Deze coronacrisis doet wat met een mens. Dit lijkt een verhaal over een Surinaams/Nederlandse kok (39) die in Gent een restaurant runt, vanuit Suriname naar Frans-Guyana vertrok en naar Parijs vloog om daar voor 900 euro een taxi te nemen naar Amsterdam. Maar eigenlijk gaat het over hoe mensen denken en handelen.
Om meteen maar even met de deur in huis te vallen. Dit is een heel raar verhaal. Met name omdat ik het even anders doe dan anders. Sta mij toe om kriskras door het artikel en de tijd te manoeuvreren en u aanwijzingen te geven, later zal hopelijk wel duidelijk worden waarom dat iets zegt over ons denkgedrag.
Mocht u het einde niet halen, even goede vrienden.
Amsterdam
We beginnen deze bijzondere reis in Amsterdam. Wat gek is, want eigenlijk ligt het begin van dit spannende, maar ook trieste verhaal vermoedelijk in Suriname.
Op 17 maart 2020 ziet de politie een Franse taxi rijden in de buurt van Amsterdam. In het proces-verbaal valt te lezen dat de taxi vreemd ‘manoeuvreerde’ en dat het leek alsof de passagier achterin de wagen lag te slapen. Het was in ieder geval duidelijk dat de passagier niet omhoog kwam toen de politie in zicht was.
Verdacht, dacht de politie. En dus werd de taxi aan de kant gezet. In de auto zat een taxichauffeur (dat was geen verrassing), op de teller stond een bedrag van 900 euro en op de achterbank zat (inmiddels) een zwetende en nerveuze man met roots in Suriname, een geschiedenis in Nederland en een restaurant in Gent.
De inmiddels weer ‘wakkere’ man gaf zijn naam op en de verbalisanten zagen in hun interne systeem dat er ‘mutaties’ waren. In normaal Nederlands: in het systeem dook op dat de beste man mogelijk eerder in contact was geweest met de politie. Voor drugsdelicten.
Doorzoeking
Nu zult u wellicht denken; waarom toch al die details?
Nou, de politie mag iemand best staande houden, maar voor een grondige doorzoeking (in dit geval in een kofferbak van een taxi) moet er iets meer aan de hand zijn. Wat de politie betreft was er ook meer aan de hand. Helemaal omdat de voorheen ‘slapende’ man zelf aangaf dat ze alles wel mochten doorzoeken.
Althans: zo noteerden de twee agenten ‘onafhankelijk’ van elkaar dat. De verdachte op zijn beurt zei naar eigen zeggen dat ze alleen in zijn rugzak mochten kijken.
Lang verhaal kort: de politie trof in de rugzak van de verdachte niets aan, maar in de achterbak van de taxi was het raak. Daar lag een rolkoffer met 4,7 kilo cocaïne. De Belgische man met roots in Suriname en een geschiedenis in Nederland werd aangehouden en overgebracht naar een bureau.
Als de politie al dacht een geharde crimineel te hebben gevangen, dan kwamen ze toch ietwat bedrogen uit. Zo leek het. Want de verdachte gaf in het verhoor ruiterlijk toe inderdaad coke gesmokkeld te hebben. Hij vertelde dat hij in een ver verleden vanuit Suriname naar Nederland was gekomen en later besloot om in België een restaurant te beginnen.
Door de coronacrisis dreigde dat bedrijf om te vallen en in zijn wanhoop reisde hij vanuit Antwerpen naar een hotel in Parijs, waar hij zich naar eigen zeggen liet verleiden om cocaïne te smokkelen.
Hij kreeg van ‘iemand’ de drugs, liet zich door een Franse taxichauffeur naar Amsterdam rijden en werd daar al ‘slapend’ aangehouden. Dat was zijn verhaal. Voor 15.000 euro wilde hij de gok wel wagen, het was allemaal niet ‘zijn wereld’ en van forse straffen in Nederland voor cokesmokkel had hij ook al niet gehoord.
Bovendien: als hij het niet had gedaan, dan was alles wat hij ooit opgebouwd had verloren. Ik heb er spijt van, het was een wanhoopsdaad, te kwetsbaar geworden door de crisis. Ik zal het nooit meer doen.
Structuur
Laten we dit verhaal op dit punt eens even iets beter structuren voor u als lezer. Wat nu volgt is een reconstructie, ontsproten uit mijn eigen brein (but based on a true story, want ik was natuurlijk niet bij het verhoor, maar wel in de rechtszaal).
(U bent nu in de verhoorkamer, met twee verhoorders en een verdachte, rechercheur 1 spreekt)
‘Ik snap je beter dan je denkt, beste verdachte. Relax maar even. Dit alles moet ook wel zwaar zijn voor jou. Hoe verklaar je eigenlijk de plakbandresten op je benen? Zaten die ook niet op de pakketten cocaïne in de koffer? Heb je die resten eigenlijk wel op je benen als je iets vervoert met een koffer?
Of is er meer aan de hand? Want, beste verdachte, hoe kan het dat er een door Google verzonden weerbericht uit Frans-Guyana op je tablet staat? Ben je heel misschien niet vanuit Suriname overgestoken naar Frans-Guyana om daar met kilo’s coke aan je been het vliegtuig te pakken naar Parijs? Omdat je weet dat de controles in het land waar je op het vliegtuig stapte niet zo heel streng zijn? En heb je in Parijs de beenpakketjes niet in een koffer geduwd om vervolgens een lange vermoeiend rit van 900 euro te maken naar Amsterdam?’
(Rechercheur 2 neemt het gesprek over)
‘Gast, doe ff normaal. Ik ben er nu wel klaar mee. Je hebt gewoon een andere route genomen. Je bent al jaren bezig met drugssmokkel. Je bent geen wanhopige, hard werkende, naïeve kok die in paniek op zoek was naar een manier om zijn bedrijf te redden. Maak dat je moeder wijs, man. Daarom was je ook zo aan het zweten. Je was enorm bang voor de grote baas die je wat aan zou doen als je de coke niet bij hem kreeg. Denk je dat wij gek zijn?’
(U bent nu weer terug in de rechtszaal)
Rechter tegen verdachte: ‘Je zou kunnen denken dat u uit Suriname bent gekomen. U zegt Parijs. Stel dat het zo zou zijn dat u bent gevlogen van Frans-Guyana met de plakken cocaïne om uw benen’
Verdachte: ‘Dat is niet zo. Ik probeerde de plakken in het hotel in Parijs aan mijn benen te doen. Maar ze bleven niet plakken, dus ik heb ze in de koffer gedaan’
Rechter: ‘Ik hou het u maar voor’
Hoewel de recherche het onderzoek (in overleg met de politie) heeft gedraaid, is het aan de officier om een straf te eisen. En dat deed ze dan ook. Wat de officier betreft moet de restauranthouder uit Gent 38 maanden de bak in, waarvan 8 maanden voorwaardelijk. Omdat coke in Amsterdam nu eenmaal voor vreselijke taferelen zorgt. Schietpartijen, ellende, niets ontziende criminelen die elkaar doodschieten en soms een onschuldige derde.
Of: zoals de officier het met gevoel voor understatement (of gloeiende naïviteit) vertelde: ‘Cokehandel maakt de samenleving een stukje onveiliger’
Coronacrisis
Wat de officier betreft was de verdachte waarschijnlijk toch wel een wanhopige restauranthouder. Of misschien ook wel niet, maar dat kon ze allemaal niet bewijzen. Ze wilde gezien de coronacrisis, waarin mensen zich makkelijker laten verleiden door de economische rampspoed, ook wel afwijken van de richtlijn met betrekking tot de smokkel van 4,7 kilo coke.
Die richtlijn staat namelijk op 38 maanden, dus ze gaf voor de wanhoop van de verdachte een korting van acht maanden. De verdachte had bovendien een stok achter de deur nodig. Echter: de richtlijn moest van de officier wel in de buurt blijven van die 38 maanden, want de verdachte had natuurlijk ‘antecedenten’.
Het kan zijn dat u dit verhaal wat verwarrend vindt. Ik ook. En de raadsman van de verdachte vond het ook wat verwarrend. Dat zit zo:
(We staan nu achter de advocaat)
‘Hoe kan het, beste officier, dat u in de buurt van de richtlijn gaat zitten, terwijl u helemaal geen antecedenten (strafblad) heeft van de verdachte, maar alleen politiemutaties? U weet ook dat een mutatie nog helemaal niet wil zeggen dat er vervolging heeft plaatsgevonden. Bovendien weten wij helemaal niet wat dat voor mutaties zijn.
Waar ging dat om? Blowen? Niet bepaald een wettelijk 100% geankerde reden om een hele taxi te doorzoeken en ook al niet om zo dicht tegen de maximale richtlijn qua strafeis te gaan zitten. En dan nog eens wat. Hoezo strafkorting? Als mijn cliënt 38 waarvan 8 krijgt, dan krijgt hij dus wettelijk helemaal geen voorwaardelijke invrijheidstelling en is hij beter af met een straf van 38 maanden, want dan gaat er onder gunstige voorwaarden dus wel een derde van de straf af’
Het antwoord van de officier was ook al verwarrend. Ze ging staan en zei inderdaad dat waar ze registraties/antecedenten bedoelde, ze mutaties had moeten zeggen. Bovendien moest ze nog maar eens bekijken hoe dat nou precies rekentechnisch zat met die voorwaardelijke invrijheidstelling.
Bent u er nog, beste lezer? Mooi, want we gaan afronden.
Aan het einde van de rechtszaak vertelde de verdachte aan de rechters dat hij jarig was op de dag van de uitspraak en dat hij ‘het’ niet meer zou doen. Ik verliet de zaal en terwijl de rechtszaak nog moest landen in mijn hoofd, doken er bij mij wat vragen op.
Wie is de verdachte eigenlijk? En wat zou hij dan niet meer doen? In zijn wanhoop een domme keuze maken? Of onderdeel zijn van een grote organisatie? En was die verkeerscontrole door de politie wel een gewone verkeerscontrole? Of hadden ze hier of elders op de wereld de verdachte al eerder in gaten en onder de tap? En hoe liep het eigenlijk af met de vondst van een adres in Amsterdam in de Waze-app (Waze is een gratis gps-navigatieapplicatie) van de Franse taxichauffeur?
Verwarrend
Allemaal vragen en ik heb er nog veel meer. Ligt dat aan de rechtbankverslaggever? Ongetwijfeld. Ik heb net als andere mensen een verleden en een heden en dat heeft mij gemaakt tot wie ik nu ben. Soms met een eng scherpe focus, soms diep verzonken in gedachten. Soms ben ik een journalist, soms veel meer een schrijver.
Maar het zegt ook iets over het gegeven dat maar heel weinig zeker is in het leven. Wie kun je op zijn of haar woord vertrouwen? De politie? De recherche? Een officier van justitie? De verdachte? Zijn advocaat? Straks de rechters als ze op 9 juni hun vonnis uitspreken?
Of hebben ze misschien allemaal wel ergens een klein beetje (of een heleboel) een reden om de waarheid iets (of heel veel) te buigen? Om dingen net even opzij te schuiven zodat het uit het zicht is? Om iets wel te zien, maar niet te bekijken?
Is de werkelijkheid misschien nog wel veel banaler? Zien we door onze eigen angsten en stress soms dingen die er niet zijn? Of die er wel zijn, maar door ons verkeerd worden geïnterpreteerd? Op basis van onze vooroordelen, onze eigen gemoedsrust, onze eigen angsten en gevoeligheid?
Combinatie
Of is het misschien allemaal een combinatie van deze factoren? Is het wellicht allemaal gewoon uiteindelijk aan alle kanten mensenwerk? Waardoor mensen dingen zeggen die ze helemaal niet bedoelen?
Ik weet niet of u iets heeft aan dit verhaal. Maar ik weet inmiddels wel dat bijna niets is wat het lijkt.
Wen er maar aan. Of sluit je er tijdelijk voor af.
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.