en wetend dat verder lijden zinloos is, voor mij èn voor mijn dierbaren.
Vandaag heb ik, na al die tijd, nog eens enkele reacties hier gelezen en een aantal schrijfsels van Hans zelf, die op zijn blog, dat nog steeds actief is, staan. Ik kan niet echt zeggen dat ik regelmatig aan hem denk, maar “every now and than” popt hij op in mijn gedachten en realiseer ik me dat ik zijn stukjes zo graag las. Zijn humor, cynisme, klare kijk op de wereld en interessante schrijfstijl. Het was er altijd allemaal, en god, wat mis ik dat.
Wat prachtig rauw geschreven…
Heftig. Krijg er prikkende ogen van. En dat terwijl ik zelf in de lichtste fase van COPD zit. Ik hoop oprecht dat Hans gelukkig zal zijn en vrij waar hij nu is. Zijn verhalen hebben met laten beseffen dat het voor mijn persoon misschien nog niet te laat hoeft te zijn. Ik ben gestopt met roken door jou Hans en de verhalen van andere COPD-ers. Dank je wel. Wees gelukkig daar …
Wens geen emails