De bestorming van het Capitool is niet alleen het gevolg van woedende Trump-supporters die geloven in de barrage aan malicieuze leugens van hun president. De zeer kwaadaardige online sekte QAnon was prominent aanwezig tijdens de binnenlandse terreurdaad en injecteert al jaren op uiterst laffe wijze haat en vergif in de samenleving. Ook in Nederland.
Voor de mensen die denken dat QAnon (een online sekte die stelt dat de wereld wordt geregeerd door een elite van corrupte linkse kindermisbruikers) nog steeds een onschuldige internet-grap is, eerst even het volgende.
De FBI stelde in 2019 vast dat QAnon behoort tot binnenlandse terreur. De zorgwekkende typering volgde onder meer op de arrestatie en berechting van QAnon-fans, die werden verdacht van ernstige misdrijven zoals moord en ontvoering, direct gerelateerd aan hun bizarre ‘geloof’. In de afgelopen jaren zijn meerdere QAnon-fans aangehouden die van plan waren ernstig gewapend geweld te plegen tegen onder meer politici of stembureaus.
Ook in de politiek dringen de bizarre complotwanen inmiddels door. De Republikeinse politica en QAnon-believer Marjorie Taylor Greene is inmiddels verkozen in het Huis van Afgevaardigden.
Sjamaan
Tijdens de bestorming van het Capitool afgelopen week zagen geschokte televisiekijkers live een halfnaakte en met tatoeages versierde man in beeld, getooid met een speer. Deze Jake Angeli wordt ook wel de QAnon-sjamaan genoemd, is met recht een aparte vogel te noemen, maar zeker geen ongevaarlijke solist. Hij duikt al sinds 2019 op bij het Capitool om de meest bizarre complotgedachten te uiten en is groot fan van Donald Trump. Een president overigens die nooit afstand heeft genomen van de gevaarlijke en aantoonbaar onware retoriek van QAnon.
Niet zo gek ook, fans van QAnon zijn fans van Trump. Ze komen naar zijn bijeenkomsten, dragen T-shirts en houden borden met Q omhoog.
Babbitt
Complotdenker Angeli was beslist niet alleen in het Capitool, meerdere oproerkraaiers doken – naast de extreemrechtse Proud Boys en regelrechte neonazi’s – op met T-shirts van de QAnon-beweging. De 35-jarige vrouw die tijdens de bestorming door de politie werd doodgeschoten, Ashli Babbitt, was een fervente QAnon-fan. De luchtmacht-veterane en voormalig fan van Obama blijkt letterlijk geradicaliseerd door jaren aan online leugens en complotwanen, zoals pizzagate.
De aanwezigheid van de gehersenspoelde complotdenker was zeker ook niet impulsief. Op sociale media zoals Twitter, Gab, Parler en zelfs TikTok riepen QAnon-volgelingen (met naar schatting 100.000 accounts op Twitter) weken eerder in een groot aantal opruiende posts letterlijk op tot geweld op 6 januari, onder meer door vuurwapens mee te nemen.
Kwaadaardig
Er is al veel geschreven over QAnon, dus ik zal mij beperken tot een algemene introductie. Dit omdat ik het liever wil hebben over de levensgevaarlijke, laffe en kwaadaardige tactiek die ook in Nederland door meelopers al toegepast wordt.
Feitelijk is QAnon een ongewenst gevolg van onverantwoord trollengedrag op het internet. Een persoon die zichzelf Q noemt, zette in 2017 bizarre, suggestieve vragen over de Amerikaanse politiek op het internetforum 4Chan. De eerste berichtenstroom van deze Q kwam op gang na een opmerking van Donald Trump over ‘de stilte na de storm’.
De onschuldige quote van de president over een bijeenkomst van militaire leiders werd aangegrepen om een theorie over de aanstaande arrestatie van Hillary Clinton wegens satanisch kindermisbruik op de agenda te zetten.
De storm
‘De storm’ is inmiddels een begrip geworden in de QAnon-wereld. Het ziet op de massale arrestatie van de ‘pedofiele elite’ die zich massaal en georganiseerd bezig zou houden met kinderhandel en kindermisbruik. Trump is in dit hardnekkige, maar volstrekt onbewezen waanbeeld de grote machtige leider die de corrupte elite voorgoed achter de tralies zal zetten.
Q is niet zomaar gekozen en staat voor de zogenoemde Q-status. Een officiële term, in de echte wereld voorbehouden aan een ambtenaar met speciale permissie om geheime informatie in te zien, in dit geval zou Q onder meer alle beraadslagingen van de Trump-regering in kunnen zien.
De zelfgekozen naam Q is op zichzelf al hilarisch onjuist, sinds de opkomst van Q is er letterlijk niets uitgekomen van de bizarre beweringen en apocalyptische voorspellingen van Q en zijn adjudanten.
De Q-retoriek is overigens beslist niet alleen gericht op politieke tegenstanders van Trump, maar ook antisemitisch, anti-links, nationalistisch en extreemrechts.
Kwaadaardig
Trollengedrag op het internet is doorgaans rijp voor een flinke portie negeren en niet zelden mikpunt van spot, maar Q kon door allerlei factoren uitgroeien tot een mondiale ‘beweging’. Mede omdat rancuneuze en onverantwoorde beroemdheden (Roseanne Bar bv), radiopresentatoren met een groot bereik (complotdenker Alex Jones) en Fox-‘journalisten’ (Sean Hannity) de kwaadaardige onzin gebruiken en gewetenloos rondpompen.
Wat ook meespeelt is het bekende algoritme van onder meer YouTube, waardoor een nieuwsgierig surfende consument steeds opnieuw eenzijdig krijgt te zien waar hij of zij in eerste instantie naar op zoek was.
President Donald Trump speelt absoluut een rol. Hij kon het online wantrouwen en de willens en wetens gecreëerde angst en haat goed gebruiken om te doen waar hij ‘goed’ in is; zijn eigen falen maskeren door zijn tegenstanders met een kinderlijke logica te besmeuren.
Want dat is wat QAnon in de kern is. Het is een volledig uit de hand gelopen walgelijke lastercampagne om politieke macht te behouden en het gezonde democratische proces van landen te verstoren.
Het is als de zich in het normale leven onmachtig voelende pester op het schoolplein die inhoudelijk geen weerwoord heeft en daarom online met scheldwoorden, roddel en achterklap de levens van anderen probeert te beschadigen.
Laf
De QAnon-fans maken gebruik van de meest laffe manier denkbaar om tegenstanders het zwijgen op te leggen. Ze werken niet met valide argumenten of doordachte stellingen. Komen niet met onderbouwde en constructieve kritiek.
Sterker nog; ze ontkennen zelfs het bestaan van feiten en proberen dag in dag uit met volstrekt niet-onderbouwde stellingen anderen in de hoek te drukken van met name kindermisbruik. Satanisch kindermisbruik nog wel, want kennelijk is het misbruiken van kinderen niet genoeg om de onnadenkende voetsoldaten tot actie te manen. Er moet ook moord en marteling aan te pas komen om de kwaadaardige boodschap definitief in de hoofden van makke schapen te prenten.
Waarbij de hoofddaders overigens heel goed weten dat de niet altijd bijster goed geïnformeerde goegemeente zich instinctief af zal keren van dit vermeende ‘misbruik’.
Deze boodschap werkt. De politie in de VS moest al eens een hysterische vrouw uit haar auto plukken, die getooid met verschillende messen op weg was om politici te vermoorden in een poging ‘de kinderen’ te beschermen. Eerder schoot een gewapende man om zich heen in een pizza-restaurant, omdat hij zeker wist dat er in de kelder kinderen ritueel werden misbruikt.
Er was alleen geen kelder.
Rome
Let wel: demoniseren met het verwijt van kindermisbruik is zo oud als de weg naar Rome. Complot-onderzoeker Jelle van Buuren van de Universiteit Leiden merkte ooit op dat het met name naar boven komt bij angst in de samenleving onder conservatieve mensen. Over een vermeend losgeslagen moraal en snelle veranderingen, bijvoorbeeld als het debat gaat over genderidentiteit of het homohuwelijk.
‘De elites worden symbool gemaakt van meer vrijzinnige of liberale ideeën over rolpatronen, en kindermisbruik wordt er een symbool van dat het volkomen, helemaal de verkeerde kant op gaat met de wereld… De allerergste angsten worden aangeboord: kinderen zijn het symbool van het kwetsbare dat beschermd moet worden’
Denk vooral niet dat deze malicieuze onzin louter in het ontspoorde Amerika werkt. In Nederland hebben we inmiddels een lange lijst met gestoorde ‘strijders’ die de QAnon-retoriek imiteren, omarmen en toepassen.
Uiteraard is de hard in ongenade gevallen presentator Robert Jensen van de partij. Maar ook praatzinger Lange Frans, graancirkel-zwever Janet Ossebaard, koning van het gekkenhuis Micha Kat, oud-international Bryan Roy (‘Obama verdient de doodstraf’) en een aantal zogenaamde influencers, die hun status louter te danken hebben aan narcistische filmpjes op Instagram of Facebook en meer dan eens flirten met waanzinnige kolder.
Gestoord
Ossebaard, Kat en Roy werken precies zoals de gestoorde QAnon-fans in de Verenigde Staten. Alle drie beschuldigen ze mij bijvoorbeeld– al dan niet via suggestie – al geruime tijd van kindermisbruik. Als je als rechtbankverslaggever onderbouwd en genuanceerd schrijft over zedenzaken en het harde gegeven dat kindermisbruikers zeker niet altijd pedofiel zijn, dan moet je immers zelf wel pedofiel zijn.
Een naar aard stompzinnige logica waar kleuters nog niet eens in meegaan, maar onder meer zich langdurig vervelende hooligans wel, getuige bijvoorbeeld de walgelijke pedojachten die we de afgelopen maanden helaas hebben gezien in Nederland.
Onder meer deze online aanvallen leverden mij de afgelopen jaren zeker duizend concrete en nauwelijks verhulde bedreigingen op en zorgde er zelfs voor dat de recherche dwingend en fysiek een ziedende ex-crimineel tot bedaren moest brengen, die zichzelf op basis van evidente leugens op Facebook had wijsgemaakt dat ik kinderen zou misbruiken en daarom ‘al is het het laatste wat ik doe’ op zoek was naar mijn adres om mij te kunnen vermoorden.
Als je het mij vraagt dan zijn deze gestoorde en rancuneuze ‘bekende’ aandachtstrekkers medeplichtig aan op zijn minst laster en smaad, maar wellicht ook aan het willens en wetens in gevaar brengen van de democratische rechtsorde en de vrije levens van anderen. Dat zijn grote woorden, maar de geschiedenis leert dat het ophitsen van labiele mensen in onzekere crisistijden grote gevolgen kan hebben.
Baudet
En bleef het maar bij een paar verwarde geesten. Helaas doet de politiek ook steeds vaker een duit in het zakje. Wat te denken bijvoorbeeld van politici als Thierry Baudet (FvD) en in mindere mate Geert Wilders (PVV). Allebei maken ze gretig misbruik van het misselijke en karikaturale frame ‘het volk tegen de elite’.
Met name de woorden van Baudet dat de wetenschap, de rechtspraak, linkse politiek en de journalistiek de samenleving ondermijnen, kun je naadloos laten vallen in het kwaadaardige frame van QAnon. Hij heeft er ook geen enkele moeite om de kolder van Lange Frans op zijn sociale media aan te jagen.
Baudet is niets meer of minder dan de slanke Donald Trump.
Laat ik dan verder maar zwijgen over het retweeten van al dan niet antisemitische complotgedachten. Het is op zijn zachtst gezegd een buitengewoon lelijke, gemakzuchtige en valse vorm van inhoudsloos vijanddenken. Als je het wat harder stelt, dan kun je zeggen dat het een zeer zorgelijk radicaalrechts geluid is.
Schapen
Nu is het natuurlijk net iets te makkelijk (maar feitelijk terecht) om de volledige schuld te leggen bij min of meer bekende mensen die uit geestelijke armoede, gemakzucht, geldingsdrang, rancune, machtswellust of hebzucht leugens verspreiden en zichzelf daarmee persoonlijk diskwalificeren.
Iets moeilijker wordt het om in te zien en te accepteren dat een beweging als QAnon alleen maar kan bestaan als normale burgers zich letterlijk en met schijnbaar gemak laten overtuigen door aantoonbare onzin. Want dat is wat een beweging groot maakt en levensgevaarlijk.
De genocide op de Joden heeft kunnen bestaan omdat akelig veel gewone burgers wel wat zagen in de verwoestende complottheorieën (feitelijk ook ‘machtige elite versus het geknechte volk’) die Adolf Hitler en zijn in propaganda gespecialiseerde partners in crime in hun hoofden had geprent. Hitler wist dat ook donders goed, getuige een indringende quote van hem:
‘De brede massa van een volk valt makkelijker aan een grote leugen ten offer dan aan een kleine’
Bereik
Vergis je wat dat betreft ook niet in het bereik van moderne complotgestoorden. Mentale kwakzalvers als Ossebaard hadden op het toppunt van hun ‘roem’ en voor ze door onder meer YouTube op zwart werden gezet, letterlijk miljoenen internationale kijkers op hun sociale mediakanalen. De schuimbekkende Robert Jensen heeft op YouTube 115.000 abonnees.
De mens is immers verslaafd aan sensationele verhalen die spanning oproepen, een sterke ‘call to action’ in zich hebben en de potentie om je speciaal te voelen tussen een groep gelijkgestemden. Het werkt als een magneet op mensen die gefrustreerd, bang, boos en niet erkend door het leven slenteren.
Het wordt de begripvolle familie die er nooit is geweest.
Burgers
We hebben het dan dus over min of meer normale burgers die kennelijk bereid zijn om een statig overheidsgebouw waar een belangrijk democratisch proces aan de gang is binnen te vallen en deels te vernielen, louter omdat hen wijs is gemaakt dat de verkiezingen gestolen zijn, ook al is daarvoor in meer dan zestig rechtszaken geen enkel bewijs geleverd.
Over gewone burgers die serieus denken dat journalisten in opdracht van de overheid (of zelfs Defensie) grote misstanden bewust negeren, kindermisbruik onder het tapijt vegen en louter schrijven wat machthebbers of adverteerders willen. Die zelfs de bereidheid tonen om met draaiende camera voor een rechtbankgebouw een journalist te belagen, NOS-collega’s aan te vallen, te dreigen met bommen op redacties en plechtig te demonstreren voor de kantoorpanden van landelijke dagbladen, alsof de wereld op het punt van instorten staat.
Brand
Ik heb het op deze plek al vaker gezet; als je in een volle bioscoop luidkeels ‘brand!’ schreeuwt terwijl er niets aan de hand is, dan kan het zijn dat je juridisch gezien verantwoordelijk bent voor de mogelijk fatale paniek die daaruit ontstaat.
Persoonlijk zie ik geen verschil met de ophitsende, misselijkmakende en herhaalde retoriek waarmee onschuldige mensen neergezet worden als kinderverkrachters, verraders of vijanden van het volk. Het is niets meer of minder dan opzettelijk mindere goden op deze aardbol genadeloos en herhaaldelijk ophitsen tot het plegen van ernstig geweld.
Haatmakelaars
Het wordt tijd dat het Openbaar Ministerie in Nederland eens stevig inzet op deze makelaars in haat en onderzoekt of ze kunnen worden vervolgd. Dit probleem kun je simpel niet overlaten aan grote private techbedrijven die zich te lang en te makkelijk hebben kunnen verschuilen achter de stelling dat ze slechts ‘een doorgeefluik’ zijn.
Dat zijn ze niet. Ze faciliteren – doorgaans onbewust – haat en zijn niet afdoende bij machte gebleken om de storm te laten luwen.
Wettelijk is dit allemaal ook prima mogelijk. Als ik op het internet een willekeurig slachtoffer uitzoek en die in het openbaar, bij herhaling en zonder enige onderbouwing bombardeer tot kindermisbruiker of pedofiel, dan is dat 100% strafbaar.
Sterker nog: complotdwaas Micha Kat werd na een langdurige QAnon-stijl lastercampagne tegen NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff al eens veroordeeld tot een celstraf van tien maanden, later door het Hof teruggebracht tot zes maanden. Kat deed precies wat QAnon doet: een ander volkomen ten onrechte en bij herhaling in verband brengen met kindermisbruik. In zijn meest recente wanen publiceert hij bijvoorbeeld onverkort dat RIVM-baas Jaap van Dissel een satanische moord heeft gepleegd.
Als er nu niet ingegrepen wordt in het onredelijke, flagrante en illegale misbruik van de vrijheid van meningsuiting door kwaadwillende geesten die louter uit zijn op chaos om hun eigen mislukte leven nog enige glans te geven, dan zullen de consequenties een stuk ernstiger zijn dan online lastercampagnes.
Dan gaan mensen voor het leven beschadigd raken.
Waardeer dit artikel!!
Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan! Je kunt mij ook met een vast per bedrag per maand steunen: klik dan hier. Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.