Wie polariseert hier nou eigenlijk?

BBB-voorvrouw Caroline van der Plas sprak onlangs de jaarlijkse HJ Schoo-lezing uit. Ze pleitte onder meer voor meer omkijken naar elkaar en bestaanszekerheid. Daar valt weinig tegen in te brengen, maar Van der Plas brak ook een lans voor andersdenkenden. Ze sprak over polarisatie omdat mensen ‘met een andere mening’ weg worden gezet als wappie. Een bijzondere en bovenal onredelijke Trumpiaanse ‘both sides’-gedachte.

‘Politici zijn medeschuldig aan de polarisatie, omdat ze mensen met een andere mening wegzetten als domrechts of wappie. Ook onderbuikgevoelens zijn gevoelens. Wij hebben juist als taak dit serieus te nemen en mensen zich gezien en gehoord te laten voelen’

Trump

Toen ik deze woorden las, moest ik meteen aan Donald Trump denken. Ook een man die zegt op te komen voor ‘het volk’ (een niet bestaand concept, overigens) en ‘het gevoel’ van mensen. Wat mensen precies allemaal zeggen is daarbij niet meer van belang. Ze voelen iets en daar moeten we naar luisteren. Ook al is het kwaadaardige onzin.

Met luisteren is op zich niets mis. Maar gek genoeg zit er aan al dat geluister geen wederkerigheid. Het zijn de wappies die al jarenlang feitenvrij van alles mogen beweren en zeggen. Mogen schelden, beledigen, bedreigen, sarren en treiteren. Bij voortduring nepnieuws verspreiden om anderen in een kwaad daglicht te zetten. En die onderbuik moeten we serieus nemen?

Wappie

Voor de duidelijkheid: mensen die anders denken zijn niet automatisch wappie. De echte wappies zijn de mensen die ondanks een stortvloed aan bewijzen schadelijke dingen blijven beweren die simpelweg niet waar zijn. De mensen die menen dat de overheid uit is op een dictatuur, vaccinaties (‘gifprikken met computerchips’) worden ingezet om de wereldbevolking te decimeren, politici in dienst staan van vage en duistere buitenlandse machten, klimaatverandering geen gegeven is, journalisten allemaal corrupt zijn en op de loonlijst staan van de Staat en ga zo maar door. De lijst is lang.

Dit zijn niet zelden de mensen die oneindig inhoudsloos beledigen, treiteren, sarren en bedreigen. Uit eigen onvrede of frustratie.

Polarisatie

Het is voor populistische politici erg hip om te spreken over polarisatie. Over het tegen elkaar uitspelen van groepen. Maar als we het dan toch over polarisatie hebben: het zijn de wappies geweest die tijdens een vurige pandemie bij voortduring de brandweer hebben gehinderd bij het bluswerk. Zij waren het die maand na maand politici bedreigden, gevaccineerden vertelden dat ze spoedig zouden sterven, artsen, journalisten en wetenschappers belaagden op sociale media, ziekenhuizen, verpleeghuizen en priklocaties lastigvielen, rechtszaken aanspanden in een wanhopige en gevaarlijke poging om levensreddende maatregelen te blokkeren en tribunalen (met de doodstraf) beloofden voor mensen die in crisistijd wel de verantwoordelijkheid namen om beslissingen te nemen.

Onderbuik

Laten we vooral luisteren naar de borrelende onderbuik van die mensen. Daar komen we verder mee. Als we dat tijdens de coronapandemie hadden gedaan, dan was het dodental fors hoger geweest, was de zorg knarsend en wel tot stilstand gekomen en hadden we nooit levensreddende vaccinaties toe kunnen dienen.

Heel fijn, die onderbuikgevoelens.

Stellen dat mensen meteen wappie worden genoemd als ze anders denken is ook een populistisch trucje. Een andere gedachte of een andere mening maakt je nog geen wappie. Bij voortduring volstrekte en aantoonbare apekool verkopen maakt je dat wel. Het zou wat zijn als we daar geen kritiek meer op mogen hebben. Het is een volstrekte misvatting om alles en iedereen maar serieus te nemen.

Medaille

Het recht om gehoord te worden is een medaille met twee kanten. Het is prima (en zelfs noodzakelijk) om te luisteren naar een andere mening. Maar als die mening rust op feitenvrije diskwalificatie, evidente leugens en een oneindige stroom aan beledigingen en bedreigingen, dan verspeel je het recht om gehoord te worden.

Dat recht komt namelijk ook met de plicht om na te denken over wat je zegt en te onderbouwen wat je zegt. Anders verzanden we in een moeras van alternatieve feiten, waardoor alles waar is en dus niets meer waar is.

Gewone man

Het is goed als Caroline van der Plas stelt te willen luisteren naar de ‘gewone man’. Maar heel misschien zou het dan wel fijn zijn als Van der Plas haar oor te rade legt bij de gewone man of vrouw die ook nog eens op een normale en redelijke wijze kan onderbouwen waarom hij of zij iets zegt. De man of vrouw die met steekhoudende argumenten komt. Dat zou namelijk de gemeenschappelijke basis moeten zijn van ieder debat en daar zou een politica die oprecht interesse heeft in oplossingen zich eens hard voor moeten maken.

Luisteren is altijd goed, maar hoe gaat Van der Plas om met mensen die zeggen dat zij een trekpop is van de agro-industrie? Met mensen die stellen dat ze persoonlijk verantwoordelijk is voor dagelijks dierenleed en daarvoor de doodstraf moet krijgen van een door het volk opgericht tribunaal? Met mensen die haar bedreigen? Met klimaatactivisten die menen dat een groot aantal boeren gedwongen moet stoppen omdat ze een wezenlijk probleem vormen voor de natuur en het klimaat?

Rancuneus

Het zou eens tijd worden om juist niet langer naar die borrelende onderbuik luisteren. Naar dat kinderachtige en rancuneuze getetter van mensen die zich niet in willen lezen, maar geloven dat hun eigen naar aard beperkte wereldbeeld de norm is.

We moeten juist af van het idee dat wat je voelt ook de realiteit is. Want mensen voelen van alles. Dat iedere kindermisbruiker een pedofiel is (is niet zo), dat vluchtelingen allemaal criminele gelukszoekers zijn (is niet zo), tbs levensgevaarlijk is (integendeel), straffen in Nederland te soft (nope) en boeren worden uitgekocht voor de woningbouw (bullshit).

Kort en goed. We moeten terug naar een debat op de inhoud. Terug naar de mensen die op basis van een gemeenschappelijke deler de discussie aangaan. Terug naar de feiten. Anders denken is prima, maar als je niet kunt onderbouwen wat je zegt is het niet meer dan ordinaire kroegpraat.

Want die borrelende onderbuik heeft inmiddels wel genoeg schade aangericht en juist het voeden en serieus nemen van die onderbuik staat een rechtvaardige samenleving in de weg.

Wie niet mee wil doen aan de spelregels van een fatsoenlijk debat en stelselmatig evidente feiten negeert en de ander bij voortduring schoffeert, beledigt en bedreigt, staat helemaal niet buitenspel.

Die zet zichzelf buitenspel.

Waardeer dit artikel!!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.

Ik doneer:€ 1,50€ 3€ 5€ 10€ 25€ 100€ 250

Mijn gekozen donatie € -

Betalen