Het is mij al langer een doorn in het oog: crowdfundbedrijven die kritiekloos mensen geld in laten zamelen om de rechtsstaat te ondermijnen. Van het bij elkaar bedelen van dwangsommen tot het schooien om boetebedragen. Het wordt tijd dat dergelijke bedrijven eens hun verantwoordelijkheid nemen. Ze faciliteren namelijk strafbaar gedrag.
We kennen inmiddels een lange reeks aan inzamelingsactie na een opgelegde straf of schadevergoeding. Van luikjesmaker Sander van Dam tot de Belgische YouTuber Acid. Minder bekend zijn letterlijke online smeekbedes van pedojagers om hun illegale activiteiten te steunen.
De directe aanleiding voor dit verhaal is echter een crowdfund-actie van de veroordeelde nepjurist Youri Plate uit Schinveld. Deze beruchte autonoom uit het zuiden van het land misbruikt al geruime tijd kwetsbare en goedgelovige mensen door ze te laten betalen voor advies waar ze alleen maar verder door in de problemen komen.
Ik ben zelf actief in chatgroepen rond Plate en geloof mij: de gevolgen zijn verwoestend.
Treurig
De plaat van Plate is even fantasievol als treurig. Volgens de nepjurist zijn autoriteit helemaal niet bevoegd. Daarom zou niemand boetes, belastingen, huur, zorgpremie en dergelijke hoeven te betalen en ook niet hoeven te luisteren naar rechterlijke vonnissen. Het resultaat van deze aperte onzin laat zich raden, zijn veelal kwetsbare volgelingen laten rekeningen dicht of sturen ze terug en storten zich steeds dieper in de ellende.
Hun auto’ s worden in beslag genomen, er wordt beslag gelegd op hun loon, ze worden afgesloten van stroom en uiteindelijk letterlijk onder begeleiding van de politie uit hun huis gezet.
En daar sta je dan: dakloos en bedolven onder immer uitdijende schulden. Met dank aan een man die onzin verkoopt alsof hij een geschenk van God is aan mensen in nood. En dat terwijl de rechtspraak in meerdere vonnissen Plate al een paar stevige signalen heeft gegeven dat zijn werkwijze niet deugt.
De rechtbank in Limburg oordeelde al eens dat Plate ‘geen enkele juridische opleiding heeft gevolgd, noch enige relevante ervaring op dat gebied. Zijn verhaal is ongericht, warrig, moeilijk te volgen, maar bovenal juridisch nonsens’
Belastingdienst
Het bekendste vonnis rond Youri Plate draait om een civiele zaak die de Belastingdienst tegen hem heeft aangespannen. De dienst zag zich namelijk geconfronteerd met duizenden brieven van mensen die weigeren nog langer belasting te betalen. Mede op advies van Plate.
Om een einde te maken aan de kwalijke en schadelijke praktijken stapte de Belastingdienst naar de rechter. Die was snoeihard voor Plate, hij moest stoppen met het verspreiden van onjuiste informatie en het misleiden van mensen. Ook mag hij niet langer beweren dat de Staat een ANBI-instelling is, dat de Nederlandse grondwet niet geldig is en dat medewerkers van de Belastingdienst strafbare feiten plegen.
Dwangsommen
Om de hardleerse Plate te dwingen om hier mee te stoppen, werden er – zoals gebruikelijk in dit soort zaken – dwangsommen opgelegd. Met een maximum van 50.000 euro. Simpel gesteld: stoppen met je schadelijke gedrag en je lasterlijke uitlatingen rectificeren, anders gaat de teller lopen.
Volgens Plate zelf eist de Belastingdienst via het Ministerie van Financiën inmiddels de dwangsommen (hij noemt het zelf ten onrechte een boete) op. Dat kan alleen als hij zich niet aan het vonnis heeft gehouden. Uiteraard heeft Plate dat geld niet, dus vroeg hij begin deze week via het bekende GoFundMe zijn volgelingen om een donatie.
In een paar dagen tijd zamelde hij 27.000 euro in. De berichten bij de donaties spreken boekdelen, zijn donateurs geloven oprecht dat Plate een strijder is tegen groot onrecht.
Vijand
Begrijp mij niet verkeerd: mensen moeten volledig zelf weten waar ze hun geld aan besteden. Maar in dit geval speelt er iets heel anders mee. Met de donaties aan Plate hou je namelijk letterlijk zijn in rechte vastgestelde schadelijke gedrag in stand. Hoewel het geld ironisch genoeg terechtkomt bij de aartsvijand, kan Plate met betaling van de dwangsommen voorlopig gewoon doorgaan met het in de ellende storten van kwetsbare mensen.
Dat individuele autonomen Plate ondersteunen, is nog tot daar aan toe. Zij denken helaas veelal echt dat de nepjurist een punt heeft, al is het een vluchtgedachte uit wanhoop. Maar dat een bedrijf als GoFundMe dit faciliteert is kwalijk.
Voorwaarden
Voor wie denkt dat het iedereen vrij staat om geld te vragen: het bedrijf heeft zelf servicevoorwaarden opgesteld. In een lange lijst met maar liefst 22 punten staat duidelijk aangegeven waarvoor geen geld mag worden gevraagd.
Dat begint al met het volgende punt:
‘U gaat ermee akkoord en verklaart, garandeert en verbindt u zich ertoe:
De diensten niet te gebruiken om fondsen te verwerven of een inzamelingsactie op te zetten of aan een inzamelingsactie bij te dragen met het impliciet of expliciete doeleinde van het promoten of betrekken van:
De schending van enige wet, verordening etc etc. Inzamelingsacties die fraudeleus, misleidend, onjuist, oneerlijk of onmogelijk zijn. De financiering van eigenrichting.
Juridisch
Nu kun je hier juridisch ongetwijfeld een hele boom over opzetten, maar het is wel duidelijk dat Plate de wet heeft geschonden en daar ook voor is veroordeeld. Je kunt de regels op verschillende manier lezen natuurlijk, maar je zou met enige creativiteit kunnen betogen dat Plate hier de schending van enige wet betrekt in zijn vraag om donaties.
Hij accepteert immers zijn eigen schending van de wet niet, gaat daar nadrukkelijk mee door en vraagt vervolgens aan mensen om de dwangsommen te betalen, waardoor zij hem letterlijk in staat stellen om door te gaan.
Misleiding
Daar komt bij dat Plate zich wat mij betreft eveneens schuldig maakt aan misleiding, in zijn crowdfundverzoek stelt hij namelijk letterlijk dat hem een boete is opgelegd door de Belastingdienst. Niet zo gek ook, want ook Plate weet dat mensen in het verleden boetes bij elkaar hebben geharkt op GoFundMe.
Een boete is echter niet hetzelfde als een dwangsom en je kunt je daarnaast ook afvragen of een verzoek aan anderen om een boete voor je te betalen ook niet een ondermijning van de rechtspraak is. Een boete wordt opgelegd door een rechter als straf.
Als anderen voor je betalen voel je die straf niet.
Stalker
Of de servicevoorwaarden naar de letter van de wet Plate verbieden om geld te vragen voor dwangsommen valt te bezien. Daar moeten juristen zich maar eens over buigen.
Maar hoe zou het bedrijf eigenlijk reageren in de volgende situatie?
Een stalker die een jonge vrouw dagelijks lastigvalt krijgt van de rechter dwangsommen opgelegd om zijn gedrag te staken. De stalker opent een GoFundMe-project en haalt het geld bij elkaar. Waardoor hij gewoon door kan gaan.
De kans dat een stalker dit geld bij elkaar krijgt, is buitengewoon klein. Maar het principe is hetzelfde en ik durf wel te beweren dat niemand in deze casus de handen op elkaar krijgt bij het slagen van een dergelijke actie.
Strafbaar
Hoe je het verder ook bekijkt: GoFundMe draagt hier bij aan het in stand houden van illegaal gedrag. Juist omdat een dwangsom de expliciete bedoeling heeft om dat gedrag te stoppen. In de casus van Youri Plate is dat wat mij betreft niet anders. In plaats van het vonnis van de rechter te respecteren, gaat Plate onverdroten verder en schuift hij de consequenties van dat laakbare gedrag vervolgens op het bord van zijn goedgelovige donateurs.
GoFundMe draagt op zijn minst genomen op deze manier mee aan een hele dikke middelvinger naar de rechtspraak.
Het is namelijk overduidelijk dat met het faciliteren van het afkopen van een dwangsom een vonnis van de rechter onderuit wordt gehaald. Letterlijk door de hele bedoeling van de dwangsom onschadelijk te maken.
Plug
Het is in een samenleving natuurlijk niet te voorkomen dat anderen voor jou betalen. Zo werd de meermalen veroordeelde complotdenker Huig Plug ooit gered door een rijke vissersfamilie toen hij een kwart miljoen euro aan dwangsommen verbeurde. Maar het is weer wat anders als een bedrijf letterlijk omzet maakt (2.9% plus 0,25 euro per donatie) door de aan een strafbaar feit gekoppelde straf (of dwangsom) bij de veroordeelde weg te halen.
Wat dat betreft kent GoFundMe weinig tot geen verantwoordelijkheid. Op de site staan meerdere inzamelingsacties voor boetes. Zelfs een actie van pedojagers om hun (illegale) jacht te financieren staat gewoon online. De regel dat er geen financiering mag worden gevraagd voor eigenrichting is blijkbaar een dode letter.
Geld is voor de organisatie kennelijk belangrijker dan de rechtsstaat.
GoFundMe is voor dit artikel gevraagd om te reageren op de gang van zaken, maar heeft niets van zich laten horen.
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.