Het is goed zo

Geplaatst op door

Het is 09.45 uur op vrijdag 13 december 2024. Op het aanrecht staat je laatste kop en schotel. De resten van een beschuitje en thee. Je zit in je blauwe stoel, een schim van wie je was. Je zegt dat je nerveus bent en ik zie je handen trillen als de GGD-arts een infuus aanbrengt in je rechterhand. Als de klok op tien springt, weten we allemaal stilzwijgend dat je allerlaatste uur in is gegaan.

Ook nu heb je geen rust in je immer malende hoofd.

Als de arts alle aanwezigen in de kamer sterkte wenst en de woning verlaat, sta je breekbaar op uit de stoel waar je al die jaren zat en kijk je om. Je vraagt met die kenmerkende droefheid in je ogen of ik nog iets wil zeggen.

Je vraagt die zo belangrijke vraag die je al zo vaak stelde: of  je het goed hebt gedaan.

Ik beaam dat volmondig en zeg dat ik van je hou. Iets wat ik niet vaak genoeg gezegd heb.

Je draait je langzaam om. Dan schuifel je naar de plek waar je de laatste jaren zoveel uren doorbracht. Overdag en in de nacht.

De slaapkamer.

De enige kamer waar de onverwoestbare pijn een heel klein beetje minder was. De kamer die zelfs in het aangezicht van de dood je toevluchtsoord was.

Of misschien wel: juist.

Angst

Het was al die tijd je allergrootste angst.

Precies zo worden als je moeder.

De vrouw die je trouw en liefdevol bezocht in klinieken waar niemand wil zijn. Plekken waar verwarde, dolende zielen wezenloos door lange gangen lopen. Zielen die intens worstelen met hun grootste vijand: zichzelf.

En zoals je godverdomme altijd zult zien: je werd precies zoals zij was. Omdat onze grootste angst altijd weerspiegelt wie we zijn.

De gedachten in je hoofd werden sterker en indringender. Tot je er geen weerstand meer aan kon bieden.

En je er genoeg van had.

De mensen die je lief hadden hebben het allemaal meerdere keren gehoord en zullen het allemaal beamen: er zat nooit een spoortje van twijfel in je steeds zachter wordende stem:

‘Dit is geen leven’

Tumor

In gedachten ga ik terug naar 13 augustus 2020.

Een bloedhete dag in de regio Amsterdam. Mijn nog jonge kinderen spelen uitgelaten in en rond een zwembad als mijn mobiele telefoon gaat en het nieuws komt.

Kanker. Tumor. Ruggenmerg.

Gebracht door een man die ratio als zijn levensmotto heeft, maar nu tussen de regels door gebroken klinkt. Een dwarslaesie in slow motion ontvouwt zich in je rug. Het verklaart de pijn die al jaren door je botten kruipt.

Als ik in het ziekenhuis ben en je kleine lijf breekbaar zie liggen in een veel te groot bed, hoor ik je verzuchten dat je toch een mooi leven hebt gehad.

Alsof je er op dat moment al vrede mee hebt.

Voor de artsen is het meteen duidelijk. Je moet met spoed geopereerd worden en een lange weg vol chemo volgt. Je ondergaat het allemaal en de chemo slaat aan. De botkanker verdwijnt naar de achtergrond, maar een nog veel groter gevaar dringt zich op.

Een gevaar dat om eerlijk te zijn altijd al sluimerend aanwezig was.

Depressie

Een verlammende depressie drukt alle levenslust uit je toch al kwetsbare zijn. Met de moed der wanhoop ga je weer een traject in. Een weg vol psychiaters, psychologen, ziekenhuizen en opname in klinieken.

De plek waar je echt niet wil zijn.

Je grootste angst is uitgekomen. Je bent je moeder geworden.

En niets helpt.

Therapie valt dood. Electroshocks vreten je kortetermijngeheugen aan, ketamine brengt geen verlichting. En ondertussen is er de lichamelijke pijn. Die altijd aanwezige pijn in je tengere lijf, die door je overgevoeligheid voor zware pijnstillers nooit te stillen is.

Duidelijkheid

In november 2024 valt het oordeel. Je bent uitbehandeld. Knappe koppen die van de menselijke geest hun beroep hebben gemaakt, weten het ook niet meer.

Of eigenlijk weten ze het maar al te goed. Er is niets meer wat ze voor je kunnen doen.

Met dat oordeel is voor jou duidelijk wat al die tijd eigenlijk al steeds duidelijker werd en was.

Dit is het einde.

Je wil niet meer.

Voor je kinderen en je liefhebbende man heb je het lang volgehouden, maar nu is het klaar. Want wat kan een mens in hemelsnaam nog aan? Wat als zelfs de kleinste stip op de horizon bruut weg is getrokken?

Wat rest er dan nog behalve een leven met nog meer lijden?

Met de dood die steeds luider klopt op de voordeur? En die klinkt als een verlossing?

Dapper

De deskundigen twijfelen niet. Het inmiddels lijvige medische dossier laat ook geen enkele aarzeling toe. Er is geen enkel loket waar je nog aan kunt kloppen. Waar je nog aan wil kloppen.

Je huisarts geeft dapper aan het laatste zetje te willen geven. Een keuze die moed vergt. En een groot en niet te onderschatten gevoel voor verantwoordelijkheid.

Er is geen laatste wens. Helemaal niets.

Niet nog een keer je favoriete eten, geen uitstapjes naar de zee of een andere mooie locatie. Geen laatste reis. Je wil niet meer wachten, zelfs een dag duurt al te lang. Je verlangt naar de rust die je al zo lang moet missen.

Een einde aan de pijn die in alle facetten je leven beheerst. Zowel je lichaam als je hoofd hebben je in de steek gelaten.

Je bent er klaar voor. Als je er ooit klaar voor kunt zijn.

Afscheid

Om kwart voor elf in de ochtend op 13 december nemen we afscheid van je in de slaapkamer. Je ligt diep verscholen onder de dekens. Alsof je er al niet meer wil zijn. Alsof je deed wat je zo vaak in je leven deed: jezelf wegcijferen voor een ander.

Ik pak met een brok in mijn keel je breekbare hand, buig mij voorover en geef je twee zoenen op je wangen.

Omdat er geen woorden zijn voor een dergelijk afscheid, wens ik je onbeholpen maar heel erg gemeend een prettige reis, benadruk nogmaals dat je het goed hebt gedaan en steek mijn duim op.

Het is de allerlaatste keer dat ik je in levende lijve zie.

Als de huisartsen er klaar voor zijn, lig je nog steeds in je bed. Er hoeft niet meer gesproken te worden, alles is al gezegd. Als de eerste vloeistof je aderen binnenstroomt, val je al snel in een diepe slaap.

De tweede vloeistof legt al je spieren lam. Ook je hartspier. Je zucht en het lijkt even alsof je sterke hart tegensputtert.

Dan staat alles stil.

Rust

Om kwart over elf die ochtend constateert de schouwarts een niet natuurlijke dood. Tijdens het wachten op de mensen van het uitvaartcentrum kijk ik nog even naar je. Naar je steeds grijzer wordende huid. Je handen die roerloos op de dekens rusten.

De handen die  eindelijk de rust hebben gevonden.

Je hebt het lichaam dat je zo ontzettend veel pijn gaf voorgoed verlaten. Je immer onrustige geest is tot rust gekomen.

Je blauwe stoel in de woonkamer is leeg en zal nooit meer gevuld worden met je aanwezigheid.

Een kamer waar je liefde en geluk trof. Maar ook doffe ellende en pijn. Veel pijn. Waar je mensen die je intens liefhad en alles voor deed zag komen en gaan.

De kamer waar je lust tot leven steeds sneller uit het zicht verdween. De ruimte waar je huilde van het lachen en jankte om de pijn. Waar je thuis was en gelukkig, maar ook waar je de wanhoop niet langer de baas kon.

Waar het levenslicht verdween.

Koud

Als de lieve medewerkers van het uitvaartcentrum je dode en koude lichaam uit bed halen en op een brancard leggen, vragen ze beleefd en tactvol of ze het zeil boven je hoofd mogen sluiten. Een vraag die meer doet dan je zou denken.

Het mag. Het is goed zo. Het is voorbij.

Je gaat voor de laatste keer in de lift naar beneden. Op weg naar de rouwwagen. Voor je laatste rit. De chauffeur gaat achter het stuur zitten en de begeleider loopt op het parkeerterrein langzaam en statig voor de lijkwagen uit.

Symboliek die op papier nergens over lijkt te gaan, maar in de praktijk getuigt van respect en waarde.

Een eenvoudig gebaar, maar zo enorm veelzeggend.

Ik zie hoe een gebroken man zijn trotse hoofd buigt bij het aangezicht van je laatste reis. In zijn armen de afbeelding van een vrouw die het grootste gedeelte van zijn leven de zijne was.

Als de mensen van het uitvaartcentrum bij de openbare weg zijn, verdwijnt zij uit het zicht, De lege huls is weg, maar zij blijft voor altijd in het geheugen van velen.

Je hebt eindelijk de rust gevonden waar je zo naar verlangde en waar je zo ontzettend dapper zelf voor koos. Waar je zo ontzettend aan toe was.

De onstilbare pijn in alle facetten is voor jou eindelijk weg. Voorgoed.

Het is goed zo.

Bedankt voor alles.

Waardeer dit artikel!!

Normaal gesproken gaan donaties voor mijn verhalen naar de schrijver. Omdat ik ook moet leven. Maar nu niet. Wie dat wil kan een donatie achterlaten om zo het KWF kankerbestrijding te steunen. Alle donaties zullen doorgestort worden naar het KWF.

Mijn gekozen donatie € -

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Delen

91 reacties

  3. Je hebt al veel nare, indrukwekkende verhalen geschreven.
    Maar dit, dit is misschien wel je meest indrukwekkende.

    Je moeder heeft het goed gedaan,
    jij hebt het goed gedaan,
    jullie omgeving heeft het goed gedaan.

    Heel veel sterkte.

  5. Met tranen in m’n ogen lees ik dit verhaal, verdriet om mijn eigen ouders die ik moet missen. Heel veel sterkte Chris!

  6. Mooi omschreven Chris, en heel veel sterkte. Het is goed zo, maar het blijft moeilijk voor de achterblijvers. En het verdriet slijt, maar het gemis wordt groter. Dat merk ik zelf bijna 6 jaar na het afscheid van mijn vader.
    Ik wens jullie allemaal sterkte.
    Liefs, Willeke

  7. Chris, destijds meldde je waardoor je moeder was getroffen – en de herkenning was voor mij genoeg om dat nooit te vergeten. Ik speurde af en toe in je berichten om te zien hoe ‘t haar ging, want juist als je een bepaalde ziekte kent, wil je dat iedereen daarvan herstelt. Maar zo zit de wereld niet in elkaar: geen kansberekening, slechts het noodlot.
    Diep respect voor hoe je ook hier afscheid van haar neemt; dat verhaal moet al tijdens in je hoofd en hart zijn gegroeid.
    Ik wens je veel sterkte, ook voor jouw en je moeder’s dierbaren.

  8. Gecondoleerd Chris, wat een heftig maar indrukwekkend mooi afscheid geschreven voor je moeder.

  10. ‘En zoals je godverdomme altijd zult zien: je werd precies zoals zij was. Omdat onze grootste angst altijd weerspiegelt wie we zijn.’

    Voor jou woorden van Mandela: ‘That the driving force behind what you do, say and think would be influenced by hope and optimism rather than fear and negativity’.
    Hoe moeilijk dit soms ook is.

  12. Wat een emotioneel, mooi geschreven stuk. Ik voel heel erg met je mee. De tranen staan in mijn ogen. Heel veel sterkte, Chris. Het is goed zo.

  13. Recht uit je hart en en recht in onze harten, Chris… je hebt een mens hier recht gedaan. Heel veel sterkte .

  15. Beste Chris,

    Van harte gecondoleerd. Een zwaar, respectvol, liefdevol en mooi verhaal. En zeer herkenbaar. Niet meer aanwezig, maar de liefde blijft.

    Veel dank daarvoor.

  18. Gecondoleerd, wat een prachtig eerbetoon aan je moeder en aan jullie band.

  19. Wat een mooi emotioneel verhaal. Ben er van onder de indruk. Gecondoleerd en heel veel sterkte.

  23. Krachtig en ontroerend geschreven. Mooi om via jou aan het KWF te doneren.
    Sterkte

  24. Je woorden raken diep. Dat deed het beeld ook al enkele dagen terug. Heel veel sterkte, kracht, liefde en warmte wens ik je toe.

  25. Prachtig verwoord. Spreekt veel liefde en empathie uit je verhaal. Ze heeft het goed gedaan.
    Heel veel sterkte de komende tijd.

  26. De tranen biggelen over mijn wangen. Wat heb je weer een prachtig stuk geschreven. En natuurlijk gedoneerd

  29. Heel veel sterkte. Gecondoleerd. En diep respect voor hoe je deze prachtige tekst hebt geschreven.

  31. Mooi en liefdevol beschreven Chris. Gecondoleerd en sterkte met het verlies. Slechts herinneringen blijven maar omarm die!

  33. Mooi verwoord, het verdriet, het afscheid en wat achterblijft. Sterkte, hou de mooiste herinneringen heel dichtbij.

  34. raakte mij diep…heel herkenbaar, maar zo mooi onder woorden gebracht…veel sterkte

  35. Wow, wat een trieste geschiedenis en o zo mooi verwoord door jou..
    Wens je sterkte!

  37. Een mooi geschreven, betrokken, authentiek en herkenbaar verhaal. Zoals sterven door euthanasie bij ondraaglijk lijden hoort te gaan. Waaruit het lijden ook bestaat. En gelukkig vaak ook zo gaat in ons land.

  39. Wat een intens ontroerende ode aan je moeder, ik werd er diep door geraakt. De rust die je moeder gevonden heeft en de pijn die verdwenen is zullen een troost voor je zijn in het verwerken van het verlies van en verdriet om haar. Gecondoleerd en heel veel sterkte Chris.

  40. Het is goed zo. Ze heeft haar rust. Voor jullie komt nu het gemis. Maar ook alle mooie herinneringen. Sterkte.

  42. “Het is goed zo” Haar lijdensweg is ten einde.

    Dank je Chris, voor dit ontroerend en prachtig geschreven verhaal.
    Je hebt jouw moeder (met jouw woorden) een waardig afscheid gegeven.

    Gecondoleerd en sterkte de komende tijd.
    Pas op jezelf en ook op je vader.

  43. Wat een práchtige weergave van je pijnlijke verlies. Je hebt jezelf hiermee echt overtroffen wat mij betreft. Hulde. En sterkte met het gemis.

  48. Allereerst gecondoleerd.
    Wat een prachtig, herkenbaar stuk heb je geschreven, mijn moeder ‘mocht’ eind juli haar getergde lichaam verlaten. Zoals gezegd, je stukken zijn altijd goed, maar deze is geweldig. Alle sterkte voor jullie om het verlies te dragen en de mooie herinneringen te (gaan) omarmen.

  50. Tjesus Chris, wat weet jij ook hier op onnavolgbare wijze woorden te geven aan wat “goed zo” is en tegelijkertijd zó intens verdrietig.

    De foto van haar blauwe stoel, het glas en de bril op de tafel ervoor, het beschreven beeld van de trillende handen… al die elementen, verweven in dit o zo persoonlijke, beschouwelijke verhaal raken me tot diep in mijn hart.

    Gecondoleerd, Chris. Veel liefs en sterkte wens ik jou, je vader en alle andere dierbare achterblijvers voor nu en de komende tijd.

    Mijn glas hef ik vanavond op jullie… de rest van de fles op wijlen jouw moedige moeder.

  51. Beste Chris,

    Je hebt met dit stuk een onvergetelijk, aangrijpend portret geschreven dat zowel intiem als universeel aanvoelt. Het is een ode aan liefde, pijn, en de moed om los te laten. Een tekst die nazindert bij mij en ook zo herkenbaar is.
    Gecondoleerd en veel sterkte.

  53. Gecondoleerd en heel veel sterkte. Wat een mooi, ontroerend en respectvol verhaal. Dankjewel voor het delen.

  54. Wat mooi en met zoveel liefde verwoord.
    Heel veel sterkte Chris en familie.
    Vanzelfsprekend ook gedoneerd.

  55. Mooi geschreven, Chris. Het bracht mij even terug naar juni 2018, toen mijn moeder besloot tot hetzelfde dappere besluit. We zaten destijds met de familie zelfs rond half elf nog even allemaal aan de champagne, want zo wilde zij het beëindigen. En inderdaad, zoals jij het ook hierboven beschrijft, het was goed. Mooi zelfs.
    Gecondoleerd en heel veel sterkte voor jou, je vader en jullie dierbaren.

  57. Wat een ontroerend verhaal Chris. Ik hoop dat het schrijven je helpt in de verwerking. Heel veel sterkte voor jou en je familie.

  58. Beste Chris,
    Gecondoleerd met het verlies van je vader. Wij namen dit jaar ook afscheid van ons pap en herken veel in wat je beschrijft.
    Veel sterkte komende tijd.

  62. Een enorm ontroerend verhaal, heel liefdevol. Enorm veel sterkte gewenst Chris

  64. Enorm veel sterkte Chris, geen woorden, wel diep mededogen al zegt ook dat minder dan ik bedoel.

    Liefs, Carolien

  65. Chris, wat mooi omschreven en wat een waardig afscheid.
    Veel sterkte met het verwerken van het verlies en het gemis.

    Een donatie voor het KWF is meer dan terecht (gedaan).

  67. Jeetje Chris…
    Prachtig opgeschreven. Gecondoleerd en heel veel sterkte.

  70. Raakt me diep. Zelf net mijn vriendin 2 maanden geleden onverwachts verloren. Je gevoel herken je niet van jezelf. Kop vol watten en toch ga je door, omdat ze zou willen dat je doorgaat. Het grijs wordt wat minder, we komen er wel. Heel veel sterkte de aankomende tijd voor jou en je dierbaren.

  71. Je hebt jezelf overtroffen met deze weerspiegeling. Heel veel sterkte Chris!

  73. Wat een prachtig eervol betoog over je moeder.
    Dankjewel en heel veel sterkte gewenst

  74. Erg indrukwekkend en indringend verhaal Chris.
    Gecondoleerd en heel veel sterkte gewenst.

  75. Wat een prachtig en doorleefd verhaal. Mijn oprechte deelneming.

    Het getuigt van groot inzicht en grote kracht om werkelijk te kunnen zeggen: het is goed

    Ik wens je licht, warmte en verbondenheid in deze donkere dagen.

  77. Jeetje Chris, wat een ontroerend mooi verhaal over de lijdensweg van jouw moeder en de liefde voor haar.
    Gecondoleerd met jullie verlies en heel veel sterkte om dit te verwerken.

  80. Dank je Chris

    Wat een mooi en aangrijpend verhaal zeg, alsof ik er zelf bij was.
    Ik wens jullie heel veel sterkte toe.

  81. dank voor je verhaal, Chris.
    Ik kon het niet in één keer uitlezen.
    Zoveel emoties.

    Wat een sterke moeder!
    De herinneringen blijven.

  83. Los laten is houden van..

    Wat een prachtig verhaal, de liefde spat er vanaf. Hier bijna dezelfde weg mee gemaakt met mijn vader. Ik vind het ontzettend dapper, want ga er maar eens aan staan om deze keuze te maken in het bijzijn van je geliefde….. Ik heb daar veel bewondering en respect voor. Ik zal je niet lastig vallen met mijn persoonlijke verhaal al zou je 99% herkennen.
    Ik wens je heel veel sterkte met dit grote verlies.

  84. Wat sterk geschreven, het schrijven verlicht de pijn , mooi dat je dit met ons wilt delen.
    Heel veel sterkte Chris en je familie.

  85. Beste Chris,
    Mooi beschreven, wat een sterke vrouw ook intens verdrietig voor de achterblijvers.
    Gecondoleerd. Heel veel sterkte voor u en uw familie.

  87. Gecondoleerd Chris met het overlijden van de moeder. Wat een liefdevol en ontroerend verhaal heb je over haar geschreven.

  90. Toen mijn lieve 80-jarige moeder stierf, nu 17,7 jaar geleden, vond ik dat toch ook een heel ding. Wat hielp, was dat mijn bazin zei “Mijn moeder is nu 30 jaar dood. Er is geen dag voorbij gegaan dat ik niet aan haar denk”.

    Je wordt toch lid van een soort club: van hen die hun moeder verloren zijn. Dat is op zich niet dramatisch, want als het leven loopt zoals het loopt, zoals je zou willen dat het loopt, dan gáát je lieve moeder dus vóór jou. En verdriet mag er zijn. Net zoals herinnering. En verlangen naar (ook) mooie tijden.

    Beste Chris, ik condoleer je met het verlies. Houd de dingen in ere die je trots maakten op je moeder. Het beste medicijn tegen het verdriet.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *