En weer valt het weldenkende deel van de natie over de roeptoeterende Thierry Baudet (FvD) heen. Ditmaal wegens een stuitende vergelijking met het leed van de Tweede Wereldoorlog. Terwijl Baudet kirrend van genot van ophef naar ophef stuitert en in het middelpunt van de controverse staat, vergeten we te snel dat hij slechts een gewillige marionet is van zijn eigen klapvee.
De afgelopen weken lijkt Baudet, die door de coronacrisis de onfrisse wind weer even in de zeilen heeft, snel te radicaliseren. Door te twitteren over een Madagaskarplan voor mensen met een migratieachtergrond, te suggereren dat de Amerikaanse president Joe Biden een pedofiel is en als klapstuk een smakeloze bevrijdingsposter te lanceren (in samenwerking met onder meer Willem Engel). Een poster waarin de tijdelijke en beperkte lockdown in Nederland vergeleken wordt met de absolute horror van de Tweede Wereldoorlog.
Mocht u het overigens niet weten: het Madagaskarplan was de prelude voor de genocide op de Joden.
Puber
De schaamteloze uitingen van Baudet lijken steeds meer op het werk van een gefrustreerde en naar aandacht hunkerende puber die met onzinnige en kwetsende provocaties zijn eigen onzekerheid probeert te overschreeuwen, maar vergis je niet; Baudet weet wat hij doet.
De politicus van Indische komaf volgt nauwgezet het draaiboek van populisme in het moderne medialandschap. Hij heeft goed gekeken naar het succesvolle pad naar de macht van Donald Trump. Een rancuneus pad vol laster, framing, complotten, smaad, inspelen op angsten, persoonlijke aanvallen, het kleineren van tegenstanders, kleingeestige xenofobe standpunten en de verslaving van moderne media aan een ‘ander geluid’.
Een route bovendien waarin extreemrechts nadrukkelijk als bondgenoot werd en wordt gezien, de talloze hondenfluitjes gieren je bij Baudet en zijn kameraden om de oren.
Radicalisering
Eerst maar eens een stukje terug in de tijd. De verdere (online) radicalisering van Baudet begon namelijk ruim een jaar geleden.
Op 17 april 2020 krijgt het landelijk hoofdbestuur van Forum voor Democratie een anonieme brief van leden van de jongerenbeweging.
Wij maken ons grote zorgen over JFVD-leden die al dan niet openlijk rechts-radicaal gedachtegoed aanhangen. Het gaat daarbij niet alleen om actieve leden, maar ook om leden die bepaalde ondersteunende- of bestuursfuncties hebben en in nauw contact staan met het landelijke bestuur van de JFVD. Het gaat om uitingen die overeenkomen met autoritaire, fascistische en/of nationaalsocialistische denkbeelden, inclusief antisemitisme, homofobie en racistisch imperialisme
Verwoestend
De verhalen over de extreemrechtse en antisemitische invloed binnen de partij volgen elkaar in 2020 snel op en Baudet ziet zijn partij, in 2019 nog de grootste bij de Provinciale Statenverkiezingen, volledig uiteenvallen.
Prominente leden (die de onzalige bruine boreale gedachten van weleer kennelijk prima vonden) stappen verontwaardigd op. De gepeilde zetels verdwijnen sneller dan een inbreker die ineens merkt dat hij in het huis van Badr Hari loopt.
Slechts een paar van de ooit door Maurice de Hond beloofde 26 zetels resteren in de peilingen en Baudet stapt zelf op als partijleider. Die met veel pathos gebrachte aftocht duurt echter niet lang. De man die verslaafd is aan de spotlights is snel weer op oorlogspad.
Op door de NOS gedraaide beelden is te zien dat hij de exponent van de radicaal rechtse vleugel, zijn tassendrager Freek Jansen, innig omhelst op het statige partijkantoor aan de Herengracht. Jansen schreef samen met Baudet de beroemde ‘Uil-van-Minerva’-speech, introduceerde Baudet bij de rechts-extremist Jared Taylor en haalt de leider van Schild & Vrienden, een racistische en antisemitische Vlaams-nationalistische beweging, naar een van de zomerscholen van Forum voor Democratie.
De goede verstaander weet dan al dat Baudet zonder de last van kritische leden zijn blinde en radicale getrouwen om zich heen heeft verzameld en nog harder – ongeremd door tegenmacht – op de populistische trommel gaat slaan.
Draaiboek
Vanaf dat moment wordt onder meer het draaiboek van Donald Trump nauwgezet gevolgd. Met de bij de VVD in ongenade gevallen Wybren van Haga heeft Baudet zelfs een onvermoeibare polder-QAnon tot zijn beschikking. Driftig en gewetenloos zwaaiend met nepnieuws en bizarre complotgedachten.
Voor de landelijke verkiezingen van 2021 wordt gebruik gemaakt van de oudste truc in het populistische arsenaal: de belofte van gouden bergen. Met Baudet aan de macht zou Nederland weer bevrijd worden van het juk van de coronamaatregelen. Een juk waar ondernemers in het land bijkans onder bezwijken, dus die simpele, onrealistische en gevaarlijke schijnbelofte gaat erin als zoete koek.
Zetels
Het levert Baudet ondanks de implosie van zijn partij (en met hulp van een restzetel) acht zetels op, grofweg een half miljoen Nederlanders. Het is verleidelijk om te stellen dat in ons land klaarblijkelijk een half miljoen mentaal uitgedaagde idioten wonen die geen enkele moeite hebben met bruinrechts gedachtegoed, aanhoudende online pesterijen, offline treiterspelletjes en bewuste acties om de volksgezondheid te schaden.
Maar zo simpel is het niet.
Onder de stemmers zitten wanhopige ondernemers, verwende yogamoeders, boze boeren en hoogopgeleiden die niet per definitie racistisch zijn of een voorkeur hebben voor fascistische denkbeelden. Ze zijn bezorgd over de invloed van de EU en migratie, komen op voor hun eigen vurig gewenste persoonlijke vrijheden, twijfelen aan nut en noodzaak van een multiculturele samenleving en zetten vraagtekens bij kostbare klimaatmaatregelen.
Fascisme
Allemaal zaken waar mensen terecht een mening of standpunt over kunnen hebben. De vraag is echter of die zorgen bij Baudet een passend en effectief antwoord vinden, aangezien hij net als Geert Wilders door zijn eigen stuitend onverantwoorde gedrag nooit door andere partijen en de meerderheid der gematigde mensen opgenomen zal worden.
Een grotere vraag is echter hoe de mensen die FvD stemmen kennelijk vergeten hoe akelig snel de partij doorbuigt naar een partij met fascistische kenmerken. Dat zijn grote woorden, maar laat het mij uitleggen.
Bij fascisme denken we al snel aan de Tweede Wereldoorlog. Aan de nazi’s. Maar het nazisme is een zeer radicale variant van het fascisme, een gruwelijke en uiteindelijk gemilitariseerde uitwas. Je hoeft beslist geen (neo)nazi te zijn om toch op een fascist te lijken.
Kenmerken
Wie objectief kijkt naar de kenmerken van het fascisme, kan niet anders dan concluderen dat Forum voor Democratie akelig dicht in de buurt komt.
Binnen het fascisme ligt de nadruk sterk op populistisch nationalisme: de overtuiging dat eigen volk, eigen identiteit en eigen land superieur is. Hierbij is de ander per definitie minderwaardig of zelfs erfelijk bepaald minder intelligent. Fascisten leunen sterk op het creëren van een vijandbeeld om eendracht binnen eigen gelederen te versterken. Wij tegen zij. Een rotsvaste interne loyaliteit gekoppeld aan een volledig ontbrekende externe loyaliteit.
De media, de wetenschap, de rechtspraak, universiteiten, linkse politici, vluchtelingen, allochtonen: ze worden steevast tot zondebok gemaakt. Ze zijn onlosmakelijk deel van ‘het probleem’, worden ook als zodanig bij voortduring neergezet én dienen letterlijk bestreden en vervangen te worden om de eigen gewenste en superieure identiteit te beschermen.
De nadruk binnen het systeem van fascistische gedachten ligt op het eerzame ‘eigen volk’ tegenover de ‘oikofobe’ elite. Fascisme heeft daarnaast een obsessie met het verleden, toen alles ‘beter’ was. Er dient dan ook dringend een wedergeboorte plaats te vinden. Moderne kunst (entartete kunst) en architectuur moeten worden verworpen, de traditionele man/vrouw-verhouding moet terug. De autochtone bevolking is de absolute norm, het allochtone deel een bedreiging waar een ‘oplossing’ voor moet worden bedacht.
Al dan niet in Madagaskar.
Wapens
Baudet een fascist noemen is net iets te makkelijk. Maar wie de kenmerken van het fascisme op zich in laat werken kan zich maar moeilijk aan de indruk onttrekken dat Baudet met dezelfde wapens (wij zijn naar het front geroepen) wenst te strijden en voor een deel dezelfde taal spreekt. Vergelijk maar eens de uitspraken van NSB-leider Anton Mussert in de jaren ’30 met beweringen van Baudet.
Zelfs in een recente reactie op de onsmakelijke bevrijdingsposter verwerkte Baudet een fascistisch kenmerk:
Al decennia politiseren onze tegenstanders de Oorlog om massale immigratie, Europese machtsfantasieën en moderne kunst te pushen.
Vergeet in dit licht bezien ook niet dat Baudet in 2017 in een lezing vluchtelingen en migranten als volgt typeerde: ‘kwaadwillende, agressieve elementen, die ons maatschappelijk lichaam in ongehoorde aantallen worden binnengeloodst’.
Wedergeboorte
Wie goed kijkt en leest ziet dat Baudet er zelf ook bepaald geen geheim van maakt. Hij stelt onomwonden ‘de partij van de wedergeboorte te zijn’ en wenst onbeschaamd een dominant blank Europa. Hij spreekt in het openbaar zijn angst uit voor homeopathische verdunning. Het is niet zo heel moeilijk om hier de paralellen te zien met de angst voor inmenging van Joodse bloed in het heilig gewaande Arische ras.
Daarbij zet Baudet bewust groepen tegen elkaar op (zij maken ons kapot), ondermijnt hij het vertrouwen in de democratie en de rechtsstaat en maakt hij andere partijen, de pers en de wetenschap verdacht met ondoordachte stellingen en niet zelden regelrecht nepnieuws of bizarre complotten.
Wellicht aardig om in herinnering te brengen; de massavernietiging van de Joden en andere minderheden (ook allemaal neergezet als ongewenste elementen…) dreef op nepnieuws en kwalijke complotgedachten. Wie een ander bij herhaling en onterecht in het frame van de grote en te bestrijden vijand zet, maakt – zeker in een crisis – de weg vrij voor een blinde opstand van haat.
Veenbrand
Het is de vraag of de huidige kiezers van Forum voor Democratie zich realiseren wat ze in stand houden. Baudet (‘bijna iedereen die ik ken is antisemiet’) vormt een zorgelijke veenbrand die voortdurend brandstof nodig heeft. Iedere like en retweet voor zijn abjecte provocaties en geflirt met extreemrechtse gedachten is olie op zijn vuur. De populistische volksmenner is een artiest die steeds wilder gaat dansen door de energie van een zaal vol uitgelaten fans. Baudet beweegt als zijn volgelingen aan de touwtjes trekken.
Hij is niets meer of minder dan een marionet van de ophef. Baudet moet steeds gekker doen om in het nieuws te komen en tegemoet te komen aan de extreme opvattingen en ongekende wraakzucht van een deel van zijn fans. U vraagt, hij draait. Zolang het applaus klinkt. Steeds vaker en ruimer over de grens van het betamelijke.
Begrijp mij goed.
Baudet is als persoon of politicus niet het probleem. Populisten zullen er altijd zijn. De mensen die hem in hun onvrede over een snel veranderende wereld kritiekloos weg laten komen met de meest abjecte idioterie zijn dat wel.
Wakker worden, mensen.
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.